Bác có thể giảng cho tụi em về các đặc tính nhận dạng cái ROLL OVER formation cùng các chỉ số TA để phân tích nó được không. VNI dừng ở 1027.53 với volume 4.980.350 rồi bác ạ (high: 1030,92 low 1027,43). Thế đã phải là break cái vùng đất cứng như bác nói hôm qua chưa.
Roll over giống như một cái đồi nhỏ. Roll = lăn tròn. Over ( tĩnh từ) = qua. Roll over formation có nghĩa là thị trường gãy đổ xuống. Lý do mà formation này rất đáng sợ là vì nó cần thời gian dài để thành hình. Nó không giống như các thứ khác có thể xảy ra vài ngày. TTCK là một trò chơi trí tuệ. Khi một vật gì cần một thời gian dài thành hình có nghĩa là đó là dấu hiệu quyết định dứt khóat của người trong cuộc. Và người trong cuộc chơi này không dể gì đưa đến một quyết định nhanh như thế. Thành ra khi mà họ quyết định rồi thì có nghĩa đó là một quyết định chững chạc và quan trọng. Thành ra, roll over cần một thời gian dài mới thành hình là thế. Điểm thứ nhì của roll over là đó là một dấu hiệu của một SYSTEMATIC SELLING trong market.
System = hệ thống. Systematic selling có nghĩa là người ta đã quyết định bán stocks LOẠI NÀO, THUỘC KỸ NGHỆ GÌ và sẽ đem tiền đi đâu. Nếu không tin, anh có thể tra dò các stocks 1) xuống ít hay là 2) không xuống trong thời gian vừa qua. Đó là vết chân của các big boys đang rotate (chuyển tiền) $ vào. Nếu anh tìm không thấy thì đó là dấu hiệu của một ASSET ALLOCATION. Có nghĩa là tiền chạy ra khỏi thị trường và chạy vào một loại đầu tư khác. Có thể cái đó là thị trường bonds, thị trường Nhà, hay là thị trường Currency chẳng hạn. Nói chung là khi thấy formation này, đó là dấu hiệu của một sự chuyển mình khá lớn trong thị trường.
Nhìn VNI trong thời gian tháng 3 đó là biết big boys đang sell. Bây giờ và sau này selling sẽ tăng cường độ và thị trường sẽ lộn xộn hơn. Cái lộn xộn này xuất thân từ những người mới vào sau này. Họ chỉ quen thị trường lên, chứ chưa biết xuống. Khi thấy xuống nhiều thì họ sẽ hoảng lên. Cộng thêm cái 5% limit nữa. Nó sẽ làm người ta rất dể sell. Nói chung thì "thời vàng son của easy $ trong TTCKVN đã qua rồi. Vùng đất cứng đó là từ 1040 cho đến 1000. VNI sẽ trade trong vùng này một thời gian trước khi break down. TA gọi đó là "magic of a round number." Hôm nay VNI xuống mạnh có lẽ vì người ta thất vọng vì PPC gì đó. Lý do mà PPC không được tiếp đón nồng nhiệt là vì các institutions hững hờ với nó. Chỉ có mấy chú newbies thôi. Khi thấy một stock với quá nhiều kỳ vọng mà không đạt được như ý muốn thì tâm lý của thị trường là sell tiếp. Nay mai này nó sẽ rebound lại vì hiện tượng hôm nay là một OVER REACTION của PPC. Tuy nhiên, vùng đất này chưa chắc sẽ giữ chân VNI lâu. Nếu trật thì sẽ đi xuống 900 rất mau. Selling sẽ tăng cường độ khi điểm 1000 bị gãy.
Divergence thì cả tháng chưa chắc nó đã đổi chiều. Vừa rồi nó divergence đến hơn 2 tháng mà mới đổi chiều đấy thôi? ý anh VC là phải chờ có dấu hiệu rồi mới xem xét.
Divergence này thật ra khó nói lắm. Nhiều khi thấy nó thì nó xảy ra liền. Nhiều khi thấy nó, đợi hoài chả thấy gì cả. Tôi thấy divergence trong VNI cả gần 3 tháng nay mới thấy nó xoay chiều.
Anh VC và Hlong theo kinh nghiệm thì mỗi lần trade mình trade bao nhiu lots.Tính theo % của balance hay là sao các anh?
