Viet Currency - Phan 29

 

Những chia sẻ của Anh Việt Currency tiếp phần 28...

 

Bác VC ơi, thị trường bank Việt nam chưa đủ sotisphicated để leverage offshore qua tài sản onshore trong nước nên tiền thổi phồng chắc là qua các derivative nhiều. Cái này ở Việt nam còn đang được định giá lung tung vì chưa có option. Nếu các bác đã có Block Trade service thì chắc chắn là có mặt đại bàng tại thị trường VN rồi. Thị trường VN coi vậy mà phát triển nhanh quá chứ huh? 

Một số emerging markets còn chưa có cái này đó. Một chú hegde fund trader đã có lần nói với tôi, các thị trường emerging markets tại Nam Mỹ (South America) tới giờ này vẫn chưa có loại service cho nên ra vô market đó với big size thì rất khó. Hy vọng VN tăng số lượng public company lên tới chừng 1000 đi. Có liquidity thì nhảy vào không sợ. Bây giờ chỉ mới có 200 thôi. Nhảy vào lạng quạng bị chết vì liquidity thì buồn lắm. Trong mấy cái market này, volatility thì khỏi nói. Nhưng còn liquidity thôi. Traders cần hai thứ để maket $: Volatilty & Liquidity. VN chỉ có một. Thật ra ML không có dính dáng và ảnh hưởng nhiều đến các vụ sell off của FPT đâu. Họ chỉ make a comment về thị trường VN nói chung. Có nghĩa là họ SẼ KHÔNG BỎ THÊM tiền vào thị trường, chứ không có nói là họ sẽ rút ra. Nghĩa là có bao nhiêu thì xài bấy nhiêu. HSBC cũng thế. Họ không make day-to-day comment. Họ chỉ đưa ra một nhận định chung. Tuy nhiên, điều mà các anh nên để ý là các big firms bắt đầu e ngại về thị trường VN. Sự kiện FPT được tung bán kiểu đó thường là một nguyên do xuất phát từ FPT ra. Rất có thể công ty đang có trở ngại về cái gì. Hay có thể công ty sẽ phải làm một chuyện gì đó mà các institutional investors không chấp nhận. Nhưng nếu FPT mà bị vì người ta nghĩ rằng TTCKVN giá khá cao thì sẽ không chỉ một mình FPT đâu. Rất có thể sau nó thì sẽ thêm vài chú big names nữa. Nói chung thì bây giờ các bác thấy rỏ sự kiện cut loss lúc đầu là một hành động nên làm. Tại sao nên làm? Tại vì chúng ta không đoán được tương lai. Khi market broke down 2 tuần về trước. VC có lẽ là website đầu tiên lên tiếng về cutting loss. Sau đó, có rất nhiều phản ứng của mọi người trên Internet nói chung. Người đồng ý; kẻ không. Sau đó marekt chơi cái tình FAKE OUT bằng cái deadcat bounce làm cho nhiều người cứ tưởng là mọi việc xong xuôi rồi. Chưa xong đâu. Cho đến khi nào nó break out khỏi cái down trend line w/ a huge volume. Điều làm cho investors bị kẹt nhiều là nó có cái rebounce này. Nếu các bác coi cho kỷ thì con số điểm rebound cũng vừa với số điểm rớt, thêm bớt một vài điểm. Nhưng số điểm rớt của các stocks mà mấy bác có lại KHÔNG LÊN NHIÊU để nhưng đã rớt. Nói chung là cái lên vừa qua là một vấn đề tâm lý thôi. Nó làm cho một số người cảm thấy "nhẹ lo." Và cuối cùng thì big boys coming down with an ax. Và nó whack the biggest stock với số lượng bất bình thường. Câu hỏi mà các bác sẽ hỏi bây giờ là: Tôi nên làm gì? Câu trả lời cũng vần như trước thôi: Cutloss là một bài học khó và lâu nhất trong hóa trình từ một newbie đến một người biết trade. Khi nào có chuyện lớn thì mới vác lưới và cần câu (sector rotation). Market này chưa câu được gì đâu. Đợi "blood runs on the Street (HoSTC; HaSTC)" chút nữa đi. We need some more...well alot more...body bags  before things can turn around.  

 

Stock là MICRO-ECONOMICS; Forex là MACRO-ECONOMICS. Hai cái này khác nhau khá xa. Stock có sector rotation; forex có asset selection (danh xưng khác của sector rotation). Asset selection là do xem luồng tiền chạy vào đâu? Bonds, commoditites, stocks, hay currency. Currency nghiêng nhiều về hai thứ: Rate và DEBT. Debt có nghĩa là nợ. Đồng tiền của một quốc gia bị ảnh hưởng nhiều ít và mức giao động trong đồng tiền của một quốc gia dựa vào sự kiện số nợ của nó cao hay thấp.  Fibonnacci là trend. Currency trading 90% là trend trading. Anh nhìn hai chú Yen và US $ để thấy sức mạnh của trend trong currency ra sao rồi. Với một trending characteristic như thế, currency market thường xài các chỉ số indicators nào chuyên về trend so với stocks. Lời khuyên thì nhiều lắm. Nhưng làm sao mà nhớ nổi để viết ra bây giờ. Các anh cứ hỏi đi. Hỏi đến đâu thì tôi trả lời đến đó, nếu biết. Tại vì price-based indicators là lagging indicators. Chị không thể xài nó để đo từng ngày một với một độ chính xác cao được đâu. Trong lúc này nên lấy support và resistance làm chuẩn và xài candlestick formations khi phân tích từng ngày một để kiếm ra signal. Nhưng quan trọng hết là các major support. Trong VNI hiện tại thì điểm rebound lúc trước (hình như là 970) là một MINOR SUPPORT (support nhỏ). Và điểm 905 là MAJOR SUPPORT. Gãy cái này là nguy hiểm đó.  19/7 

 

Bình thường mà bác? 905 dừng lại được là may. Qua đó thì ngủ đông dài ngày luôn. 

Mấy bác nên coi chừng con số 900-905 vì đó là cái mốc sinh tử từ đây cho đến cuối năm. Thị trường chứng khoán nào cũng thế. Tất cả đều có giai đoạn easy money. Sau đó thì mới đến giai đoạn thực sự mua bán và trade. Ở giai đoạn đầu thì ai cũng make $. Tiếng lành đồn xa. Thiên hạ đổ xô vào kiếm ăn. Và ai cũng kiếm được cả. Người biết kiếm nhiều; người không biết kiếm ít. "Lướt sóng" là một phong trào rất thịnh hành. Và ai cũng trở nên một stock trading "expert." Theo tôi thì giai đoạn đã qua rồi. Từ đây cho đến cuối năm rất có thể thị trường VN sẽ trade sideway or down. Nếu lằn 905 không hold thì nó sẽ là một big correction vì vùng đất dưới 905 là một free falling zone. Tuy nhiên, hiện tại thì còn quá sớm để nói. Thành ra, tôi chỉ khuyên các bác một câu trong currency trading thường xài. Đó là KEEP YOUR STOP TIGHT. Có nghĩa là đặt stop loss cho gần gần. Nếu nó hit là đi ra. Hồi lần nó rớt đầu tiên tôi đã nói về CUT LOSS. Danh từ đó được truyền đi các website khác với nhiều chia sẻ khác nhau. Người thì đồng ý; kẻ thì không. Tuy nhiên, nếu ai có gan bỏ chạy lúc đó thì bây giờ chắc chắn sẽ "feel good" lắm. Feeling good không phải vì họ tránh được thua. Tại vì giá lúc đó và giá hiện tại không khác nhau cho lắm. Nhưng điều mà tâm tư họ bớt lo là cái RISK trong thị trường hiện tại. Mấy bác hẳn hiểu tôi đang nói cái gì chứ? Tại vì bây giờ bác nào còn nằm trong market thì bác đó chắc hẳn là lo nhiều hơn vui. Cái lo đó đè nặng trong tâm tư. Thêm vào đó tiền bị cột vào stocks rồi. Nhiều khi gặp cái mình thích lại không đủ tiền mua. Đây chỉ là hiện tại, chưa nói đến chuyện nó rớt từ đây về sau. Nếu nó rớt từ đây về sau thì còn buồn nữa. Đấy là điểm chính và cái lợi trong CUTTING LOSS EARLY. Riêng vê market thì các bác nhớ lại giai đoạn sau đây vì từ đó cho đến hôm nay đều vẫn là một.  Trước hết nó rớt 22 điểm và dừng lại ở lằn support. Sau đó nó rớt thêm 9 điểm nữa. Đó là gãy support. Hình như là nó dừng lại một ngày. Sang tuần sau nó hit 30 điểm. Tổng cộng hết các con số rớt trong những ngày đó lại, cái đó gọi là selling leg đầu tiên. Và cái selling leg đầu tiên thường là cái NHẸ nhất. Mấy bác nào là đệ tử của Elliot wave thì hẳn biết rồi. Cái thứ 3 mới là cái mạnh. Theo tôi thì cái thứ 3 chưa có. Và rất có thể xảy ra vào tuần sau. Market lình xình hai ba bữa nay. Đại bàng đang binh đường tiến quân trong weekend này. Nếu có gì mới lạ thì sáng thứ Hai họ sẽ xuống tay. Nếu ACE nhìn qua các đợt sell trước cũng thế. Market lình bình một vài ngày rồi drop thật mạnh, hay lên thật mạnh. Đó là dấu hiệu CONTINUATION của current trend. Chung qui lại thì nếu ai chưa có can đảm để cut loss trong hiện tại thì nên keep stop thật tight.   

 

Ngày xưa tôi tự học một mình, học lén người ta thôi. Vào thời ấy, TA chưa có lan rộng như bây giờ vì không có Internet (90-91). Học từ sách, chủ yếu là hai cuốn Edward & MacGee và Murphy. Chỗ tôi làm toàn là dân cao thủ của TA trên thế giới, chẳng hạn như Ralph Acamphora (spelling) người nắm chức head của TA cho Prudential, và bây giờ là president của MTA (Market Technician Assocation) của thế giới. Bây giờ rất có thể Acampora có mặt tại VN. Vì Pru hiện giờ là một trong những big boys của thị trường VN. Sau này khi thị trường VN được trade continuously giống thị trường Mỹ thì các anh đừng ngạc nhiên khi thấy đệ tử của Acampora vẽ chart VNI nhé. Dưới sư phụ này có thêm nhiều người khác nữa. Nói chung thì họ rất rành trong lãnh vực này. Nhờ họ mà tôi mới biết hai cuốn "kinh" của TA và đem về tụng. TA là một nghệ thuật sau khi anh đạt đến một trình độ nào của nó. Giai đoạn đầu của người mới học thì họ đi sát với định nghĩa của indicator lắm. Họ xài TA một cách rất máy móc. Chưa biết xào nấu các chỉ số lại để diễn tả một bức tranh cho sống động. Vì chưa làm được như thế cho nên một số người rất dể chán với nó sao vài lần đoán thử và sai. Có thể nói với các anh rằng nếu chỉ THUẦN TÚY đem indicators ra để bỏ vào chart dựa theo sát định nghĩa của nó thì xác xuất thắng thua chỉ là 55/45 thôi. Phần còn lại là sự uyển chuyển của cách đi tiền khi anh trade. Nghệ thuật đi tiền trong trading cũng giống như nghệ thuật đánh tăng trong chiến tranh. Đó là chưa trúng thì chưa bắn.Bắn trúng thì bắn bồi.   

 

Anh VC nói như vậy thì em hiểu thế này có đúng không nhé : Nghĩa là bên đó việc dạy TA cũng không phải là phổ biến . Đa phần các trader cũng đều phải tự tìm sách rồi tự nghiên cứu , vừa nghiên cứu vừa thực hành và thử nghiệm giống như bọn em bây giờ phải không anh ?   

Tôi chỉ có thể trả lời dựa theo thời gian và kinh nghiệm của tôi nhé. Yeah..TA lúc tôi học thì là tự học, tự mò, và tự trade từ sách. Vì hồi đó financial market nói chung còn rất kín cửa đối với retail investors. Sau cái bull market của năm 2000 thì người ta mới nhảy vào nhiều. Rồi đến thời kỳ của Internet càng làm cho việc rao giảng TA trở nên dể dàng hơn. Bây giờ thì có thể nói có những khóa học về TA trên Internet anh có thể theo học giống như ở trường.  

 

Nếu tôi có đầu tư vào VN stocks thì tôi cũng theo nguyên lý của người Nhật. Đó là ôm đến chết mới thui. Ở các emerging markets chuyện stock lên xuống giao động là rất thường. Nếu muốn thật sự make $ thì chỉ có nước ôm nó dài hạn để ride out cái volatility của nó thôi. Chứ còn trade cái kiểu như mấy anh em trong đây thì không ăn nhiều được đâu vì nhiều lý do. Lý do chính là mức độ 5% và số thời gian dành cho trading của một ngày quá ít.  Tôi rất bullish với thị trường real estate của VN. Market này trong tương lai 5, 10 năm nũa chỉ có lên chứ không có xuống. Đó chỉ là khái niệm của tôi. Và sau khi đọc bản research của JP Morgan về VN thì tôi càng thấy lý do mà mình bullish trong thị trường VN lại càng đúng hơn nữa. Anh nghĩ thử đi. Kinh tế VN chỉ có phát triển từ đây về sau thôi, chứ không có tụt lùi được rồi. Vấn đề là phát triển bao nhiêu thôi. Rất có thể là nó sẽ không đến mức như hiện tại (7.1%). Nhưng nếu nó chỉ có 5% thôi thì cũng được. 70% dân số VN là dưới 35 tuổi. Đây là số tuổi xây dựng gia đình riêng cho chính mình. Một phần lớn những người này phải đi sống riêng. Chả lẻ sống chung với bố mẹ hoài sao? Các vùng đất hiện giờ là hoang vu sẽ từ từ được đô thị hóa. VN ngày nay rất có thể là Nhật Bản sau thế chiến thứ hai. Nhu cầu về nhà cửa của VN trong vòng 20 năm nữa sẽ trở nên khan hiếm. Chính phủ VN quá dở trong việc đô thị hóa và cung cấp các phương tiện giao thông tối thiểu đến các vùng hẻo lánh đó. Người ta ai cũng qui tụ về các thành phố lớn vì tiện nghi. Nhưng dần dần các thành phố này cũng không đủ để chứa hết. Vấn đề đô thị hóa là việc tất nhiên. Mảnh đất hoang vu nào đó sẽ trở nên mãnh đất vàng khi điện nước, điện thoại, ống cống v.vv..được đặt vào. Thành ra, với cái nhìn thật đơn sơ như thế, tôi nghĩ thị trường nhà đất của VN sẽ rất hot vào những thập niên sắp tới đây. 