Tôi không có trade theo một phần trăm nhất định nào. Có nghĩa là chỉ risk 10 hay là 15% theo sách vở dạy. Sách vở định nghĩa Risk là số tiền bạn bỏ ra so sánh với số tiền bạn CÓ THỂ kiếm được. Thí dụ như là bạn nghĩ bạn sẽ bỏ ra 1 đồng để kiếm 2 đồng. Risk/Reward ratio là 1:2. Cái đó đúng chứ không sai trên phương diện toán học. Tôi thì khác. Tôi không định nghĩa risk qua sự so sánh số tiền bạn bỏ ra và số tiền bạn có thể kiếm. Tôi định nghĩa risk qua positions của chart. Thí dụ như là cặp tiền nào đang có một set up rất tốt để go long/short. Formation của nó hiện tại nói lên cho bạn biết là sát xuất thắng sẽ rất cao. Khi gặp được một formation như thế thì tôi vào thử với chừng 5 lots, hay là 500000. Nếu nó xác định ý nghĩ của tôi là đúng thì tôi leverage tối đa vào. Cốt ý của tôi là đánh thật mạnh khi signal đã có. Chỉ trong vòng nữa tiếng đến một tiếng là tôi ra. Risk đối với tôi không phải là số tiền bỏ ra so sánh với số tiền kiếm được, mà là THỜI GIAN tôi nằm trong market mới thật sự là risk. Nói cách khác, Risk là khi bạn liệng tiền vào thị trường là risk rồi. Thời gian càng ngồi trong đó ít thì risk càng ít, chứ không phải là một sự so sánh số tiền có thể mất và số tiền có thể kiếm được. Dĩ nhiên mỗi một người trong chúng ta có một định nghĩa riêng về risk. Bạn trade lâu tự nhiên sẽ có một cái nhìn riêng cho mình. Sách vở chỉ giúp bạn lúc đầu thôi. Trading là một nghệ thuật, và nghệ thuật thường được phát huy bởi tài năng của người sử dụng, chứ không phải của một cái gì khác.
Hôm nay VNi tăng nhẹ trong cái vùng mà bác VC đã nói, Khối lượng giao dịch lại rất thấp. Anh VC và các bác có thể giải thích và liên hệ đến ảnh hưởng của nó đến giai đoạn tới thế nào được không ạ? Nếu giả sử khối lượng giao dịch trong 1-2 ngày tới mà tăng đột biến thì đó có phải là báo hiệu cho 1 chu kỳ tăng giá mới không ạ? Volume là cánh tay trái của giá. Thiếu nó thì bài phân tích sẽ có nhiều kẻ hở. Người ta coi volume như một cái gì dùng để xác định giá. Giá lên mà volume lèo tèo ở dưới thì đó không được xem trọng lắm. Volume giúp người ta xác định giá và xác định lòng tin tưởng của người đầu tư. Nó làm cho người khác thấy rỏ tâm tư của kẻ trong cuộc chơi. Anh thích mua stock XYZ @ 50/share lắm phải không? Nếu một mai volume tăng thì đó là một dấu hiệu tốt. Nó cho anh biết investors đang quay trở lại thị trường. Nhưng volume không phải là một DIRECTIONAL INDICATOR. Nó không phải là một chỉ số chỉ hướng. Nó chỉ cho biết tâm tình của người investors thôi. Muốn cho thị trường tốt hơn anh phải có giá. Chính xác hơn là HƯỚNG ĐI của giá. Nếu một mai volume tăng, và anh có một Candlestick formation nào đó thì đó mới thật sự là một buy signal.
Nhưng nếu tăng hay giảm mạnh thì rất khó chen chân vào đặt lệnh mua bán, chỉ các khách VIP và các đại gia có mối quan hệ được ưu tiên lệch trước, còn các nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ rất khó khớp lệnh.
Order được tính bằng 1/100 của giây. Chệch chút là có chuyện. Ngồi canh level 2 book (loại quote dành riêng cho market maker). Thấy giá mình thích và số lượng mình muốn là bấm liền. 1 đến 5 giây thôi là order về lại thông báo rằng mình đã mua được ở giá đó hay không. Nếu thấy chệch giá là gọi điện thoại kèo nài. Phần lớn là đúng giá và đúng giờ. Buồn buồn mà nghi công ty brokerage ăn gian thì gọi điện thoại đòi xem execution blot của nó. Chứ không có cái tình VIP hay đại gia, tiểu gia gì cả. Tiền ai cũng là tiền mà. Dĩ nhiên có công ty ăn gian chứ. Nhưng ăn gian thì ráng mà Niệm Phật hay tụng kinh. Vì khi mà SEC kiếm được (SEC kiểm tra mỗi 6 tháng) mà lòi ra thì bồi thường chết luôn. Chưa hết phía sau người đầu tư còn có mấy ông thầy giáo sư đại học. Mấy ông già này cũng rãnh lắm. Cho nên tối ngày cứ lò dò đi kiếm các phương thức mua bán của các hãng financial brokers để làm tài liệu nghiên cứu.
Thấy cái gì lạ lạ là nhảy vào điều tra cho tới bến. Thấy cái gì khả nghi là mấy ổng đi đăng báo, viết bài bình luận, phê bình. Viết vài lần hay hay là chính phủ để ý. Để ý rồi là điều tra. Quyền lực của cơ quan chánh phủ cộng thêm sự thông minh của các ông giáo sư đại học, các công ty chứng khoán nào ăn gian rất khó chạy tội.
Riêng về câu hỏi của bạn thì tôi nghĩ bạn đừng chạy vào đồng US$ như mấy lần trước. Ngược lại, bạn nên chạy vào JPY hay EUR. Uy tín của $ không còn mạnh như 10 năm về trước nữa. Thâm thủng ngân sách và viễn ảnh của một suy thoái kinh tế cũa Mỹ hiện vẫn còn là một mối đe dọa cho kinh tế Mỹ và sự kiện the Fed phải hạ phân lời trong 2 half của 2007 là một điều càng ngày càng trở nên thật hơn.