 

Cái tên Hedge fund mang tiếng xấu, nên bác yên tâm là sẽ được regulate đến nơi đến chốn.   

Tôi không có nói thị truờng VN đâu bác. Tôi nói thị truờng Mỹ kìa. Ở thị truờng Mỹ và thế giới nói chung không ai regulate hedge funds cả. Tại vì các cơ quan chánh phủ có quan niệm rằng nếu bác, một nguời investor, mà muốn chơi với the big boys thì bác dư sức hiểu rỏ phuơng cách đầu tư của họ. Và nếu có thắng thua gì thì bác tự chịu không có kiện thưa gì hết. Chính vì thế chánh phủ mới không đụng đến thế giới này. Trong các thị truờng thế giới không chính phủ nào kiểm soát gắt gao bằng chánh phủ Mỹ và Anh, thế mà họ còn không đụng đến tại vì lý do nêu trên. VN thì còn quá mới trong việc đầu tư nên tôi nghĩ chưa có loại đầu tư này. VN hình như có khoảng 4 mutual funds thì phải? Ngoài ra, liquidity chưa có nhiều thành ra nếu có set up xong cũng khó mà cựa quậy.  Hồi còn đi làm tôi rất thường đọc các bài nghiên cứu về China tại vì lúc đó China là một quốc gia đang chập chững bước vào thị trường thế giới giống như VN bây giờ. Hồi đó ai cũng coi thường China. Thứ nhất vì đó là một quốc gia CS. Và người ta vừa mới thoát khỏi chiến tranh lạnh chừng 10 năm nên dư âm của chủ nghĩa CS và tư bản vẫn còn vang dội, khác xa với bây giờ. Anyway, các quốc gia Á Châu thường có một sự phát triển rất giống nhau. Đó là từ một nền kinh tế Agrarian society (tạm dịch là nông nghiệp) sang một manufacturing society (sản xuất) thời gian cho một xã hội chuyển mình như thế là khoảng 10 năm. Thập niên 60's là của Nhật; 80's là của Nam Hàn và Đài Loan. 90's là của Trung Quốc. Hy vọng 2000 sẽ là của VN. Ở các quốc gia đó giá đất thường đi cao và nhanh hơn giá lạm phát hay các loại đầu tư thông thường khác như stocks và bonds. Lý do rất đơn giản là khi xã hội trở nên phồn thịnh hơn thì nhu cầu nhà cửa cũng vì thế mà tăng theo. Ngoài ra, diện tích đất của các quốc gia đó thường rất ít so với số dân vì các dân tộc Á Châu thường là một giống dân hemogenous (Cùng giống...không có tạp chủng như Mỹ hay các quốc gia Âu Châu khác). Họ thường cư ngụ trên mảnh đất đó cả mấy ngàn năm qua. Số lượng người đem chia ra cho một cây số vuông thường là rất cao. Đó là chưa nói đến các thành phố nổi tiếng của quốc gia, chẳng hạn như Tokyo của Nhật, Seoul của Nam Hàn, và Saigon & HN của VN.. Tâm lý thông thường là khi người ta giàu thì người ta có nhiều nhu cầu hơn. Nhà là một trong những nhu cầu chính yếu đó. Chính phủ VN bây giờ mà chịu chi tiền để mở rộng các vùng đất ít người ở hiện tại để sau này đô thị hóa nó là một điều nên làm, thay vì để người dân phải chen chúc sống trong một thành phố mà diện tích vốn chỉ đủ cho 1/5 của tổng số dân. Theo tôi đó là một demand rất lớn cho thị trường đất đai tại VN sau này. Còn về vấn đề kinh tế, và các sector thì tôi chưa thấy VN trội về mặt nào hết. Nền kinh tế Á Châu hiện thời được dẫn đầu qua hai quốc gia lớn nhất của châu Á. Đó là China và Ấn Độ. China nổi tiếng là quốc gia sản xuất đồ rẻ tiền. Xin lưu ý: hai chữ rẻ tiền ở đây không có ý miệt thị mà chỉ là một concept mà thôi. Đồ dùng được sản xuất từ China hiện giờ đi khắp thế giới. 20 năm về trước thì đó là Đài Loan và Nam Hàn. Tôi nhớ rỏ ngày còn đi học high school thì Nam Hàn đem xe Hyundai qua bán tại Mỹ với giá 5000 chiếc. Ai cũng cười. Họ chế diễu nhau bằng cách chê người chạy xe Hyundai. Ngày nay China thay thế Đài Loan và South Korea. Đó là câu chuyện của China Còn Ấn Độ thì là nơi sản xuất softwares cho thế giới. Năm 98, khi HP (Hewlett Packard) mở một trung tâm nghiên cứu về programming tại Ấn Độ, một người analyst của Credit Suisse đã nói cho tôi biết về khả năng đặc biệt của người Ấn Độ về programming. Ở một vùng phía bắc New Dehli có một thành phố rất nổi tiếng về programming và đó cũng là nơi mà HP đặt headquarter để nghiên cứu. Intel cũng đã có mặt ở đó. Người chế ra Pentium-class processor cho Intel là một người Ấn. Điều mà tôi muốn nói ở đây là thế này. Hai quốc gia này đã thành danh trên thương trường thế giới qua những specialty của riêng mình. Chính vì thế kinh tế của họ mới như hôm nay. Song song với sự phát triển kinh tế này thị trường nhà đất của họ cũng tăng không kém. Nếu VN đi theo bước chân của China thì rất có thể sau này hàng hóa VN sẽ dành được một phần market share của China hôm nay. Và nếu hiện tượng đó xảy ra, cộng thêm số tiền mà VK ở khắp nơi muốn về VN mua miếng đất để 1) đi du lịch (trong đó có tôi) hoặc là 2) để dưỡng già thì giá trị đất cát của VN chỉ có lên chứ không có xuống. Thêm vào đó các công ty chuyên về phát triển dịch vụ đất cát của VN không có mấy chú. REE hình như là công ty duy nhất và lớn nhất làm việc này. Cho nên nếu ôm REE chừng 5 đến 10 năm nữa thì tôi nghĩ cũng không có tệ. Bỏ đi sự kiện giá của lên xuống trong thời gian sắp tới, nếu chỉ nhìn vào tương lai dựa trên những so sánh của các quốc gia cùng một phát triển tương tự thì tôi nghĩ cái investment này chắc không đến nổi tệ.  Ở những thị trường còn non như VN. Anh không đầu tư vào cái growth của nó nhiều bằng cái LIQUIDITY của nó. 4 chú này theo tôi biết thì có liquidity khá cao. Tôi chỉ chạy theo liquidity trước, rồi mới nói đến growth. Dĩ nhiên, còn nhiều chú khác nữa. Nhưng nếu phải chọn 4 chú trong giai đoạn đầu thì tôi ôm 4 thằng em này. Tôi biết 4 chú này vì đi đâu cũng nghe nói đến nói. Nhẩy vô rồi có gì còn đường chạy.   Anh là một người có tiền. Thằng bạn anh kiếm anh mượn tiền. Việc đầu tiên trước khi cho nó mượn là câu hỏi ngầm trong đầu anh: Không biết nó trả nổi hay không đây? Đầu tư củng thế. Chúng ta tuy mang tiếng phân tích stocks, trading này nó. Nhưng trong chúng ta thật sự mấy ai hiểu công ty mình mua nó làm cái gì? Hay nó SẼ LÀM ĂN RA SAO? Điều mà chúng ta mong mỏi khi bước vào các công ty đó là nếu tôi không thích thì có chú nào sẵn sàng nhảy vào thay thế không? Nếu không có, hay ít người thì đừng vào. Vào rồi chạy không được thì buồn lắm. Anh hỏi thử mấy người đang ôm OTC stocks của VN mấy tuần nay, xem họ ra sao?  Nghệ thuật chạy trong trading là một điều rất cần thiết để bảo vệ vốn. Nghe thoáng qua thì nó có vẻ mâu thuẫn tại vì đầu tư ở các quốc gia mới mở mang phần lớn đều là Growth. Đó là ý chánh trong việc đầu tư. Nhưng trên thực tế khi bỏ tiền vào thì việc đầu tiên là tự hỏi mình rằng: Nếu có chuyện gì thì mình làm sao? Khi anh run một investment fund, anh phải trả lời cho nhiều người. Anh không phải chỉ lo make $, mà anh còn phải là bảo vệ vốn nữa. Bảo vệ vốn từ nhiều phía, chứ không hẳn từ sự lên xuống của stocks không thôi đâu. Investors trong fund của anh sẽ không chấp nhận cau trả lời là stocks bán không ai mua hay là cái giá phải trả khi bỏ chạy quá cao. Đầu tư cho một cá nhân thì rất dể, và thường không mấy lo ngại về những vấn đề quan trọng khác. Đầu tư cho người khác có rất nhiều chuyện để lo. Một trong những vấn đề quan trọng hành đầu là bảo vệ số tiền bỏ ra. Growth là tốt. Nhưng cái tốt của nó vẫn chưa đủ bảo đảm số tiền của anh trong market sẽ còn nguyên vẹn ra có thể rút ra bất cứ lúc nào. Cái risk trong emerging market là chỗ này đó. Mà nếu nói thị trường đi nữa thì VN vẫn là một emerging market theo đúng nghĩa danh từ. Nói chung thì danh từ emerging market rất rộng. VN, Malaysa, Thái, ngay cả TQ, Đài Loan, Nam Hàn, Russia và hầu hết các nước Nam Mỹ đều thuộc diện emerging markets. Hình như 1$ = 15000 VN thì phải. Vậy thì 1 tỷ VN bằng khoảng 66,000 US$. Một cái VN fund có 1 ngàn tỷ như MV nói thì có nghĩa cái fund đó có chừng 65 triệu US dollar. Vài ngàn tỷ thì nó vào khoảng vài trăm triệu US dollars. Với một tổng giá trị thị trường (total VN Stock Market cap) là 20 tỷ US dollar. Cái fund vài trăm triệu thì nắm khoảng 10% tổng số giá trị thị trường. Dragon Fund gì đó có khoảng 300 triệu US dollar. Vậy chú này là the biggest fish in the pond rồi. Hm...như vậy có thể nói rằng hơn 50% của tổng số thị trường chứng khoán VN là do institutions. Với số lượng liquidity khá thấp như hiện tại thì làm sao mà họ có thể ra vô nhiều như ý muốn trong thời gian ngắn được. Ngoài ra với con số 200 công ty thì có thể nói chỉ có 30 công ty là at the top với số lượng liquidity khả dĩ để có thể ra vô một lần là 100 ngàn share/clip.   

 

Mỗi một quốc gia có cách đo giá trị đất cát riêng, tùy thuộc vào hoàn cảnh kinh tế và văn hóa của họ. Giá trị của đất còn tùy thuộc vào sự phát triển của vùng phụ cận. Đất chỉ có giá trị khi chính quyền đặt ống cống, điện nước, điện thoại (nói chung là utilities vào) thì mới là đất xài được. Tại vì giá cả của chuyện đặt utilities vào rất là mắc. Ở các quốc gia như VN thì chỉ có chính phủ mới đủ sức làm việc đó. Ở đây thì anh có thể mướn người và tự làm. Nhưng giá mắc khủng khiếp. Chỉ có các nhà thầu lớn mới đủ sức làm. 

 

Ở VN đầu tư hạ tầng không phải chỉ do chính phủ làm mà do nhiều công ty cả Nhà nước lẫn tư nhân cùng làm. Họ đầu tư hạ tầng đường sá, điện nước sau đó phân lô bán cho người dân. Như vậy giá thành đất mà họ bán cho dân đã bao gồm chi phí đầu tư hạ tầng trong đó. Nếu tính kiểu như vậy thì giá đất sẽ thấp hơn chứ không phải ở mức như hiện nay.  

Đó là dấu hiệu đầu cơ trong thị trường. Tuy nhiên, điểm đặc thù của đầu cơ là luôn luôn ngắn hạn. Nhảy vào ăn không được là bỏ chạy. Người đầu cơ thường vay mượn vốn hoặc là vốn thường rất ít. Họ không thể nào chôn tiền trong đó hoài. Đầu cơ trong thị trường nhà cửa là một hiện tượng rất phổ thông trên toàn thế giới. Chẳng hạn ngay như ở Mỹ này, hiện tượng đầu cơ trong bất động sản mất năm qua thật sự là khủng khiếp. Bây giờ kinh tế đang trả cái kết quả cho cái đầu cơ ấy. Đầu cơ có thể làm giá sai chệt đi với giá thật sự của luật cung cầu. Nhưng đó chỉ là vấn đề short-term. Bác chắc cũng không nghĩ rằng giá nhà đất VN sẽ lên mải ở một tốc độ hiện tại, hay là bác cũng không nghĩ là mấy chú đầu cơ trong nhà đất bây giờ sẽ ôm căn nhà đó cho đến chết, đúng không? Vấn đề tôi nêu ra hôm trước là một UNDERLYING DEMAND cho thị trường nhà đất VN trong thời gian 10, 20 năm nữa dựa vào sự phát triển của xã hội và kinh tế. Ngoài ra, đầu cơ trong BDS thường dựa vào các địa điểm hot, chứ không hẳn nơi nào có đất mới là họ nhảy vào. Bác nhớ rằng đây chỉ là hot money chasing a hot market. Nếu phạm vi Saigon được mở rộng ra thì tôi bảo đảm mấy chú đầu cơ sẽ nhẩy vào. Nhưng nếu bác về Cà Mau mà phát triển các vùng đất đó để người dân có một căn nhà đàng hoàng thì tôi nghĩ mức độ tăng trưởng hay đầu cơ sẽ thấp hơn nhiều. 

 

Như vậy liệu có mối tương quan nào giữa giá trị đất/m2 so với bình quân thu nhập đầu người. Ở các nước trên thế giới như thế nào? Nhất là các nước có điều kiện giống VN như Trung Quốc, Thái Lan, Đài Loan,...? Chúng ta phải xác định được cầu ở đây là cầu có khả năng thanh toán chứ không phải là cầu ảo. 

Tôi không nghĩ một khi kinh tế VN phát triển dài hạn thì lực Cầu của nhà cửa là một lực ảo. VN dân số là bao nhiêu bác hẳn đã biết. Số lượng người VN đang sống chui chúc trong các thành phố là một điều hiển nhiên. Nếu bác nghĩ là chuyện đầu cơ là một vấn đề nan giải và nó tạo nên một lực cầu giả thì chính phủ có thể kiểm soát giá. Điều đó tôi nghĩ không có khó. Chẳng hạn như bên này cũng vậy. Cách đây hai năm, giá trung bình của một căn nhà tại Nam Cali (vùng đất mắc nhất nước Mỹ) là tứ 500 ngàn dollar trở lên. Ở đây tôi chỉ nói Nam Cali thôi nhé. Vùng mà người ta thường gọi là Little Saigon. Theo thống kê thì chỉ có 20-25% người dân đi làm tại đây có sức mua một căn. Phần còn lại chỉ có cách đi tiểu bang khác. Người ta ký giấy mua nhà. Mực trên tờ giấy giao kèo chưa khô là đã có lời từ 50 đến 100 ngàn rồi. Nhưng đó chỉ là tiền lời trên giấy tờ thôi, vì công ty bán nhà không cho phép bán. Họ bắt buộc người mua phải ở trong đó thời gian tối thiểu là 1-3 năm. Nhiều người chết vì cái này. Nhẩy vô rồi nhẩy ra không được. Khi thị trường nhà rớt thì họ bị kẹt....mải cho đến hôm nay. Nhưng nếu nhìn vào hiện tại để suy nghĩ về hướng đi thị trường nhà ở Mỹ thì để vội đi đến kết luận là thị trường bất động sản tại đây sẽ chết thì tôi nghĩ là sai lầm. Market correction hiện thời chỉ wash out the excess liquidity in the system mà thôi. 

 

Ngoài ra, chúng ta có thể tính theo khả năng sinh lợi của đất. Nhưng cũng khó lý giải khi nhiều căn hộ chung cư ở VN giá lên tới 2-3 tỷ đồng/căn nhưng giá cho thuê chưa được 15 triệu/tháng. Không thu được lại bằng lãi suất ngân hàng so với số vốn bỏ ra. 

Đồng ý. Market này mấy chú speculators chỉ mong flip nó thật nhanh để make $. Nếu là một người đầu tư thật sự thì khoan hãy vào.   

Đây là một lối suy nghĩ rất typical(điển hình) của newbie. Lúc nào cũng nghĩ đến tiền lời mà ít bao giờ nghỉ đến tiền THUA. Người đi trước sẽ ăn nhiều hơn anh vì họ LIỀU hơn anh. Liều là một trò chơi của cờ bạc. Trading thì khác trading là mua bán khi có một cái gì đáng tin. Anh đi đánh bài, anh LUÔN PHẢI đặt tiền trước rồi thì người ta mới chia bài, đúng không? Không có sòng bài nào cho anh coi bài rồi mới kêu anh đi tiền. Đó là 50%. Trong trading, tuy anh không đoán được tương lai và nó cũng giống cờ bạc ở điểm này, nhưng market cho anh thấy bài rồi anh mới đặt tiền. "Thấy bài rồi" là nghĩa gì? Là có nghĩa anh đã thấy signal RỒI anh mới đi tiền. Khi thấy signal rồi thì cuộc chơi không còn 50% nữa. Trading và cờ bạc khác nhau chỉ bao nhiêu đó thôi, và cái kiên nhẫn ngồi chờ signal xuất hiện là một nghệ thuật rất khó làm được. Nó và cutting loss là hai điều kiện tiên quyết của thành công trong trading. 

 

Thời điểm này thì dùng indicator nào là hợp lý nhất? Vnindex đi xuống do BC đi xuống khi đã bị đẩy lên cao. Có một người đã nói với mình (xin lỗi vì chưa kịp xin phép bạn khi đăng thông tin) là có quĩ nước ngoài họ mua VN index từ lúc còn 400-500 và đẩy lên 1170 thì họ đã lỡi lắm rồi và với thị trường VN thì chỉ cần dùng một ít tiền là đẩy được.  

Thị trường hiện tại không có dùng chỉ số TA nào chính xác cả. TTVN của các anh đang bị chi phối ít nhiều bởi những giao động về derivatives (CDO) của thị trường thế giới, đặc biệt là thị trường Hoa Kỳ. Hai hôm trước tôi có update TTCKHK. Hôm đó chỉ số Dow rớt xuống khoảng 200 pts. Hôm nay nó rớt thêm 300 pts nữa. At the low of the day, nó rớt xuống 438 pts. Không phải chỉ có chỉ số Dow, mà là toàn thị trường đều bị ảnh hưởng hết. Chưa xong, nó còn kéo qua các thi trường khác của thế giới, đặc biệt là Nhật. Hôm nay the Nikkie rớt xuống khoảng 400, hay là khoảng 2.37%. China cũng thế. Shanghai index rớt xuống hơn 1%. VNI của các anh xuống khoảng 1.67%. Sự kiện trên cho thấy rằng hiện tượng VN rớt hôm nay không phải là xuất xứ từ VNI mà ra. Nó là một system correction của financial market của thế giới.  Financial market hiện tại đang chuyển mình từ một thế low risk sang một thế high risk, hay chính xác hơn là beta của market đang tăng. Beta là mỹ từ cho RISK. Tất cả đều xuất phát từ hai thị trường chính: Derivatives & Currency. Derivatives vì traders chơi CDO, Currency vì traders chơi carry trades. Trong một market khi hầu hết ai cũng nghiêng về một phía thì khi có điều bất trắc gì đó thì người ta ùn ùn bỏ chạy. Hôm nay nếu các anh trade trong các thị trường quốc tế, như SP 500 futures & options, hay các cặp tiền Yen-based thì các anh sẽ gần điên luôn vì cường độ volatility của nó. Điểm đặc thù của volatility là nó tăng overtime. Có nghĩa là từ đây về sau, mức giao động của các thị trường thế giới sẽ tăng mạnh hơn so vói 6 tháng đầu năm. VNI hiện đang đứng trước ngưỡng cửa 900-905. Nếu world market volatility còn tiếp tục tăng thì rất có thể con số này sẽ không giữ nổi. Từ đây đến đó không có con số nào quan trọng cho lắm. Tất cả các chart thông thường hằng ngày sẽ không chính xác trong lúc này. Vì đây là lúc market dò dẫm từng bước đi trong vai trò QUANTIFICATION OF THE RISK. Fund managers sửa soạn hit the sell buttong, và traders được lịnh lui quân. Risk hay còn có nghĩa là UNCERTAINTY. Uncertainty tạm dịch là không rỏ, không chính xác. Đó là một điều financial markets đại kỵ. Khi nó xuất hiện thì investors thu mình lại trong thế thủ nhiều hơn. Họ cũng giống như đứa bé sợ Ma. Họ sợ điều mình chưa biết, chưa thấy. Risk hiện tại trong financial markets là một bóng ma chưa thấy. Nó có thể là một Russian Crisis (*) của 98 ẩn mình. Muốn hiểu thị trường hiện tại, các anh nên tìm hiểu về sự giao động của world market trong vài tuần nữa thì sẽ rỏ hơn cho hướng đi của VNI. Technically speaking, lằn 905 là mức sinh tử trong tương lai. Ngoài lằn đó ra, mấy lằn khác khó "hold water" trong giai đoạn này. (*) Russian Crisis 98 là một liquidity crisis liên quan đến thị trường bonds. LTCM (Long Term Capital Management của John Merriwether) gần làm sụp toàn bộ thị trường tài chánh thế giới qua Derivatives. Hôm nay CDO của thị trường Hoa Kỳ đang hăm he take down nhiều nhà banks nổi tiếng thế giới như Deustch Bank, Bear Stearns, Citi Group. The FED tiên đoán rằng ít gì cũng gần 300 tỷ tiền CDO đang thua ngoài thị trường. Đó chỉ là con số tiên đoán thôi. Sự thật nhiều khi còn nhiều hơn nữa.  

 

Deadcat-bounce là một technical event. Nó xảy ra trong một environment bình thường, chứ không phải như bây giờ. Với những sự kiện đang diễn ra hiện tại thì deadcat bounce cũng sẽ có. Nhưng câu hỏi quan trọng hơn cho anh là: Nếu có, thì sẽ bao cao? Deadcat bounce đúng với danh xưng của nó. Có nghĩa là nó không cho anh một lối thoát như anh muốn. Nó chỉ nhẩy lên vừa đủ để anh cảm thấy nhẹ lo chút mà thôi. Sau đó thì vẫn hoàn củ. Anh trade thì đừng hy vọng nhiều ở deadcat-bounce. Cutloss vẫn là the best solution trong trading. In fact, it is the only solution in technical trading. Trên đây tôi đã hô hào anh em cutloss gần tháng nay rồi. Hm...bao nhiêu các anh trong đây thực sự cutloss huh? Nếu các anh chưa cut loss, bây giờ hy vọng các anh thấy rỏ kết quả của nó rồi chứ?  

 

No...Merrill sẽ không bao giờ bỏ VN cho dù họ lổ. Và họ cũng chưa có bỏ vào VN đến vài tỷ dollars. ML và các bigboys khác on the Street vào VN với tính các chiến lược, chứ không hẳn chỉ vào VN trong phạm vi TTCK mà thôi. Kinh tế VN đang phát triển; TTCKVN đang lên, tuy còn nhỏ. Nhưng VN và TQ là hai quốc gia đang có mức phát triển nhất nhì Á Châu. VN không thể nào bằng TQ trên phương diện tầm vóc vì VN là một quốc gia nhỏ hơn 1/10 của TQ, nhưng VN có thể là một Taiwan của 20 năm nữa, hay có thể là Nam Hàn trong tương lai. Đó là tầm nhìn của các đại công ty khi họ vào VN. Kinh tế phát triển. Xã hội sẽ có nhiều dịch vụ tài chánh complex hơn hiện tại, chẳng hạn như investment bankings, Insurance, Merger & Acquisition. Hàng vạn thứ khác mà Merrill có thể làm ăn. TTCK tuy rất nổi tiếng trong hệ thống tài chánh, nhưng nó không phải the only game in town when it comes to financial services. Merrill là một big boy có đủ tài lực, nhân lực để đáp ứng cho một nền tài chánh đang từ từ chuyển mình tại VN. Và với tư cách của một đại công ty của Hoa Kỳ, ML dư sức cạnh tranh với bất cứ đối thủ nào tại VN. Ngay cả TTCKVN, ML chỉ không bỏ thêm tiền vào đó, chứ không hẳn là RÚT ra.

 

Khi mà BEAR MARKET xuất hiện thì chuyện gì xảy ra? Những tay chơi CK cá nhân có chết cũng không ảnh hưởng mấy đến nền kinh tế. Nhưng các ngân hàng mà chết thì có vấn đề lớn đây. Hãy nhìn gương khủng hoảng tài chính châu Á những năm cuối thế kỷ trước thì thấy.  