Ở Mỹ có hai loại brokers, full-service broker và discount broker. Full-service là loại brokers dành cho nhà "giàu." Đây là loại brokers mà mục đích chính là đầu tư cho khách, và quan trọng hơn là giữ tiền cho khách. Loại này thường dành cho các nhà giàu. Họ vào thị trường không phải để đầu cơ, mà là để đầu tư theo đúng nghĩa danh từ. Họ vào các full- service brokers này để nhờ cố vấn. Các loại brokers này thường rất lớn và nổi tiếng. Chẳng hạn như Goldman Sachs, Deutsch Banks, UBS, Prudentials, Lehman Brothers, Bear Stearns, Morgan Stanley, và Merrill Lynch. Đây cũng là các công ty có trading desks trên Wall Street. Một công ty của họ lớn lắm, gồm cả chục ngàn người. Trong đó một phần là các RETAIL BROKERS lo dịch vụ cho khách hàng. Phần khác là Investment Bankings. Phần khác nữa là chuyên về trading. Ngay cả trong trading họ cũng có cả chục bộ phận khác nhau. Từ bonds, cho đến stocks, derivatives, options, futures, currency, oil, gas, thịt, gổ v.v.v...
Cái gì trade được là các đại gia này có cả. Đó là full-service brokers, thường viết tắt là full brokers. Muốn làm brokers của họ anh phải có bằng đại học, và qua một cuộc tuyển lựa khá gay go. 90% của những người brokers này không sống quá 3 năm trong nghề vì chịu không nổi công việc. Đó chỉ là retail brokers thôi. Discount brokers là loại thứ nhì. Đây là loại brokers xài Internet là chính. Họ không chỉ dạy khách hàng gì cả. Điểm chính của họ là tiền commission rất thấp so với full-service brokers phía trên. Anh mua vài trăm ngàn đồng tiền stocks chỉ trả một số tiền rất nhỏ so với full-service. Bù lại anh tự lo một mình. Thắng thua gì thì ráng chịu. Loại brokers này thật sự phát triển mạnh cùng với sự phát triển của Internet, vì Internet là kỷ thuật chính mà các brokers này xài. Anh mở một account với họ, lên website của họ, log in, và tự trade một mình. Đơn giản vậy thôi.
E-Trade là công ty số một của discount brokers tại Hoa Kỳ. Mai mốt thị trường VN mà có mở cửa lớn, trade online v...v...thì các anh sẽ gặp chú này vào VN liền hà. Nghề chính của nó là online trading. Nghề chính của họ không phải là trade, mà là lượm bạc lẽ của khách hàng qua tiền commission. Làm brokers của họ thì khá đơn giản. Anh thi cái bằng brokers gọi là series 7. Đậu được cái đó là xong. Tuy nhiên, cái test đó không dể đậu lần đầu. Broker = người làm việc cố vấn đầu tư Brokerage = kỹ nghệ của nghề broker Brokerage house = danh từ nhà nghề để gọi một công ty broker, và thường được xài cho các công ty lớn trên Wall Street.
Swiss-Francs là đồng tiền của sự an toàn trên thế giới vì lý do chính trị của Thụy Sĩ. Cho nên mỗi khi thế giới có biến động CHÍNH TRỊ là người ta chạy vào đây trốn. Lý do là các tài phiệt, tư bản, độc tài của thế giới--những người mà gây ra sóng gió trên thế giới--đều gởi tiền tại đây. Cho nên có đánh nhau thì kiếm chố khác mà oánh. Chứ không ai dại gì kéo quân vào nhà bank của mình để đánh cả. Vì lý do đó mà Thụy Sĩ thường đứng ngoài cuộc chiến. Và cũng vì lý do này cho nên đồng tiền của họ tượng trưng cho sự yên ổn. Ngược lại, đồng US$ là tượng trưng cho sự yên ổn về tài chánh. Thế giới mà có biến động về tài chánh thì người ta chạy vào trốn với Uncle Sam. Lý do là the US Fed là mức bảo vệ cuối cùng của đồng US $. The Fed đã từng tuyên bố. Chính phủ Mỹ sẵn sàng bảo đảm giá trị đồng tiền của họ. Và trên thực tế không chính phủ nào mạnh bằng chánh phủ Mỹ trong lịch sử cận đại. Ngoài ra trong lịch sử của thị trường tài chánh của vài chục năm trở lại đây, the US Fed đã nhiều lần chứng minh được lời nói này cho nên anh thấy rất nhiều quốc gia trên thế giới đều lấy Mỹ kim làm đồng tiền dự trữ thay thế vàng. Cho dù quốc gia đó là kẻ thù của chú Sam. Ngay cả VN cũng thế. Tuy không còn là kẻ thù nữa, nhưng VN trên thể chế chính trị vẫn còn là một thế đối lập, nhưng VN vẫn giữ dollars trong quỹ dự trữ ngoại tệ của mình. Muốn trade currency thành công anh phải biết chút lịch sử của các đồng tiền để khi có biến động thì anh biết chỗ nào mà chạy...