Anh lầm lẫn cái bear market và một FINANCIAL CRISIS. Bear market không làm chết ai, ngay cả các nhà đầu tư nhỏ nếu họ biết diversify cái portfolio. Vì bear market là một phần của sự chuyển mình trong thị trường chứng khoán. Nó nằm trong chiến lược của đầu tư. Hơn nữa bear market không xảy ra ngay tại chỗ. Nó cho người ta nhiều thời giờ để phản ứng. Financial crisis thì khác. Financial crisis đến không báo trước và thường là kết quả của STRUCTURAL PROBLEMS trong hệ thống tài chánh. Structure = cơ cấu. Structural problems là những điểm sai lầm trầm trọng trong cơ cấu tài chánh để rồi khi nó bùng nổ thì người ta không thể nào phản ứng kịp thời. Cho nên có nhiều đại công ty mới chết vì nó. Các nhà cầm quyền rất muốn cứu, nhưng cũng không thể được. Nói một cách khác rằng, nó ra ngoài tầm tay của mọi người. Bear market thì khác. Nó nằm trong chiến lược của nhà đầu tư. Nó không làm ngạc nhiên ai cả. Đó là một điểm khác biệt rất lớn giữa nó và một .Không phải structural problem nào cũng phải xuất phát từ ngân hàng . Structural problem có thể xuất phát từ nhiều nơi khác nhau. Chính vì thế nguời ta rất sợ khi nó xuất hiện vì không đo luờng đuợc hậu quả của nó . Nếu nó chỉ xuất phát từ ngân hàng thì chỉ cần canh chừng ngân hàng thiệt kỷ sẽ giảm đi xác xuất của một financial crisis rất nhiều . Thị truờng nhà đất là một . Vào cuối năm 80 đầu 90 thì tại Hoa Kỳ có cái gọi là Limited Partnership. Structural problems của hệ thống tài chánh gồm nhiều lảnh vực khác nhau, ngân hàng chỉ là một chứ không phải duy nhất . financial crisis.  

 

Nhiều IPO sẽ tăng thêm liquidity cho thị trường, nhất là thị trường VN. Người ta suy nghĩ thông thường thì IPO nó hút tiền ra. Đó là nếu trong một bull market đang ở đỉnh khi số lượng tiền vào thị trường gần cạn. Và sự kiện nó cạn này là cho dù có IPO hay không thì nó đã và đang cạn dần. There is no more fresh blood to drive up the market further. Trong trường hợp đó thì IPO nhiều mới có ảnh hưởng. Còn TTVN thì không thiếu tiền, tiền của người dân bản xứ và tiền của ngoại bang. Vấn đề là VN có đủ quality IPO để serious $ nhẩy vào đó nằm hay không thôi? 

 

TTCK Việt nam hầu như không bị chi phối nhiều bởi TTCK thế giới. Lý do là tỷ trong xuất nhập khẩu của Việt nam rất nhỏ. TT tiền tệ thì mới là sân chơi của các ngân hàng thôi, còn người ngoài như những người tham gia vào đây mấy người được phép chơi. TTCK VN gần như bị bó hẹp trong cái pham vi tự cung tự cấp ấy mà nên không thể bị ảnh hưởng như TT America được. 

Điều các bác hiểu gọi là CORRELATION, hay là sự liên hệ giữa các thị trường với nhau. Hôm nay điều tôi nói là sự kiện RISK AVERSION của các tay nhà nghề trong thị trường hiện tại. Aversion = tránh né. Risk aversion = giảm risk. Bài học đầu tư khởi đầu bởi phân lời, và phân lời là mực nước dùng để đo cường độ RISK trong đầu tư. Nơi nào có risk nhiều thì đòi hỏi phân lời cao. Một mutual fund manager khi quyết định đầu tư ở đâu thì việc đầu tiên của họ là so sánh mức độ return (lời) của nơi đó so với phân lời căn bản. Phân lời căn bản tạm gọi là risk free rate. Nếu cái rate đó tăng thì mọi risk parameters của một portfolio phải được thay đổi để phù hợp với hiện tình mới. Đó là những gì đang xày ra hôm nay trong thị trường tài chánh thế giới. VN có thể không có derivatives, không có CDO, và cũng không có currency market. Nhưng VN là một emerging market. Và emerging market là đồng nghĩa với high risk, high beta market. Hôm nay khi cái risk parameters đó được thay đổi vì những diễn biến tài chánh thì VN bị ảnh hưởng vì sự thay đổi này. Anh đem cái lý là các đại công ty mutual funds vì mua stocks ở giá thấp (FPT, SJS, REE v...v.v) nên bây giờ họ cash out để giải thích tình trạng hiện tại.  Nếu đó là lý do chính thì câu hỏi tại sao là lúc này? FPT hiện giờ không phải là điểm đáng cash out. VNI với giá trị hiện giờ cũng không phải là điểm cực tốt để cash out. Nếu có cash out vì lý do anh nói thì không ai chọn thời điểm này để chạy. Có chạy là lúc nó ở 1100 trở lên. Chạy vì cash out là lựa thời điểm người ta BULLISH nhất để chạy, chứ không ai chạy khi bà con đang run. Chạy kiểu này anh chạy được bao nhiêu ở giá và số lượng anh muốn? Hiện tượng VNI hôm nay và trong thời gian gần đây là dấu hiệu của một risk parameters đang thay đổi. Và cũng xin được nói thêm là không phải chỉ có các đại bàng của thế giới cần adjust portfolio của họ vì credit derivatives hiện tại, mà ngay cả các đại bàng thuần túy của VN cũng làm thế. Tất cả đều học cùng một lý thuyết cùng một trường mà. Khi risk ratio mà cao là fund managers hit the SELL button liền. 

 

Nếu fund managers hit the SELL button thì ai sẽ hit the BUY button  bác bác nhỉ ? 

Nếu không có nguời mua ở giá bác muốn bán thì bác phải hạ giá đó xuống mãi cho đến khi có nguời mua thôi . Chính vì thế chỉ số Dow mới rớt xuống 310 điểm hôm thứ 5. Sang thứ 6 nó làm thêm 208 điểm nữa . Thị truờng thiếu gì nguời mua. Vấn đề chính là giá thôi. Ngoài ra, sự kiện bác bán đuợc ở giá nào đó còn tùy thuộc vào nhận định của mọi nguời về giá cả của thị truờng (valuation). Mổi một nguời trong cuộc chơi đều có một khái niệm về giá . Dow rớt xuống 100 pts đầu tiên thì có nguời nghĩ là đủ, và họ nhảy vào . Rất tiếc là nhận định của họ sai vào thời điểm đó cho nên bác mới thấy chỉ số Dow rớt thêm 200 pts nữa . Sáng hôm sau có nguời nghĩ là down 300 pts trong một ngày là quá đủ cho nên nhảy vào, cuối cùng để thấy rằng mình cũng vẫn còn sai . Nó phải đi thêm 200 nữa . Không biết sang thứ 2 thì sao đây . Phuơng cách tôi vừa giải thích cho bác gọi là price discovery mechanism của financial trading. Nó đuợc áp dụng cho hầu hết tất cả thị truờng trên thế giới . Và nguời ta dựa vào đó để định giá .  VN market của các anh đang sửa soạn trade continuously. Một số nguời còn lo ngại vì họ đã quen với kiểu trade hiện thời . Nhưng khi họ quen thì họ sẽ rất thích . Volume sẽ swell big time. Volume tăng thì liquidity sẽ tăng theo. Liquidity tăng thì có nhiều cơ hội để make $ qua những phuơng cách thuờng đuợc xài tại Hoa Kỳ và các thị truờng khác . Softwares xài cho việc đó thuờng là custom-made và xài C++. Cho nên tôi nghĩ một mai VN đuợc trade kiểu này thì các mid-size firms sẽ kéo đến trade nhiều hơn nữa, đặc biệt là nguời Nhật và Singapore vì hai quốc gia này có thị truờng gần gần như Mỹ. Nếu tôi đoán không nhầm thì không lâu sau đó VN sẽ trade nhiều giờ hơn nữa. Options & Futures sẽ ra đời không lâu sau đó v.v..v....  Anh nào muốn có việc làm xịn sau này thì bây giờ lo học options và futures đi  

 

Đối với tôi thì nguyên lý của Gann chỉ có 4 chữ . Nhưng tôi cho bác xài đến 20 chử để kết luận lý thuyết của ông ta. Gann trở thành một nhân vật huyền bí vì CHẢ AI hiểu nổi phuơng thức phân tích của ông ta. Lợi dụng chổ đó, các chú viết sách đời sau nữa úp nữa mở về phưong pháp của Gann để tăng tiền bán sách . Trên đời hiện tại chưa ai hiểu nổi Gann, và chắc chắn rằng sau này cũng không có. Bí mật của Gann, nếu có, thì cũng theo ông ta xuống mộ sâu. Chính vì chưa ai hiểu nói Gann một cách tận tuờng cho nên Gann vẫn còn mang một nét huyền bí mà thiên hạ ai cũng ham khoát vào . 

 

Gann tuyên bố là lời 50 triệu trong trading, nhưng khi nguời ta kiếm lại các record từ những brokerage house thì ông ta chỉ có lời 10 triệu thôi. Bác nói Gann nhìn sao trên Trời để đoán chu ky (cycle) của thị truờng . Vậy thì bác biết con số bí mật của Vũ Trụ mà Gann xài không? Con số đó khi chia ra thì nói đúng đến lạnh nguời. Nhưng cái khó là không biết điểm khởi đầu để chia. Nói thật cho bác biết nội cái Gann square thôi mà mấy chú bán sách làm như là bí mật dử lắm làm cho mấy chú newbies tuởng là mình luợm đuợc bửu bối không bằng. Gann không thành danh vì con số đó đâu vì nếu có thành danh thì Gann sẽ không nổi tiếng như bây giờ. Lý do là ai cũng tính đuợc con số đó thì sao mà trade thắng đuợc . Tôi cũng có thời mê Gann, nhưng sau đó tự nghiệm ra phần lớn những gì đuợc viết về Gann của đời sau là chính do mấy chú tác giả sách xào nấu thành . Có nhiều điều viết ra tin không nổi . Hỏi vòng vòng trên các trading desk on the Street không ai hiểu hay xài Gann cả . Nếu có thì chỉ là thiểu số, và thiểu số đó không khá hơn ai bao nhiêu . Tôi cũng nghiên cứu về cycle và có hầu hết tất cả các tài liệu về cycle analysis (bác muốn tôi sẽ chụp hình đăng lên cho coi). Nó gần 1700 trang đó . Ngay cả cycle cũng không gì đặc biệt . Nói chung lại trading là tự mình tìm ra phuơng cách gì cho nó hợp và ráng hiểu câu chuyện ăn khách của thị truờng trong hiện tại . Đừng đi kiếm những gì huyền bí và exotic tốn công vô ích . Nhất là các môn học nhìn Sao trên Trời, nhìn ngày trong tháng để trade . Nghe mê tín chịu không nổi . Cycle Analysis là một môn học chính thống của commodities traders. Vì ngũ cốc, hoa quả như cà phê đều đuợc thu gặt vào đúng mùa của năm. Ngoài ra, ở những vùng đất trên thế giới như Brazil, Columbia có những chu kỳ của thời tiết rất bất lợi cho việc canh tác một số ngũ cốc . Từ đó mới sinh ra môn học này . Còn Astrology investing thì khác . Nó chỉ thuần túy dựa vào 12 con giáp của Tây Phuơng như 12 con của Á Châu. Mấy chú thầy bói nhìn lên Trời, kết hợp với mấy vì sao như thế nào đó, rồi chia cho chiều quay của Trái Đất để tìm ra giai đoạn nào trong tháng tâm tình của con nguời "bất ổn" nên thị truờng lên xuống . v.v.vv...

 

Cái này thì tôi không có biết, vì đọc vào thấy mê tín quá Trùi. Gann là một thiên tài về trading đấy, chỉ có điều phuơng thức chính xác của ông ta chưa đuợc truyền lại hết . Ông ta có 10-12 đệ tử gì đó . Trong lúc dạy họ, ông ta có ghi chép đàng hoàng . Rất tiếc đến cái phần quan trọng nhất của lý thuyết (cycle) thì ông ta hết giấy để viết . Cho nên trong quyển sách trading của Gann, đến phần đó Gann chỉ viết có vài câu, và hứa sẽ tiếp tục vào vài ngày nữa . Vài ngày sau Gann bị bệnh và từ đó cho đến ngày chết, Gann không viết thêm gì nữa . Bởi vậy tuyệt kỷ của Gann theo ông ta đi xuống mộ sâu. Gann xuất thân là một nhà toán học . Những lập luận của Gann đều dựa vào toán . Gann có những ý nghĩ rất bất bình thuờng, nhưng lại dựa vào toán . Cho nên lý thuyết của Gann có thể là rất dị ứng, nhưng phuơng thức tính toán rất chính xác, không hàm hồ như Astrology Investing. Tôi không bao giờ dám chê Gann vì đó là một trong những cột trụ của TA  .

 

Ối mẹ ơi, VNI nó gãy 905 rồi bà con ơi. Kiểu này thì chạy tán lọan rồi .

Tụi nó mới có test support chút thôi mà, chưa gãy liền đâu. Đợi ít gì cũng phải đến tuần sau thì mới biết đuợc. 905 support không dể gãy ngay hiện tại, mặc dầu nó có thể đụng duới 900 để tạo nên sức mạnh tâm lý mới cho thị truờng . Tuy nhiên sau đó thì mới nói đuợc . Cần coi lằn ranh 905 cứng đến đâu. Nghĩa là các bác muốn coi "the tape action = tạm dịch là hàng động của giá ở khu vực 905 ra sao). Thữ càng nhiều càng lâu thì 905 càng mạnh . Tuy nhiên nếu nó gãy luôn thì vùng đất duới là một free fall. Free fall có nghĩa là một hai trăm duới 905 truớc khi đợt selling này xong. Các bác nên nhớ the 3rd leg trong một cái wave thuờng là cái leg mạnh và dài nhất. 1/8 

 

Mức 900 đã chính thức bị xuyên thủng, anh em có bình luận gì không? 