Hôm nay VNi là 1048 điểm, xuống 1,9 điểm so với hôm qua. Khối lượng giao dịch vẫn thấp lắm anh à. Theo giới đầu tư nhận định thì thị trường khó tăng nóng, nhưng cũng khó giảm sâu. “Mức kháng cự VN-Index 1.000 điểm đã tỏ ra rất chắc chắn. Thị trường sẽ lình xình ở mức 1.000 - 1.070 trước khi có những bước đột phá mạnh”. Điều này cũng đúng như nhận xét của anh.
Chart vẫn chưa thay đổi. Vùng đất đó khá cứng, VNI sẽ ở đó một thời gian ngắn. Bao lâu thì tôi không biết. Nhưng sau đó nó sẽ break down rất mạnh, nếu nó còn đi xuống nữa. Còn không thì có thể nó sẽ quay đầu. Bây giờ sát xuất của hai chiều gần giống nhau. Nhưng theo kinh nghiệm cá nhân của tôi thì nó sẽ còn một cái down leg nữa trước khi xong. Cái down leg này sẽ wash out hết các chú newbies mới vào thị trường. Danh từ nhà nghề gọi đó là WEAK HANDS.
Một số lớn các người này đang kẹt trong thị trường và họ đang HY VỌNG thị trường lên lại gần điểm họ mua vô để họ giảm lổ để chạy. Đây là một lỗi tối kỵ của các newbies, và chú nào cũng phạm lỗi này khi mới chơi. Nhưng thị trường nó rất kỵ HOPE. Đầu tư mà đi chung với hy vọng thường không thành công lắm. Cho nên mặc dầu ở điểm này đã có tí máu rồi. Nhưng chưa hẳn là điểm mua. TA có câu: buy when there's blood on Wall Street. Có nghĩa là anh mua khi có người chết, có người tự tử. Anh mua khi có máu đổ vì đó là giá thấp nhất anh có thể mua được. Anh mua khi người ta chửi thị trường, người ta chê và không ai dám vào nữa. Giá lúc đó rẻ như bèo. Đó là lý thuyết thôi.
TTCKVN chắc không có cái này, nhưng nếu nó xuống thêm tí nữa thì sẽ có người rên la, cầu cứu. Lúc đó mới là lúc anh nghĩ đến mua vào. Còn bây giờ thì cứ ngồi ngoài mà ngắm. Nếu đã có thua tí thì cũng nên lấy đó mà an ủi mình. Đứng ngoài thị trường cũng là một chiến thuật, một thế đánh đó. Chúng ta tham dự vào một cuộc chơi rất ác liệt. Không bao giờ tất cả những người đầu tư điều make $. Đó chỉ là một ảo tưởng. Anh make $ từ tay người khác. Cho nên traders rất "ác độc" trong việc kiếm tiền. Các câu nói ngụ ngôn của thế giới này đều mang tính cách sát phạt rất cao. Thành ra, các danh từ như câu nói phía trên ám chỉ một thị trường down một cách rất nặng nề. Lúc đó thì dân nhà nghề mới tà tà vào lượm xác.
Đấy là một cách thức mua bán để tối đa lợi nhuận cho bản thân, và tối đa cái lỗ lả cho người khác. Thành ra, rất nhiều khi các anh thấy tôi có vẽ sắt máu trong trading. Lý do là vì đó là sự thật, là bề trái của cuộc chơi. Ngoài ra, cái lối nói chuyện này, tuy không tao nhả, nhưng nói lên rất chính xác hoàn cảnh hiện tại. Tên sách là: Reminiscences of a Stock Operator. Tạm dịch là hồi ký của một trader. Khoảng 5, 70 năm về trước, người ta không gọi là trader. Mà gọi là operator. Livermore viết quyển sách này ghi lại những kỷ niệm dài chinh chiến. Một số lớn các câu châm ngôn, hay luật sống còn trong trading đều được lấy từ quyển này mà ra. Các anh mới học trade, đọc quyển này sẽ không hiểu đâu. Vì nó mang nhiều tính chất kinh nghiệm bản thân lắm. Cái này cũng giống như "đoạn trường ai có qua cầu mới hay." Nếu các anh chưa trade nhiều. Máu và mồ hôi chưa đổ xuống vì thị trường, các anh và các cô sẽ không thể hiểu nổi tâm trạng của Livermore trong quyển sách này. Hồi trước bên Thuvienvietnam, có người muốn dịch. Nhưng người này cần có sự giúp đở để dịch các danh từ nhà nghề, các lý thuyết của trading ra thì cô ta mới dịch được. Lý do là vì cô ta chỉ biết tiếng Anh, chứ không biết trading.
Hôm nay có ông giám đốc trung tâm giao dịch lên báo phát biểu thị trường sẽ down. Bà con phản đối dữ quá. Theo con mắt người đứng ngoài như anh và là người đã có kinh nghiệm của thị trường Mỹ thì người đứng đầu 1 trung tâm giao dịch có được phép phát biểu như thế không?