Các anh đừng châm chú vào con số 900 quá . Nó không có nghĩa gì đâu . Hôm nay tuy đóng duới 900, nhưng thật ra nó và 920 đâu có khác gì đâu. Vấn đề là cái BEARISH SENTIMENT (tạm dịch là cảm giác bearish) của thị truờng vẫn còn, cho dù nó ở 892 hay là 920. Chừng nào thị truờng thay đổi đuợc cái sentiment này thì market mới xoay chiều . Bằng không thì lâu lâu nó có một cái mà traders gọi là SUCKERS' RALLY (Suckers = thằng ngu; Rally = đi lên) làm cho bà con excited thôi . Đó là tại sao hôm nó lên 16 pts tôi có nói các bác đừng có vội mừng . One day doesn't make the trend.  Như tôi có nói nhiều lần tại đây . Vùng đất 900 rất cứng, khó quá đuợc một lần lắm . Market hôm nay và hôm qua thật sự không khác nhiều TRÊN PHUƠNG DIỆN CON SỐ . Nhưng điều khác và RẤT LÀ BEARISH cho thị truờng là FOLLOW THROUGH SELLING. Hôm qua nó xuống 17; hôm nay 18. Cái đó mới là bearish, chứ không phải là con số 910 tốt hơn con số 900 đâu . Ngày mai nếu nó làm thêm phát nữa, khoảng 15 pt trở lên thì VNI mới thật sự là a dead duck. 15 pt hay hơn tuy không phải là quan trọng trên phuơng diện con số, nhưng quan trọng vì 1) confirmation selling và 2) bearish candlestick chart. Anyway, ngày mai là thứ 6 (giờ VN). Có nghĩa là chỉ còn 1 ngày nữa . Nếu traders sẳn sàng close the book for the weekend bằng cách going to cash thì đó là một điều bearish cho market. Hm...w/ two down days back to back, tôi sẽ không ngạc nhiên nếu traders dứt điểm VNI ngày mai bằng cách xuống thêm tí nữa .  

 

Chỉ số quan trọng nhất của Currency market hôm nay có nhiều dấu hiệu đã bottom out sau một thời gian dài tuột dốc. Phần lớn của sự kiện mà nó xoay chiều là vì người ta bỏ chạy ra khỏi những cặp tiền carry trade. US $ tuy không phải là một carry trade, như đồng Yen, nhưng nó không hẳn là một đồng tiền mà người ta sẵn sàng chạy vào như hai đồng Eur và Pound. Lý do chính của sự kiện này là giá dầu. Dầu mà lên giá thì US $ rớt. Nó rớt vì trading deficit tăng. Người ta mua dầu trả bằng dollars. Dollar mất giá thì giá dầu phải lên chứ. Lên để bù trừ lại khoảng số phần trăm rớt. Ngoài ra, một số central banks của các quốc gia mới phất lên như TQ cũng không còn xài đollar làm vật giữ giá đồng tiền của họ nhiều như trước. Một số đã chuyển qua Vàng. Số khác chuyển qua đồng Euro và Pound. Kết quả là US$ xuống thấp nhất trong vòng 3 năm qua.  

Cutloss không phải là LỔ, mà là bảo tồn vốn. Những gì đã lổ thì đã lổ rồi. Ngồi trong đó không làm cho các anh giảm lổ thêm. Cái sợ lớn nhất của người ta về cut loss là cut xong thì nó lại lên. Nhưng muốn lên thì còn phải tùy thuộc vào trend. Trend bây giờ là gì? Nếu là down trend thì hy vọng nó lên sẽ bao cao? Nếu là down trend thì có nghĩa gì? Nghĩa là stocks vẫn còn xuống phải không? Mà nếu nó còn xuống thì anh đứng đó làm gì? Trading nó rất kỵ HY VỌNG, nhất là một ảo vọng xoay chiều của một strong trend. Tôi biết hầu hết các anh trong đây vẫn còn học hai chữ quan trọng này. Và các anh sẽ học mải cho đến ngày thành thạo thôi. Không học xong hai chữ này thì 1) các anh sẽ rời khỏi thị trường một đi không trở lại hoặc 2) châm vốn thêm vào mãi để nuôi những traders nhà nghề.  Khả năng của một trader không hoàn toàn dựa vào số tiền lời, mà còn dựa vào số tiền vốn giữ được. Tôi đi vòng vòng các websites khác vào những ngày sóng gió các "experts" tại đó chỉ đoán điểm market rebound, chứ KHÔNG AI dám nói đến hai chữ cut loss. Tại sao? Tại vì họ sợ mang tiếng là SAI và bản thân của họ cũng chưa học xong hai chữ này. Mang tiếng Sai nó quê cho nên bà con cứ xúi nhau đợi...và tiếp tục đợi....target cứ được dời xuống mãi. Bà con đem đủ các loại indicator ra đo để kiếm điểm rebound trong một STRONG DOWN TREND MARKET. . Tháng trước là 1070, tuần trước là 905; bây giờ là 850-870. Sau này sẽ là bao nhiêu? 

 

Bác VC nói vậy thì các BB ôm đống cổ phiếu lúc này sẽ lỗ hết à... Bác có thể cho bà con biết các trader nhà nghề đó sẽ giàu lên nhờ đống CP đó như thế nào... 

Điều khác biệt giữa một money manager và các anh là RISK CONTROL. Họ vào cuộc chơi có một phương thức rỏ ràng, chứ không vào vì emotion. Họ ra vô vì kinh tế và lạm phát, chứ không phải vì đó là một hot stock. Ngoài ra, điều quan trọng hơn hết là các anh không có cái kiên nhẫn và gan để chịu đựng một cái correction kéo dài quá lâu như 6 tháng cho đến 1 năm. Đó là tai sao tôi nhấn mạnh việc cut loss. Còn về chuyện mutual fund nói chung, không phải cái fund nào cũng make $. Nhiều cái còn lổ. 80% của tất cả mutual fund return thấp hơn market index. Thành ra, chưa hẳn là một mutual fund là tự nhiên make $. Professional traders ở đây là tôi muốn nói hạng người làm cho những công ty và nghề chính của họ là trade for a living, chứ không phải đơn giản là một mutual fund. Theo một số bài được đăng tại đây phần lớn các mutual fund managers tại TTCKVN đều được mua tại giá thấp hơn giá thị trường rất nhiều. Họ mua đâu hồi thời pre-ipo, hay là ngay lúc IPO, nhưng trước khi stock được tung bán ra ngoài. Giá thành của họ rất thấp. Giá thành của các anh tại đây không thể thấp hơn họ. Điển hình cho trường hợp này là stock FPT. Anh có bao giờ tự hỏi FPT được bán giá như thế với số lượng như vậy mà sao họ vẫn bán không? Chả lẻ họ bán lổ? Ngoài ra, mỗi một fund không chỉ ôm một vài stocks. Họ ôm nhiều stocks khác nhau. Thị trườnng tuy có lên xuống nhưng họ biết cách rotate tiền họ sang những lãnh vực khác. Họ có thể áp dụng những chiến thuật khác để giảm rủi ro, giảm cái lổ của cái portfolio. Chẳng hạn họ có thể mua bond, short bonds hay làm một cái gì đó để giảm lổ. Cái con số return hằng năm là một con số chung. Họ không nói cho anh biết con số 25% tiền lời của năm nay đến từ đâu ra. Nhìn vào đó anh không thể biết được con số lổ của họ trong từng stock là bao nhiêu. Đó là những phương cách căn bản để hedge một portfolio. Các anh có phương pháp nào để tránh cái lổ hay để giảm rủi ro, ngoài chuyện cắn răng chịu và hy vọng?

 

Tại sao không giữ các CP thêm 6 tháng nữa...   

Nếu chúng ta biết được tương lai thì tôi và anh còn ngồi đây làm gì? Đợi thêm 6 tháng nữa thì có bảo đảm là market có đi lên hay không? Số tiền của một người retail investor rất hạn chế. Nó chỉ cho phép anh mua vài stocks thôi. Nếu trúng thì không nói làm gì. Còn thua thì kể như anh rời bỏ cuộc chơi rất lâu trước khi đủ sức quay trở lại. Cutloss early cho phép anh tránh được cái lỗi lầm nầy. Dĩ nhiên những điều tôi nói tại đây dựa vào sự kiện tôi là một trader thuần túy. Cutloss đối với tôi nó nhẹ nhàng như một cái buy mà thôi. Đối với các anh thì khác. Các anh còn mang cái sợ market xoay chiều bất chợt. Nếu các anh có rảng, ngồi xuống viết những sự kiện PRO & CONS về việc cutloss hay không trong lúc này. Nếu sau khi ngồi phân tích như thế mà các anh có nhiều cái Pro hơn Cons thì  đừng cut. Nếu Con > Pro thì tự nhiên. Trading nhiều khi phải cần máy móc như thế mới sống còn. 

 

Đầu tư dài hạn khác đầu cơ ở chố nào? tôi được biết nhiều quỹ mới đổ bộ vào vn họ phải chấp nhận mua giá cao hơn quỹ cũ không và nếu tôi là nhà đầu tư dài hạn quyết định mua cổ phiếu lúc này tôi phải làm gì? 

Đầu tư trong nguyên văn và định nghĩa của nó là dài hạn rồi. Đầu cơ thì khác. Đó là hành động của một người chỉ đi tìm lợi nhuận từ sự giao động của giá, chứ không phải sự giao động căn bản của công ty. Sự khác biệt của hai loại người này rất rỏ ràng. Một người chỉ chuyên vào sự thay đổi của GIÁ. Giá của cổ phần là mục tiêu chính của họ. Đối với họ, Giá là tất cả. Giá và sự giao động của nó là mục tiêu chính của đầu cơ. Đầu tư thì ngược lại, sự giao động nhất thời của giá chỉ là một điều không dính líu gì đến công ty. Người đầu tư là loại người TIN vào tiềm năng của công ty và sẵn sàng bỏ thì giờ ra để chờ đợi công ty đó lớn mạnh theo đúng hóa trình căn bản của nó. Giá cổ phần giao động trong khoản thời gian nào đó không phải là mục tiêu chính. Vì mục tiêu của họ là SỰ PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG TY, chứ không phải mức giao động của cổ phần. Câu hỏi thứ hai của bạn thì bạn tự kiếm cho mình một công ty mà bạn TUYỆT ĐỐI tin vào nó. Mua xong rồi bỏ đó. Đừng để giá hằng ngày làm giao động tâm tư. Vài năm sau thì hy vọng cái đầu tư của bạn sẽ nẩy nở ra thêm. 

 

Khi đầu tư bạn tin tưởng tuyệt đối vào tương lai của công ty thì mua giá nào cũng ok, no cutloss .

Bạn tin là một chuyện. SỰ THẬT NÓ NHƯ THẾ NÀO TRONG TƯƠNG LAI là một chuyện khác. Đừng mù quáng tin vào nó để có ngày phải chêt theo nó. Stock nào cũng thế, đều có xác xuất một đi không trở lại. Là một người đầu tư khôn ngoan, bạn không bao giờ FALL IN LOVE w/ your stock cả. You're just in there for the money only, not love. Không bao giờ trung thành với cái gì cả trên thị trường chứng khoán, trừ tiền. Người ta khi yêu nhau và cưới nhau, không mấy ai nghĩ đến ngày mình ly dị chia tay. Nhưng rồi ngày đó cũng có, và xảy ra rất thường trong cuộc sống. Đó là tình yêu, và là một vật mà nhiều người tin là trường cửu mà còn như thế. Huống gì giá của một công ty.  Thí dụ cho bạn chọn một công ty hàng đầu của VN hiện giờ và bạn nhất quyết theo đó trong vòng 10 năm nữa đi nhé . Hiện thời, những phân tích của bạn về nó sẽ không còn chính xác trong tương lại both for the better and for worse. Tại sao? Tại vì ai bảo đảm được vị trí hàng đầu của nó trong 10 năm nữa? Nhiều khi 10 năm sau nó không còn nữa thì sao? Chả lẻ bạn vì nó mà đi theo xuống luôn à? Dĩ nhiên là nếu 10 năm mà nó vẫn còn mạnh và lớn như hiện tại thì bạn cứ theo, nhưng cái đó không gì bảo đảm hết. Warren Buffett từng tuyên bố là suốt đời ông ta chưa bao giờ bán stocks mình mua. Tôi không biết bao nhiêu sự thật nằm trong câu nói đó. Nhưng Buffet mua trúng Coca Cola và các công ty hàng đầu của Mỹ gần 50 năm qua thì dĩ nhiên Buffet không bán rồi. Chứ nếu Buffet mua lầm các công ty bây giờ không còn nữa thử nghỉ Buffet có bán không? Cho nên Buffet mới có ngày nay. Chứ nếu Buffet mà mua lộn các công ty khác mà Buffet vẫn còn mù quáng ôm nó thì giờ này mấy ai biết đến Buffet chứ? Trong đời sống và trong thị trường, một chân lý không bao giờ thay đổi. Đó là tiên đoán tương lai. Tất cả cái gì về tương lại đều rất khó đoán. Đầu tư cũng thế. Bạn là một người đầu tư dài hạn? Ok..nhưng phải biết adjust mục tiêu của mình trong giai đoạn đó, chứ không phải vì thích công ty nào đó mà chấp nhận đi xuống với nó. Chỉ theo nó khi nó làm tiền cho mình. Bằng không là chia tay liền. Chân lý đó không bao giờ thay đổi trong thế giới này. Bạn muốn làm rỏ vấn đề về chân lý của Buffet à. Bạn muốn theo chân Buffet, nhưng bạn có biết phân tích căn bản như Buffet không? Buffet là đệ tử chân truyền của Dodd Graham gì đó. Một đại cổ thủ trong ngành phân tích cổ phiếu từ thập niên 30's. Muốn theo Buffet thì bạn phải có một formal training về kỷ thuật phân tích cơ bản. Chứ còn cứ thấy Buffet mua stocks rồi không bán thì mình cũng bắt chước làm theo thì không hẳn là sẽ thành công. Bởi vậy ai cũng ham làm Buffet, nhưng trên đời có mấy Warren Buffet huh? 

 

Nhiều người hiểu không đúng câu nói của Buffett, ông ta nói là "Ai không có đủ can đảm nhìn số tiền trong tài khoản của mình vơi đi một nửa thì không nên đầu tư". Ý của Buffett là bác nào mua CP với mục đích để đầu tư lâu dài nhưng khi CP mất giá 50% mà hoảng loạn thì nên chuyển nghề, chuyển sang làm trader chứ không nên theo nghiệp đầu tư. Trong đầu tư không có khái niệm cut loss, cut loss là khái niệm bên trading, ám chỉ việc giá CP không đi theo dự đoán của mình và gây ra loss nên phải cut để bảo toàn vốn. 

Exactly, một trader thuần túy không cần biết doanh nghiệp đó là gì, ở đâu, lời lổ ra sao. Ngay cả tên công ty nhiều khi còn chưa biết rỏ. Ngoài ra, nó chỉ cần biết luật cung cầu của CỔ PHIẾU mà thôi. Xin lưu ý rằng luật cung cầu của cổ phiểu không dính dáng gì đến công ty hay doanh nghiệp của công ty cả. Trader chỉ biết nếu nó mua cổ phiếu này hôm nay, hôm sau có chú nào chịu mua lại ở giá cao hơn không? Nếu không thì nó sẽ không mua Ở tại các thị trường chứng khoán khác, nơi mà người ta cho short sale thì bull market hay bear market đối với trader không có gì khác biệt.  

 

Còn trong đầu tư mà cụ thể là đầu tư giá trị (value investing) thì investor quan tâm đến tình hình làm ăn của doanh nghiệp chứ không phải giá CP, doanh nghiệp làm ăn không như mong đợi hay phân tích thì cho dù giá đang tăng ào ào thì họ vẫn bán và cho dù giá giảm mạnh nhưng tình hình làm ăn vẫn tốt thì họ vẫn giữ và sẽ mua thêm nếu có thể. Buffett thường chỉ bán CP khi doanh nghiệp không còn làm ăn tốt như ông ta dự tính chứ không phải khi loss 10% . 

Đúng rồi...người value investor không phân tích giá cổ phiếu. Họ phân tích doanh nghiệp và sự làm ăn của công ty. Nếu công ty không làm ăn, hay phát triển như họ mong muốn thì họ cũng cutloss thôi. Cutloss không phải một EXCLUSIVE trading technique. Nó là một phương thức bảo toàn vốn như bao nhiêu phương thức khác mà thôi. Này nhé...các bác mở một nhà hàng bán phở. Bán không được thì sao? Các bác có sang lại cho chủ khác hay ôm hoài đến sập tiệm? Nếu chọn con đường sang lại thì nó cũng như cutting loss thôi. Còn về câu nói của Buffet là nếu ai không chịu nổi 40% down side thì đừng vào. Đó là một câu nói khá cô đọng. Đó là mặc dầu stock của bạn down 40%, nhưng công ty vẫn còn tốt thì bạn đừng có run tay. Nói thì nghe dể lắm. Nhưng trong đời mấy người chịu nổi cái đó? Muốn có một niềm tin như thế, người đầu tư phải tin vào sự phân tích của mình. Và phân tích này phải chính xác (it would better be right, or else...). Buffet quả thành danh vì các công ty nổi tiếng với giá cực rẻ. Nhưng nói chung thì cũng nhờ một chút luck trong đó. Phân tích nào cũng thế. Nó chỉ chính xác trong một giai đoạn nào đó thôi. Đi xa hơn nữa thì còn tùy thuộc vào số mạng một phần lớn. Cuộc đời đầu tư của Buffet sát xuất thắng thua theo từng stock một không cao hơn 60% (*). Nhưng lý do mà Buffet vẫn giàu là vì Buffet thực hành theo một tôn chỉ của trading. Đó là cut your loss early and hang on your winners. Và đúng với tôn chỉ "hang on to your winners" vì Buffet hang on Coca Cola hơn 40 năm.  PS: Buffet nhảy vào Salomon Bro với 750 triệu, nhưng bỏ chạy 4 năm sau đó với a big loss. Cuộc đời investing của ông ta cũng có những lúc thua, chứ không phải thắng hoài. Nhưng ông ta biết lúc nào nên bỏ chạy và lúc nào nên giữ. Vì thế ông ta mới có ngày nay.

 

Nhận thấy NN mua vào nhiều vào cuối tuần qua, phù hợp với nhận định của HSBC cho 8/07 rằng VNI ở mức 900 tương ứng PE khoảng 21 là mua gom được.  

Mấy bài research như bài của HSBC hay ML thật ra không thể áp dụng trong đay-to-day trading chính xác lắm đâu. Khi HSBC ra bài đó thì tình hình thế giới không có tệ như bây giờ. 900 đó là trong một thế giới "hòa bình." Ngày hôm nay cái hòa bình đó không còn nữa. Trên các thị trường thế giới, tụi nó đánh nhau te tua, đặc biệt là trong bond market. Những khói lửa chiến tranh đó thế nào cũng lây sang các vùng đất khác qua nhiều hình thức khác nhau. VN market hiện tại chỉ phản ảnh những sự kiện đang xảy ra trong nước, đặc biệt là inflation và share dilution. Nhất là share dilution. Hồi đó tôi có bàn thảo với các bác vấn đề các công ty VN gây vốn bằng cách dilute shares. Dân Wall Street thứ thiệt nó ghét gây vốn cái kiểu này lắm. Lúc đó thị trường VN còn tăng vù vù nên bà con không để ý. Thậm chí lúc đó có bác nào còn nói với tôi là dân Viêt investor còn khoái in thêm shares vì được mua ở giá rẻ. Bây giờ thị trường gặp khó khăn, vấn đề đó mới trở nên là cái gai đâm vào hông thị trường. Mấy chú management của các công ty VN tưởng mấy thằng trên Wall Street ngây thơ như dân Vietnam lắm hay sao mà cứ in shares như in giấy lộn. Thích là cứ in. In rồi ngụy biện nói là cần gây vốn. Hồi market còn lên và tổng số lượng shares còn ít thì còn ok. Bây giờ số shares đầy đường, kiếm đâu ra người mua đây? Làm chủ một công ty public (w/ listing stocks) nó khác với làm chủ một private company. Làm chủ một public company nó có nhiều pressure lắm cho dù tiền thì nhiều hơn vì giá share tăng. TTVN bi giờ bị nhiều pressure....từ một international market đang giao động mạnh cho đến một domestic market với share dilution. Muốn giải quyết các vấn đề này phải cần thời gian.. Lằn mức 900 có thể hold được một thời gian ngắn vì đó là một mức cản tâm lý. Sau này nếu nó có gãy thì vùng đất dưới đó là một air pocket. 

 

CK VN mới hình thành, kinh tế VN tăng trưởng 8-10%, nên so sánh với TT Hoa kỳ không chuẩn. 

Không phải tôi có ý so sánh Hoa Kỳ và VN trên phương diện kinh tế đâu bác. Điều mà tôi muốn so sánh là tâm tình của người trong cuộc chơi. Cái đó thì cho dù bác là Mẽo hay là Mít cũng vậy thôi. Là người thì ai cũng biết sợ và tham. TTCK tuy là một phản ảnh của kinh tế, nhưng nó cũng là nơi con người phô trương cái tham bất tận của mình. Khi cái tham nó đi quá xa và gẩy thì thay thế vào đó là cái sợ bất tận. Cái gì cũng sợ. Cái sợ quá lớn làm cho con người trở nên co rúm lại khi gặp một cái gì đó không đáng sợ. Chim bị thương thì sợ cây cong mà bác. Hơn nữa, tôi cũng không có ý nói VN stock market sẽ trở thành một Nasdaq thứ nhì. Cái đó còn xa vời lắm. Nhưng với những hiện tượng đã xảy ra trong TTVN gần đây, chẳng hạn như bác 8 xích lô chơi stocks không thua một pro. Hay là cô 5 bán chè đầu đường cũng rành stocks không thua ai, và một phần lớn những người đang chơi stocks hiện tại xài tiền vay mượn là những hiện tượng SPECULATION không chối cải được trong TTVN. Những cái đó cần phải wash out để market mới lớn mạnh thêm sau này. Vì đó là speculating $. Mà speculation $ thường không nằm lâu trong market. Nó luôn tìm những giao động để kiếm ăn. Điểm đặc thù của speculation $ là nó thường một đi không trở lại. Có nghĩa rằng nếu nó chết thì nó sẽ làm cho thị trường cần thời gian dài để phục hồi. Lý do là market cần phải lên mạnh lắm để làm bà con phấn khởi trở lại. Khi bà con phấn khởi lại thì speculating $ mới sống lại và tìm vào thị trường. Nasdaq hôm nay vẫn thiếu bóng dáng của speculating $ của 10 năm về trước. VNI nếu bị xui quá và lọt về 4-500 hay thấp hơn nữa thì nó cũng sẽ nằm ngủ như Nasdaq thôi. Các bác đã thấy hiện tượng này trong thị trường TQ gần đây. Đi xa hơn nữa là Japanese market của cuối thập niên 80's vẫn còn kéo dài đến hiện tại. 

 

Nhà đầu tư và đầu cơ nào cũng quan tâm đến giá CP cả. 

Yeah... Giá là mục tiêu tối ưu của các việc đầu tư vì giá là định nghĩa của lời lổ. Giá lên và xuống là nguyên do của lời lổ trong việc đầu tư. Ở đây chúng ta không bàn thảo về việc này. Đây là vấn đề hiển nhiên. Điều mà chúng ta bàn thảo là NGUYÊN DO của sự thay đổi trong giá cả để đưa đến việc lời lổ. FA đi tìm nguyên do của sự thay đổi giá qua phương cách đáng giá doanh nghiệp và cơ sở làm ăn của một công ty.  Theo họ thì đây là nguyên do chính của việc giá lên xuống. Cho nên những giao động về giá trong thời gian ngắn hạn như vài tháng cho đến 1 năm không phải là yếu tố chính trong quyết định đầu tư. Vì họ nghĩ rằng sự kiện giá lên xuống trong thời gian ngắn hạn như thế là kết quả của giao động trong tâm tư của người đầu tư, của market chứ không hoàn toàn phản ảnh sự thay đổi của doanh nghiệp công ty. Lý thuyết đầu cơ thì ngược lại. Nguyên do chính trong sự thay đổi của giá là tâm tình của người trong cuộc, và cái này được phản ảnh qua lực cung cầu của giá. Họ chỉ đi kiếm lực nay mà thôi. Lực này mà thay đổi thì họ chạy theo. Cũng giống người tin lý thuyết FA, giá không quan trọng trong giai đoạn nhất thời vì nếu lực cầu của cổ phần mà tăng thì cho dù giá có lên bao cao nữa thì nó cũng sẽ tăng thêm nữa mà thôi. Giá đi xuống cũng vậy. Lực cung mà tăng thì mua giá thấp bao nhiêu cũng vẫn còn nguy hiểm.  Cũng chính vì thế nguời ta học hoài cutloss không xong. Oái ăm hơn nữa là sau khi anh cut loss xong nó chạy một cái vèo lên mất tiêu . Đi luôn thêm vài ngày nữa, làm anh nóng như ngồi trên lửa . Đợi hoài không thấy nó xuống, anh nhảy vô lại . Vừa vô xong thì nó lại xuống . Nhiều khi muốn đập đầu vô tuờng vì tức . Nhưng đó là mặt trái của chiến thuật này . Anh phải chấp nhận . Nguợc lại, nhiều khi anh vừa cut xong thì nó tuột một cái vèo làm anh phê cả nguời . Cái phê này nhiều khi làm anh tuởng mình là thiên tài của trading. Nói nôm na theo danh từ của mất chú trader mất lịch sự là: It's better than SEX. 

 

Warren Buffert (hình như tôi có viết sai chính tả) chẵng bao giờ xài bất cứ công cụ gì, chẵng cần máy vi tính hay xem tin tức gì hết, trade trùm bố luôn (bên chứng khoán). 

Buffet điều khiển một nguồn máy đầu tư cả chục tỷ dollar mà không cần xài máy vi tính không? Đây là thế kỷ 21 rồi bác . Mấy thằng mọi còn biết chơi computer game huống gì Buffet. Buffet có thể không xài trading system nhưng Buffet phải có một phuơng pháp, và phuơng pháp đó phải nhờ đến một công cụ, và công cụ đó là máy vi tính . Buffet không là phải trader, chứ không phải là nguời rừng đâu bác . Còn chuyện tin tức thì càng lạ hơn nữa . Đây là thời đại tin học . Buffet có thể không đầu tư theo kiểu daytrader, hay trade theo tin. Nhưng Buffet phải cập nhật tin tức thế giới để hiểu rỏ những biến chuyển kinh tế, chính trị trên toàn cầu. Để rồi từ đó mới đưa ra những phuơng pháp đầu tư, hay chuyển tiền về những vùng khác nhau . Không xài tin tức thì lấy đâu ra dử kiện để làm nền tản cho một sự phân tích chính xác? Buffet đâu có phải sống trong hang, trong lổ mà nói là Buffet không cần tin. Những huyền thoại về Buffet hơi quá lố, nhiều cái tới mức nhố nhăng không tin đuợc . 