No..mấy người đó không phải là dân trade nhà nghề. Nhiệm vụ của họ nghiên về hành chánh hơn. Họ đâu có sống và chết với từng cơn lên xuống của thị trường, và phần lớn các lời nhận xét của họ cũng rất phù hợp với chính sách của nhà nước. Anh ăn cơm quốc gia mà anh lại đi chê cái gì của quốc gia thì coi sao được. Cho nên họ phát biểu theo cái nhìn của chính sách quốc gia hiện thời. Còn chuyện lên xuống của thị trường là do lực cung cầu điều khiển. Nếu luật cung cầu làm cho thị trường đi xuống thì dù có Tổng Thống ra lệnh nó cũng không lên lại. Còn nếu chính sách của chính phủ là thò tay vào cứu thị trường một cách công khai thì cái đó có hại hơn có lợi. Hơn nữa, nếu có muốn cứu tôi không nghĩ chính phủ VN có đủ tiền để đứng ra bảo lảnh thị trường nếu một mai người ta nghĩ rằng nên bán nhiều hơn nên mua. Nói chung là anh đi dò lực cung cầu của thị trường nhiều hơn là đi nghe những lời phát biểu trên.
Cách đây không lâu tôi có đọc một bài trích dẫn của mấy người bên TTVNOL. Đại khái là họ vui mừng khi thấy ai đó tuyên bố là chính phủ sẽ không để thị trường rớt. Có người còn nói là Thủ Tướng VN cũng có đầu tư vào TTCK cho nên không ai dám để thị trường rớt. Đây là một lập luận rất ngây thơ của một số người mới làm quen với sản phẩm tối ưu của chủ nghĩa tư bản. Vào đây rồi thì quan cũng như dân. Vì quyền lực tối cao trong đây là lực cung cầu, chứ không phải chính trị. Nếu nói như mấy chú newbies đó thì George W. H. Bush là giầu nhất thế giới rồi. Đâu phải Bill Gate chứ. Cho nên thị trường là thị trường. Chánh phủ là chánh phủ. Chánh phủ có thể đưa ra những chính sách khuyến khích kinh tế phát triển và sự lớn mạnh của TTCKVN trên phương diện chiến lược của một quốc gia. Nhưng sự kiện thị trường lên xuống vì lực cung cầu của nó thì không ai có thể điều khiển được. Anh nghĩ xa hơn tí nữa. Có ai lão luyện về thị trường tài chánh bằng the US FED không? Thế thì tại sao US market vẫn đi vào Bear market của 2000 vậy? Chánh phủ Mỹ và the Fed đâu muốn thế, nhưng họ vẫn phải chấp nhận đấy thôi. Sự kiện lên xuống của thị trường tự nhiên như hơi thở của chúng, và nó cũng tự nhiên như chu kỳ tăng giảm của kinh tế. Không ai chận được đâu.
Tôi quen bơi lội trong liquidity rồi. Bây giờ mà về VN đầu tư kiểu đó chắc không đầu tư nổi đâu. Các anh như những đứa bé chưa bao giờ thấy hồ tắm. Rồi tự nhiên một hôm có một hồ thật chật, thật cạn các anh cũng cảm thấy hạnh phúc lắm rồi. Một ngày nào đó các anh ra biển để lội thì các anh sẽ không bao giờ trở về cái hồ đó nữa. Currency market là vua. Không gì qua nó nổi. Trade nó xong anh nhìn lại stock market của Mỹ anh còn chê, chứ đừng nói đến stock market của VN. Stock market Mỹ trade một ngày 6.5 hrs. Ra vô và mua bán rất dể dàng. Chỉ cần gõ vài cái keyboards là xong. Nhà tôi có cái sân sau, ở đó có cái vỏng. Kế bên là cái bàn nhỏ. Trong nhà tôi set up cái wireless Internet access router. Sáng sáng sau khi đưa cu Tèo đi học xong, tôi về nhà bày thế trận ra. Trước hết là làm ly cà phê sửa cho nó tỉnh người. Thêm vài bản nhạc của TCS để nghe cho đở buồn, hay có thể là vài bài research papers về currency của the Fed đọc cho thông minh ra tí xíu . Xong rồi tà tà leo lên vỏng nằm nghe Biển Nhớ của TCS, và canh currency market.
System thì để alarm mode. Gần giá mình mua thì nó beep mấy cái. Lúc đó thì ngồi dậy xem xét một chút. Gặp chú nào có set up đúng ý mình thì chỉ thò tay gõ một cái. Order đi về không quá 5 giây. Sau đó thì ngồi niệm Phật cho hên. Thắng thua trong vòng vài phút cho đến vài tiếng, tùy theo market. Xong rồi gõ thêm cái nữa là đi ra. Nhiều khi để lại trong thị trường vài tờ giấy 100, hay là lấy của nó được vài tờ. Cứ thế mà làm. Đói bụng thì đi lại tiệm phở gần nhà làm một tô. Lúc thì đồ ăn Việt, lúc thì Tầu, Đại Hàn, hay sushi của Nhật. Thiên đàng tại thế. Bây giờ anh kêu tôi về VN chen lấn, xô đẩy nhau để đặt orders mua stocks ở giá trần sàn gì đó. Lúc mua được; lúc không. Chưa kể đại gia, tiểu gia gì đó ăn trước mình rồi. Anh nghĩ tôi sẽ về à? Thôi đi anh ui. Lội xong; lội biển rồi. Về lại ao hồ không thích đâu.