 

Chỉ số Us dolar index ở 80.5 gần như thấp nhất từ năm 1996 đến nay rồi. Theo tôi nghỉ bây giờ chỉ số này chỉ có thể phục hồi. Điều đó cho thấy USD sẽ không còn tiếp tục xuống nữa phải không bác VC. Ít nhất từ đây cho đến cuối năm. Ngoài ra thị trường chứng khoán Mỹ đã phục hồi trở lại. Chưa biết phục hồi như thế nào nữa. 7/8 .

The Fed vẫn nghĩ rằng nguy cơ lạm phát vẫn nguy hiểm nhiều hơn những gì đang xảy ra trong thị trường nhà và sub-prime loans cho nên viễn ảnh cut rate chưa chắc sẽ có trong tương lai gần đây. Tuy nhiên, market nói chung (currency, equity, commodities, gold, oil) không còn bullish mạnh như lúc trước nữa. Cái vì là vì RISK REDUCTION mà tôi có nói khi trước. Traders không còn wildly bullish trong carry trades, trong equity market vì kinh tế vẫn còn phát triển. Hiện tượng kinh tế phát triển làm cho giá dầu tăng. Giá dầu tăng làm con số thâm thủng mậu dịch tăng theo (trade deficit). Trade deficit tăng làm cho dollar mất giá, vàng vì đó mà tăng theo. Tất cả những cái này hiện đang giảm dần trong market. Nếu anh có muốn nhảy vào thì nên long US $, và short tất cả. Unwinding carry trades không thể xảy ra một ngày, một tuần, hay một tháng. Nó kéo dài khá lâu. Bonds đang mất giá; yield sẽ tăng trở lại vì risk trong thị trường nói chung đang tăng mạnh sau một thời gian dài nằm yên. Earnings Multiples = PE ratio. Cái nghĩa thật sự của PE ratio là đo sự mắc rẻ của giá cổ phần. 

 

Multiples xuất thân từ chữ Multiply (toán nhân). Trong toán nhân, khi xài một cách thông thường còn mang nghĩa là LẦN, chẳng hạn như danh từ BAO NHIÊU LẦN. Price khi được chia cho Earnings có nghĩa là giá của stock bằng bao nhiều lần tiền earnings. Nói nôm na ra là mỗi  một đồng mà investor bỏ vào công ty thì công ty làm bao nhiêu lợi nhuận (earnings). Thí dụ, PE = 20. Có nghĩa là giá stock = 20. Earnings là 1. Như vậy có nghĩa là khi bạn bỏ ra 20 để mua stock đó thì cứ mỗi 20 bỏ ra thì công ty có lợi nhuận (earnings) là một đồng. Xin lưu ý. Không phải là bạn bỏ ra 20 thì công ty lời 1 đâu nhe. Nó có nghĩa là cứ 20 mà người investor đầu tư vào công ty đó qua hình thức mua stock thì số tiền đó được công ty đem đi làm ăn và thu vô 1 đồng. Đây là phương pháp đánh giá stocks mắc rẻ. 20 có nghĩa là 20 LẦN của 1. Từ đó danh từ multiples mới được sinh ra.  Outliers & Average = Hai từ này thuộc về môn học statistics. Outliers nói về các con số nằm tận cùng bên ngoài cái Bell Curve. Bell curve là một mô hình của stats. Khi các con số nào nằm trong cái bell này thì cái xác xuất nó xảy ra được xem là bình thường. Nếu nó nằm ngoài cái bell này (hai bên trái phải) thì xác xuất càng giảm. Nằm quá xa thì xác xuất càng hiếm. Những con số đó gọi một cách toán học là Outliers. Liers = danh từ của động từ to lay (nằm). Out = xa, ngoài. Outliers = những con số nằm xa.  Controlling for differencs across firms = Anh đem nguyên câu nói có 4 chữ này vào đi. Tôi dịch ra nguyên câu cho. 4 chữ này đứng một mình không có nghĩa nhiều.  Equity multiples = đem nguyên câu có chữ này ra thì dể dịch hơn. Sao lại sợ mua cao mà không sợ bán thấp? Nếu phải mua cao và bán được cao hơn cộng thêm một tí gì chắc hơn so với mua thấp với nhiều hiểm nguy bị kẹt chân thì bác cho cái nào? Trading không phải cần mua tận gốc mới lời đâu bác. Chỉ cần khi mình mua xong là có người đòi mua lại ở giá cao hơn liền tại chỗ. Muốn được như thế thì thị trường phải sung lên mới được. 

 

Hôm nay là ngày tăng thứ 3, và cũng là ngày tăng mạnh nhất cả về điểm số và KLGD.

  Nếu dựa vào data anh vừa cho thì hôm nay là một bullish day, đặc biệt là sau khi nó đã lên hai ngày qua. Với cường độ này nó có thể đụng 950 vào ngày mai thứ 6 (giờ VN). Tuy nhiên, theo cái nhìn của tôi thì khi nào nó qua 950 thì mới có nhiều hy vọng. Hôm nay là một good day. Market cần nhiều good days như thế này để cement a bottom, nếu có. Nhìn cường độ của selling pressure trong thời gian qua thì khó ai nghĩ cường độ đi lên cũng sẽ như thế. FPT có thể là một oversold bounce, sau khi institution đã bán xong. Nó còn lên bao cao thì tùy thuộc vào sự kiện selling đã xong hay chưa. Thêm vào đó, thị trường thế giới tuần này có vẻ tạm yên so với hai tuần trước. Risk aversion tạm giảm đi nhiều. Equity market khắp nơi đang rebound sau lời an ủi của the US Fed ngày hôm qua. Currency traders nhẩy vào chơi tình carry trade tiếp tục. Financial markets khắp nơi đi kiếm risky assets để mua thay vì bỏ của chạy lấy người trong hai tuần qua. Tuy nhiên, nếu nói từ đây về sau sẽ all well and good thì tôi không tin. Sub- prime loan vẫn còn lẫn quẩn đâu đây. Thế nào cũng có một chú big fish dính lưới trong nay mai. Người đó là ai thì chưa ai biết. Sóng gió trên Wall Street thường không dể im như thế. Cho nên risk vẫn còn. Vấn đề là khi nào nó sẽ trở lại thôi. VN market là một emerging market. Emerging market là đồng nghĩa với risk. Investors bây giờ đang quay về với risky assets cho nên mọi việc có vẻ êm xuôi. Bác nào có gan thì nhảy vào bottom fish, nhưng nếu có thì ít thôi. Đừng nhào vào hết. Risk chưa xong đâu. Còn nếu bác nào đã cut loss rồi thì đừng chạy vô lại. Market này nếu có thật sự lên lại từ đây cho đến cuối năm thì có nhiều cơ hội khác lắm. Ngồi ngoài đợi thêm 5, 7 bửa nữa để biết cái move này thật hay giả cũng là một chiến thuật đấy. 

 

Như đã nói hồi chiều (US hour) thế nào cũng có một con cá mập dính lưới của sub-prime loan. Khoảng chừng 1 tiếng đồng hồ về trước đại công ty BNP Parias của Pháp, vừa tuyên bố là họ không thể định giá được số tiền bond/credit derivatives trong 3 cái mutual funds của họ. . Nó nôm na là "lổ quá Trùi rùi nên không thể nói được." European equity markets hiện giờ đỏ lè. Currency market cũng bắt đầu sóng gió trở lại. Vào lúc đóng cửa cuối ngày, chỉ số Dow rớt xuống 382 điểm. Nasdaq xuống gần 57 điểm, và SP 500 down 44. VIX index, hay còn gọi là the Fear Index, của CBOE hiện giờ khoảng 25. Nếu bác nào trade thị trường US mà muốn xài chỉ số này để làm điểm ra vào thì nên đợi khoảng 40 cho chắc ăn. Fear Premium trên PUT options của SP 500 hiện giờ chưa đủ để có một short-term bottom. Vào khoảng 1 tiếng trước giờ đóng cửa. Có tin đồn là Goldman Sachs cũng đang bị kẹt với hai cái hedge funds riêng của họ. Goldman Sachs là công ty hàng đầu của thị trường chứng khoán Hoa Kỳ, nổi tiếng về trade trên mọi lảnh vực. Đây là một HARVARD của Wall Street. Khoảng 10 năm trở lại, Goldman bước vào thế giới hedge funds và thành đại bàng luôn trong lảnh vực này. Hôm nay, sau tin BNP Paribas của Pháp tuyên bố shut down hai cái hedge funds của họ thì người ta đồn là Goldman is next. Goldman, Morgan Stanley, USB, Lehman Bros, Bear Stearns đều là các công ty sống và chết vì trading on the Street. Hai tuần về trước là Bear Stearn. Hôm nay là BNP Paribas; có thể Goldman là kế. Hiện giờ Goldman đang rất kín miệng về những thua lổ trong Derivatives. Họ dư đủ tiền để cover or sit on a loss. Nhưng nếu investors đòi rút tiền ra trong quarter này thì đừng ngạc nhiên khi thấy Goldman cut loss. Goldman mà tuyên bố lổ thì còn "vui" hơn BNP Paribas nhiều.  

 

Tôi không hiểu thị trường VN để có thể làm một so sánh chính xác như các thị trường Âu Châu. Lý do là VN không có một cái bond index, hay một cái rate làm chuẩn để phân tích. Trong những lúc sóng gió như thế này, bonds là king. Nhìn bonds sẽ thấy tất cả. Risk là mặt trái của phân lời. Phần lời là yield. Yield curve spikes và spread giữa hai chỉ số lớn của bond giang rộng ra là dấu hiệu implied volatility (risk) tăng trong thị trường thế giới. VN bây giờ chưa có những chỉ số căn bản này thành ra chỉ có thể đoán trên phương diện khái niệm là VNI xuống lên vì risk parameters được thay đổi vì thị trường thế giới đang thay đổi. Nhưng VN thay đổi bao nhiêu thì không biết được. VNI ngày hôm qua xuống chỉ có 2 pts, tuy rằng mức intra-day nó xuống đến 10 pts. Cái đó không có gì quan trọng cho dù nó có đóng -10 pts đi nữa. Điều mà bạn muốn thấy trong tuần tới là cái mức phấn khởi của người ta trong market ra sao. Coi chừng các stocks lớn bị bán với số lượng bất thường. Theo tôi thì đó mới là dấu vết của thị trường VN.  

 

Thứ nhất khi nhìn vào market hiện tại phải đặt câu hỏi là trend trong thời gian qua là thế nào? Định nghĩa thời gian tùy theo từng người. Theo tôi, nếu mình xài daily chart thì thời gian đó là 3 tháng. Hoặc một cách khác là bác kiếm điểm reactionary high/low gần nhất và lấy đó làm mốc thời gian để bắt đầu. Nếu áp dụng nguyên lý này thì bác có thể nhìn lại từ lúc đầu tháng 3 cho đến nay. Đó là khoảng thời gian mà VNI đã xoay chiều. Còn nếu bác xài phương pháp thứ hai là kiếm reactionary high/low thì bác nên xài cái điểm failure high là 1070. Đó là cái điểm mà VNI bounced từ 905 về nhưng không đủ sức để retest its former high of 1170. Thứ hai, sau khi định nghĩa được khoảng thời gian mình muốn phân tích thì bác mới đi kiếm những formations quan trọng xảy ra trong thời gian này. Market là một câu chuyện trường thiên không đoạn dứt. Mỗi ngày qua là một trang mới của câu chuyện được viết. Các trang trước là tiếp nối câu chuyện cho trang sau. Nếu kiếm được một formation quan trọng trong các ngày qua thì đó là một biến chuyển của câu chuyện. Biến chuyển này nó có thể ảnh hưởng đến các ngày sau đó. VNI hiện tại nó một biến chuyển trong tuần trước. Đó là nó lên 3 ngày liên tiếp, với ngày chót là một huge up day. Bác lấy formartion này làm cái mốc cho tuần tới. Bác hiểu tới đây chưa? Ba ngày qua tạm gọi là dấu hiệu xoay chiều. Tại sao gọi như thế? Tại vì trong một down trend mà bác có 3 ngày liên tiếp up. Muốn được như thế thì phải có một sự quyết định lựa chọn trong đầu của người investors, chứ không phải là ngẫu nhiên. Nếu ngẫu nhiên thì số ngày up in a down trend thường là 1, hoặc 2. Qua đến 3 là có nhiều hiện tượng thay đổi hơn ngẫu nhiên. 3 là con số bí hiểm trong candlestick, và trong nền văn hóa Đông Phương. Thứ 3 là sau khi có một niềm hy vọng le lói như hiện tại, bác cần xác định là mức độ đáng tin của nó. Vì sau khi xác định được mức độ này rồi thì bác mới có thể xài nó để phân tích các thức khác, chẳng hạn như nó sẽ rebound bao nhiêu và bao cao. Hiện giờ chúng ta đang trong giai đoạn này đấy. Chúng ta có 3 up days. Nhưng mức độ đáng tin của nó là bao cao. Mức độ chính xác của một rebounce thường đi chung với mức độ accumulation trong khoảng thời gian đó. Cũng vì thế mà  cái chart phía trên tôi có post một chỉ số rất đơn giản, gọi là accumulation index. Chỉ số này đo mức độ "gom hàng" trong thời gian gần đây nhất. Nếu 3 ngày qua là một bottoming signal thì con số Accumulation index này sẽ tăng hay đã tăng mạnh (slope) so với slope của giá. Nếu hai cái slope này chỉ đi ngang ngang với nhau thì sức mạnh đó không đáng kể. Điều mà bác muốn thấy là slop của Accumulation index tăng mạnh so với cái của VNI. Bây giờ cái đó chưa có cho nên tốt nhất là vào ít ít thôi.  Như đã nói phía trên, VNI có 3 up days. 3 là con số đặc biệt. Đó là tại sao tôi hỏi các bác về Fibonnacci sequence. Phần lớn các bác trong đây chỉ biết Fibonnacci retracement/extension. Nhưng các bác quên rằng căn bản của Fibonnacci bắt đầu bởi Fibonnacci sequence, đúng không? Bác nào trong đây có post một sequence rồi, nhưng chưa giải thích rỏ. Nếu bác lấy cái sequence này ÁP DỤNG vào số ngày mà VNI up or down thì các bác có thể TIÊN ĐOÁN được an up day hay a down day, đúng không? Có nghĩa là sequence đó là: 0, 1, 1, 2, 3, 5, 8.....Như vậy nếu VNI đã lên 3 ngày thì ngày thứ 4 nó sẽ xuống vì nó không có trong cái sequence này. Nhưng nếu nó lên luôn ngày thứ 4 thì ngày thứ 5 là một up day luôn, theo định nghĩa của Fibonnacci sequence. Đây là một tiểu xảo của Fibonnacci sequence mà các SP 500 futures trading thường dùng. Nó rất đơn giản, nhưng rất chính xác. Điều mà mình không biết là nó lên xuống bao nhiêu mà thôi. Tại vì Fibonnacci sequence chỉ trả lời được câu hỏi up or down, chứ không được BAO NHIÊU.  