Thị trường nhà khác với chứng khoán. Nó tùy thuộc vùng. Trong trường hợp này là quốc gia. Mỗi quốc gia có một bối cảnh xã hội riêng biệt, và từ đó đưa đến luật cung cầu khác nhau về thị trường nhà đất. Thí dụ, bên này và bên VN. Ở Mỹ không ai mua nhà trả tiền cash nổi. Nếu có thì cũng ít lắm. Phần lớn người ta đi vay nhà bank. Thí dụ anh mua cái nhà 100 ngàn. Anh bỏ xuống 20; nhà bank cho vay 80 còn lại. Đây là phương thức căn bản để mua nhà ở Mỹ. Và cũng từ phương thức này cho nên cách thức đầu tư của thị trường nhà tại đây rất dị biệt so với các quốc gia khác trên thế giới, chẳng hạn như VN. Tại đây, nhà có nghĩa là nợ. Và nợ thì có nghĩa là anh phải trả tiền lãi. Nếu không trả đúng hẹn thì nhà bank sẽ tịch thâu nhà. Tịch thâu nhiều quá sẽ sinh ra một thị trường thứ nhì. Đó là thị trường mua nhà bị tịch thu. Đây là thị trường của dân đầu cơ ở Mỹ. Tôi cũng có dính líu trong mấy cái này. Nhưng không phải là nghề chuyên môn cho nên không rành lắm.
Tại VN thì chắc khác. Các anh mua nhà trả tiền mặt, đúng không? Cho nên thị trường bên đó khác với bên này. Hơn nữa, thị trường nhà tại VN cũng không rẻ gì cho mấy so với stock. Nhưng vì là một quốc gia đang phát triển về mặt kinh tế cho nên thị trường nhà được mấy bác đầu cơ nhảy vào đông không kém bên stocks là bao nhiêu. Tôi chỉ đầu tư vào đất ở bên này thôi, chứ không có đầu cơ. Mua xong bỏ đó. Vài chục năm sau để lại cho con. Trong thị trường nhà đất, tôi hiền lắm. Không có bay nhảy gì cả. Kiếm được miếng nào ngon là ôm luôn không bỏ ra RSI = Relative Strength Index. Relative = so sánh (tĩnh từ); Strength = Sức mạnh (danh từ); Index = tạm dịch là chỉ số. Đây là một chỉ số dùng để đo SỨC MẠNH của giá trong một khoảng thời gian nào đó. Thí dụ anh muốn đo sức mạnh của giá trong khoảng thời gian 14 ngày vừa qua thì RSI là chỉ số này. Xin lưu ý là sức mạnh của giá có nghĩa là trong thời gian 14 ngày đó, ngày nào là ngày mà giá mạnh nhất, và ngày nào là ngày giá thấp nhất. Đây là một sự so sánh về sức mạnh của giá trong một khoảng thời gian nhất định.
Học TA không có gì già hết. Nó cũng như các môn học khác thôi. Tuy nhiên, trading mới làm bạn già nhiều. Già vì suy nghĩ; già vì lo âu. Trade tiền càng nhiều thì nổi lo càng tăng. Hồi đó ở forum củ tôi có một lần tâm sự với các bạn là trader Mỹ mà tôi làm chung lúc trước đó. Họ uống thuốc kinh khủng lắm. Boss của tôi lúc đó mỗi một ngày uống chừng 10 viên. Nó uống thuốc như ăn kẹo M&M. Trong hộc tủ của nó lúc nào cũng có thuốc. Nhức đầu tí xíu là pop một viên Tyleno vào liền. Trading thành công thường phải trả một giá rất cao cho bản thân. Chỉ có vợ và con của trader là sướng thôi. Còn bản thân trader thì không sướng tí nào hết. Bởi vậy cho nên bà xã của tôi không muốn con trai tôi đi vào đường trading như Cha và Chú nó. Tôi quen bà xã gần 2 năm mới cưới. Lúc còn là bạn gái, tôi dắt cô ta lên trading floor một lần. Chỉ lần đó thôi và cô ta không lên nữa. Từ đó về sau, cô ta không bao giờ hỏi về nghề nghiệp của tôi và cũng không nói gì về nó. Khi chúng tôi có con trai. Tôi mừng lắm. Muốn nó thành Head Trader sau này. Thần tượng của tôi là Robert Rubin (cựu Bộ Trưởng Ngân Khố Hoa Kỳ dưới thời Clinton--Người hùng dẹp loạn thời Asian Cris và cũng là một ex-head trader của bonds và currency cho Goldman Sachs). Bà xã tôi thì khác. Cô ta không chịu. Cô ta đã thấy thế giới đó ra sao rồi nên sợ con trai bị khổ.... Thành danh trong trading không có mấy người. Nhưng khổ thì nhiều lắm...cô ta thường nói thế. Cô ta chỉ muốn con trai tôi lớn lên làm một giáo sư đại học, sống an nhàn trong 4 bước tường của khuôn viên đại học, thay vì chọn nghiệp chinh chiến như Cha nó. Mẹ nào cũng thương con hơn cha mà.
Bây giờ tôi rời thế giới big $ đó, về trade riêng cho mình, và xây dựng một cơ sở thương mại cho tương lai. Nhiều đêm khi vợ và con ngủ tôi vẫn chong mắt nhìn vào cái mấy cái screen trước mặt. 4, 5 tiếng đồng hồ trong đêm trôi qua nhanh như nữa tiếng. Đến khi hé màng nhìn ra ngoài mới thấy ánh sáng ban mai lấp lé lên. Và cũng không có buồn ngủ nữa. Người tỉnh như sáo, nhưng thần kinh căng thẳng như một sợi dây cung. Cho đến khi close position rồi thì chừng nữa tiếng sau cảm thấy mệt và buồn ngủ. Xong rồi lăn ra ngũ như chết. Bà xã tôi đã nhiều lần hỏi: Nếu còn trẻ lại anh chọn nghề này nữa không? Thật tình tôi không biết trả lời như thế nào. Tôi chỉ biết có nghề này. Bỏ nó ra, tôi như con cá ra khỏi nước. Thậm chí, ngồi chung nói chuyện với người quen. Nếu không nói về financial markets tôi cũng không biết nói cái gì? Nhưng nhiều khi tôi cũng tự hỏi. Nếu ngày xưa tôi học giỏi hơn tí, bây giờ tôi thành một bác sĩ như một vài thành bạn thân hiện giờ đang có phòng mạch tại Nam Cali thì tôi có thích không? Nói chuyện với tụi nó không nghe thằng nào nó yêu nghề hết. Có thằng lại muốn làm nghề của tôi. Ước gì tôi với nó đổi nghề trong một tháng để xem nghề thằng nào khá hơn.
Chart 4/2007 VNI nói chung đang CHẬM LẠI tốc độ rớt của nó. Người ta gọi đó là một consolidation period. Nhìn trong hình, anh sẽ thấy chỉ số RSI đang đi lên. Đó là một positive divergence giữa nó và giá. MACD ở trên cũng đang thu hẹp khoảng cách của nó và lằn signal line. Khi hai lằn này đan vào nhau gần điểm zero line thì anh nên coi chừng. Market sẽ xoay chiều. Nói chung thì bức tranh của VNI trong những ngày qua có một vài điều đáng khích lệ. Nhưng nó vẫn chưa đủ để anh nhảy vào ngay bây giờ. Strong selling/buying trend thường dừng lại nghĩ mệt sau đợi lên/xuống đầu tiên. Sau đó thì 1) là nó xoay chiều nếu cái down trend vừa qua chỉ là một correction, hoặc là 2) nó tiếp tục đi xuống với một cường độ mạnh hơn lúc trước. VNI sẽ ra sao thì khó nói hiện tại. Nhưng có thể nói rằng dựa vào chart của anh thì cái strong selling momentum của 2 tuần trước đã đi qua. Như tôi đã nói trước...vùng đất này là điểm dừng chân của nó in a short- term. Nếu nó sell nữa thì một ngày nào đó anh sẽ thấy đột nhiên nó break down big time. Đó là dấu hiệu selling sẽ tiêp tục. Lúc đó thì chạy nữa.
2. Ở Việt Nam nhiều người có quan niệm RSI < 30 thì từ từ mua vào, RSI > 70 thì từ từ bán ra.
Đừng trade kiểu đó. Trade kiểu đó sẽ không tới phiên anh ăn đâu. Đó là trade kiểu sách dạy. Mà trade theo sách thì khó sống lắm. Tại vì 10 thằng đọc sách thì 11 thằng ra trade y như sách dạy. Mà nếu ai cũng trade như sách dạy thì ai thua? Không ai thua thì tiền đâu chạy vào túi anh? Cho nên muốn sống còn anh phải trade TRUỚC nguời khác. Cho nên cách trade RSI là đi kiếm lúc nó và giá đi nguợc chiều với nhau để dùng nó mà đoán huớng đi của giá. "
"Phân kỳ" --> Divergence có nghĩa là một situation trong đó giá và indicator đi theo 2 hướng khác nhau, ví dụ như giá và RSI đi theo 2 opposite direction chẳng hạn. Có 2 loại là positive và negative divergence. Positive divergence là khi indicator đi lên nhưng giá đi xuống, và ngược lại đối với negative divergence.Trong TA có thể dùng divergence để trade.
Wow... You don't make $ trading half way, lady!!!. You make $ by going for the kill. Anyway, phần còn lại là bạn dùng môn học candlestick để kiếm formation. TA indicators chỉ ĐO LƯỜNG sức mạnh phía sau giá, nhưng không cho chúng ta một thời điểm chính xác để ra vào. Candlestick làm việc đó chính xác hơn. Đó là tai sao nên xài candlestick.
Liêu đã đến lúc " move in for the kill " chưa anh, hôm nay tôi cungx thấy MFI và RSI sắp cham vach 0 nên đã bắt đầu "đi tiền", liêu có quá sớm không anh.
Tôi thì chỉ trade khi có signal hiện rỏ và một confirmation nữa mới nhảy vào. Nhưng đó là cho currency market và thị trường Hoa Kỳ. Hai chú này thì cực kỳ liquid cho nên TA khá chính xác. Riêng về TTVN thì có thể các anh cần phải phiêu lưu hơn một tí tại vì có lần ở đây có anh nào nói là nếu đợi thị trường VN move rồi thì nhảy vào không được vì lúc đó ai cũng nhảy vào rồi. Nếu nói thuần túy trên phương diện TA thì các signals đã thấy hiện giờ cũng chưa đủ để nhẩy vào nếu đó là tôi. Tôi muốn thấy thêm một chút nữa, đặc biệt là có một ngày nào đó đột nhiên nó pop mạnh lên. Quan trọng hơn là volume phải tăng. Volume tăng nói cho mình biết là investors đã trở lại thị trường. Mấy hôm nay, nếu tôi đoán không lầm, thì volume khá thấp. Đó là một dấu hiệu của các chú newbies đang chán. Nó cũng nói thêm cho các anh biết rằng những người đang đứng phía sau đợt selling này đang dừng tay. Dừng tay thôi, chứ không hẳn là sẽ mua vô. Đó là tại sao các anh muốn thấy volume tăng. Tại vì volume tăng, nói lên sự kiện là họ (các sellers) đang đổi chiều. Volume tăng, nhưng giá không cần tăng nhiều. Tại vì professionals mà mua (danh từ nhà nghề gọi là accumulate) thường rất yên lặng, và giá không thay đổi nhiều. Cho nên điểm sắp tới là cần một cái pop trong volume. Thiếu volume thì khó biết họ đang làm gì. Lý do mà tôi nhấn mạnh volume là vì hiện giờ anh không biết mấy chú Elephant (big boys = elephant) này đang tính cái gì. Selling thì họ dừng tay rồi, nhưng có thể đó là họ chỉ nghĩ mệt thôi. Họ nghe ngóng, xem xét coi có gì thay đổi trong thời gian vừa qua không? Nếu không có gì thay đổi tốt hơn thì họ sẽ sell tiếp. Cái đó là cái mà tôi nói the second down leg dựa theo kinh nghiệm cá nhân trong bài viết kỳ trước.
Accumulation/Distribution indicator thường chính xác nếu anh đo nó trong một daily chart với thời gian 6 tháng trở lên. Cái chỉ số này dùng để đo các mua bán âm thầm của các big boys. Và một chú big boy có thể bỏ ra gần 3 tháng để mua đủ số lượng shares mà họ cần ở một giá họ muốn. Cho nên theo thiển ý của tôi thì nếu dùng nó để đo sự chuyển mình của một oversold market thì ít chính xác hơn là xài các thứ khác.
Bây giờ các anh bôi hết những indicators trên chart mình đi. Xong rồi vẽ lằn bollinger band xem thử ra sao. Xài hai cái time-frame khác nhau. Cái thứ nhất là default time frame của Bollinger. Cái thứ nhì là 7-day time frame để xem sao. Một trong những tiểu xảo của BB là điểm NỔ của giá. Vì BB là con số đo VOLATILITY. Mấy hôm nay volatility collapse (rút lại). Anh muốn coi sát xuất của nó nổ. Với tình trạng hiện tại thì điểm nổ sẽ không còn xa. Bao lâu thì tôi chưa biết, nhưng biết rất gần. Investors giờ như cái lò xo đang cuộn mình. Chỉ cần một chút là bung ra liền. Câu hỏi hiện tại là bung hướng nào. Bollinger band cho biết cường độ bung của họ, nhưng không trả lời là khi nào. Thành ra khi thấy nó co lại nhiều quá thì lúc đó các anh test the water chút xíu. Nghĩa là nhảy vào tí thôi. Nhớ kiếm thằng nào RỚT ÍT NHẤT trong thời gian qua. Vì đó sẽ là thằng lên mạnh nhất trong đợt nhảy đầu tiên. Ngồi trong đó một thời gian ngắn. Xong rồitừ từ move xuống mấy chú chưa kịp nhẩy. Như thế anh sẽ ăn nguyên con.
Thời gian là một điều KHÔNG mô hình nào trả lời được. Anh có thể nói nó sẽ lên vì những lý do gì đó....Nhưng mà nói KHI NÀO nó lên là không bao giờ đúng. Nếu có đúng thì đó chỉ là hên thui. Con người có thể lên cung trăng gần 40 năm về trước. Nhưng con người vẫn còn chưa trả lời được hai câu hỏi cho bản thân mình. Đó là giờ sinh và giờ chết. Cá nhân mình mà kiếm còn chưa ra thì làm sao có thể dám khẳng định được giờ xoay chiều của thị trường một cách xác thực được? Toán học là một môn học của sự chính xác. Nhìn về tương lai là việc làm không chính xác. Làm sao có thể đem một môn học của chính xác để đo một vật không chính xác được?
chương 7 hay
ReplyDelete