Theo kinh nghiệm, thị trường chứng khoán (TTCK) sụt giảm không phải là do P/E cao mà do yếu tố tâm lý của nhà đầu tư chiếm tới 95%. 

Đó là trong giai đoạn ngắn hạn thôi. Trong giai đoạn dài hạn, không gì qua khỏi PE ratio. Tại sao? Tại vì PE ratio là chỉ số quan trọng nhất để đánh giá cổ phiếu mắc rẽ. Sự kiện PE tăng cao hay xuống thấp không phải là người ta không biết mắc rẻ, mà là người ta đặc kỳ vọng vào sự thành công của công ty trong tương lai. Nếu sự kỳ vọng này cao, thì người ta sẵn sàng trả một giá cao (qua sự kiện PE cao) cho một công ty. Ngược lại, nếu công ty đó không có hy vọng phát triển (growth) nhiều trong tương lai thì investors sẽ không trả giá đắt (high PE) cho công ty đó. Muốn biết lập luận này chính xác hay không, bác làm ơn nhìn những SECTORS nào không có cơ hội phát triển nhiều, chẳng hạn như foods, thì sẽ thấy PE của sector này không cao. Lý do là  chúng ta ngày ăn 3 bửa. Có muốn ăn nhiều hơn nữa cũng hơi khó. Mức độ tiêu thụ đồ ăn không thể nào phát triển cực nhanh được. Hay chính xác hơn là growth curve của công ty không thể nào phát triển nhanh như growth của các kỷ nghệ khác như tin học, hay Internet chẳng hạn. 

 

Hệ số P/E chỉ là sự tương quan giữa giá trị thị trường với tiền lời của cổ phiếu trong một năm.  

Nếu tiền lời là tiền dividend thì bác lại: Trật lất. Dividend ratio thường được đem so sánh với phân lời cố định để tìm điểm an toàn. Một phân lời cố định của quốc gia, thí dụ là 5%. Người đầu tư trước khi đem tiền mua cổ phiếu họ sẽ dừng lại để so sánh, và tự hỏi rằng. Nếu tôi đem 100K bỏ vào nhà bank để có 5% tiền lời trong một năm một cách CHẮC CHẮN (guarantee) so với tôi đem 100K vào thị trường để chơi trò mai rủi thì tôi nên làm gì? Muốn cho người đầu tư bỏ tiền vào thị trường để chấp nhận mai rủi, hay còn gọi là RISK thì chỉ số dividend phải CAO đủ để gợi lòng tham cho người ta. Và cao bao nhiêu mới đủ còn tùy thuộc vào từng kỷ nghệ khác nhau. Thí dụ như tiền dividend là 20% thì rất có thể nó gợi lòng tham của người ta so với con số 5% cố định nhưng chắc chắn. Tôi nhấn mạnh hai chữ chắc chắn là vì dividend không chắc chắn. Công ty có thể chia dividend trong quarter này, nhưng không chia cho quarter tới. Sự kiện quyết định chia còn tùy thuộc vào ban quản lý công ty. Nhiều công ty không chia dividend (đặc biệt là các growth companies) vì họ dùng tiền đó để phát triển thêm. Cho nên mặc dù có thể lời hơn 15% (20% vs. 5%) nhưng hiểm nguy vẫn còn. Theo danh từ nhà nghề thì cái 15% cao hơn đó để bù trừ cho cái RISK của một cổ phần không chia dividend. 

 

Tỷ lệ P/E càng nhỏ có nghĩa là mức an toàn cao, mà an toàn cao thì lợi nhuận sẽ không nhiều.  

P/E là một chỉ số định giá (pricing) thôi. Mức độ an toàn hay còn gọi là RISK được định nghĩa qua chỉ số BETA, hay còn gọi là mức giao động của giá. PE và beta không có liên hệ gì hết. Một bên là phương pháp định giá. Bên kia là phương pháp đo MỨC GIAO ĐỘNG của giá. Mức giao động của giá là kết quả của một tâm lý chung của investors trong cuộc chơi. Lúc họ vui; lúc họ buồn. Và cái này nó đến và đi theo thời gian. PE thì khác. Nó là một con số thật sự, một con số có thể rờ được, chứng minh được qua toán học. Hai cái này hoàn toàn khác nhau. Low PE không hẳn là an toàn. LOW PE có nghĩa là mức KỲ VỌNG của người ta về stock đó trong tương lai o nhiều. 

 

Nói về sự tương quan này cũng có sự bất cập vì P nói lên giá mua bán hàng ngày của cổ phiếu, trong khi E là lợi nhuận thuần của cổ phiếu trong một năm vừa qua.

 Cái này bác cũng sai. P có thay đổi hàng ngày; E thì không. Nếu lấy P chia cho E thì PE thay đổi hằng ngày có gì đâu. Tôi đã nói ở trên rằng PE là một kỳ vọng của investors vào cổ phiếu. Kỳ vọng này được đánh giá qua một pricing mechanism gọi là Price. Đó là tại sao một công ty chế tạo thuốc (biotech) có một PE cực kỳ thấp. Nhưng đùng một cái PE của nó shoot lên tuốt trên Trời khi nó pháti minh ra một thuốc mới. Giải thích sự kiện này cho biết khi công ty chưa kiếm được thuốc thì kỳ vọng của investors về nó rất thấp cho nên PE thấp. Sau khi nó tuyên bố kiếm được thuốc Tiên thì kỳ vọng về nó thay đổi hẳn, và sự kiện này được phản ảnh quá giá (P). Chứ lúc đó Earnings của nó chưa có thay đổi mà. Muốn earnings thay đổi thì nó phải cần thời gian chế ra thuốc, rồi bán, xong rồi trừ đi chi phí mới biết mình lời bao nhiêu. Cái đó cần thời gian. Nhưng kỳ vọng thì không. Chỉ cần một tin tức là xong xuôi tất cả. Đó là tại sao PE thật ra là một cây thước đo TÂM TÌNH của investors về một công ty.  PE 30 cho một market nói chung là rất cao, đặc biệt market đó lại là một market non trẻ với rất nhiều hiểm nguy. Cái gì hiểm nguy mà giá lại cao thì không nên mua nhiều. PE của chỉ số SP 500 của thị trường Hoa Kỳ vào thời 2000 là 35. Sau đó, market crashed. VN tuy không phải là Mỹ. Nhưng một market với con số PE trung bình 30 là khá cao cho bất cứ thị trường nào. 

 

Hệ số P/E của cổ phiếu các nước có các chuẩn khác nhau, tùy theo lãi suất ngân hàng, nếu lãi suất càng cao thì tỷ lệ P/E càng nhỏ, hoặc ngược lại. 

Lãi xuất cao có nghĩa là quốc gia đó đang lạm phát. Lạm phát tăng thì giá hàng phải mắc. Giá thành mắc thì Earnings sẽ xuống. E mà xuống thì trong tỷ lệ PE sẽ làm cho nó tăng. PE tăng có nghĩa là giá cổ phần mắc. Cho nên investors bán stocks khi có dấu hiệu lạm phát. Stocks bị bán thì giá P sẽ xuống, và sẽ cân bằng PE ratio lại. Đó là tại sao phân lời lên thì giá stocks xuống đó.  Nếu các bác muốn hiểu MSFT thì các bác phải hiểu Bill Gate as a businessman. Đừng vội so sánh hai công ty. Một công ty vươn lên từ con số không cho đến số 1 của thế giới trong vòng 25 năm với sự dìu dắt của một người thì người đó không phải là kẻ thường. Các bác có bao giờ ngạc nhiên khi thấy hai tên Bill Gate & MSFT dính liền với nhau không? Bill Gate là MSFT. Có rất nhiều công ty trong hiện tại lớn không thua MSFT nhưng ngoài cái tên công ty ra, các bác không nghe gì thêm nữa. Ai là người sáng lập ra Intel (NTC), ra Cisco (CSCO)? Hai chú này tầm vóc đâu thua MSFT, nhưng có mấy ai biết đến người sáng lập ra công ty lúc đầu không? Nội cái đó thôi, nếu các bác để ý, sẽ thấy con người của Bill Gate như thế nào. Khi nói về IT business (tin học), các bác phải phân biệt được một businessman, và một thiên tài của IT. Bill Gate là một thiên tài của Business, chứ không phải là một thiên tài của IT cho dù công ty của ông ta là một công ty IT. Bác biết tại sao Bill Gate giàu không? Bill Gate giàu không phải vì MSFT là một công ty IT giỏi. Thật ra MSFT là một công ty RẤT ÍT SỨC SÁNG TẠO nhất trong hàng IT companies của thế giới. Trong quá trình 25 năm qua, MSFT chế ra bao nhiêu sản phẩm tối ưu? Không có cai gì cả. Tất cả đều là lấy của người khác về rồi modify lại. Sáng tạo hay nhất của MSFT là windows. Và MSFT sống cũng vì windows.Ngoài Widnows ra không còn gì cả.  Ok..món hàng nổi tiếng thứ nhì của MSFT là MS Office. Món này 10 năm về trước có Lotus làm rồi, đặc biệt là SPREAD SHEET. Database? Vua của database là Oracle (ORCL). Đó là hai món chính ngoài windows ra. Và hai món này đã có người làm trước Gate rồi. Đó là nói về sức sáng tạo. Tại sao nói sức sáng tạo tại đây? Tại IT là đồng nghĩa với sáng tạo. MSFT không phải là một công ty với sức sáng tạo đúng như tầm vóc của nó. Trên thị trường chứng khoán HK người ta trọng MSFT vì MSFT makes $. 

 

Nhưng trong thế giới IT người ta trọng IBM, vì IBM đúng là một công ty với tiềm năng sáng tạo nhất nhì của Hoa Kỳ. Đó là nói về sự sáng tạo. Bây giờ nói qua business. Business thì Gate là king. Gate biết cách đưa người vào ngỏ cụt. MSFT có rất nhiều tử thù trên thế giới vì cách làm ăn của Gate. Gate không chơi bẩn như các thương gia ở các quốc gia khác. Gate giết người trên thương trường theo đúng nghĩa danh từ. Các bác ở đây bao nhiều người xài Netscap Navigator vậy? Thích nó không? User interface của nó rất đẹp và tiện so với IE. Bác nào trong đây xài Apple không? Cả hai món này nếu chỉ đánh giá trên phương diện tiện lợi và hửu dụng thì đều ăn đứt MSFT. Nhưng cả hai thằng này đều thoi thóp thở khi đụng với Bill Gate. 12 năm trước khi Netscape ra Navigator browser, bán 70/cái. Lúc đó Netscape kiểm soát thị trường Browser gần 90%. Chỉ 5 năm sau đó, Netscape phải khai phá sản vì IE của Gate. Netscape hận lắm và thưa lên tận Tối cao pháp viện, nhưng vẫn thua. Còn Apple? 20 năm về trước khi còn là một chú học trò tò te tại UCLA, PC lúc đó chỉ có mình Apple được bán tại trường của tôi. Apple sống bao lâu? Bây giờ Apple sống bằng nghề gì? IPOD phải không? Lỗi này của ai? Steve Jobs hay là Gate? Các bác nên nhớ Jobs cũng là một thiên tài đấy nhé. Nếu không có IPOD cứu mạng, bây giờ ai biết Apple ra sao. Có thể là một Netscape thứ hai. Hai thí dụ trên cho các bác biết về khả năng business của Gate. Nó cũng cho chúng ta thấy rằng đồ của MSFT không phải là đồ thượng hạng, nhưng nó là món đồ thường được dùng nhiều nhất. Và khả năng làm cho món hàng mình là món hàng thông dụng nhất chính là khả năng làm giàu, chứ không phải là sức sáng tạo của người sáng lập công ty.  FPT của VN có ai đủ khả năng làm ăn, và dứt điểm đối thủ như Gate không?  Điều chót nữa về FPT mà các bác nên biết khi đem nó so sánh với MSFT. MSFT là một one- product company. Có nghĩa là MSFT không bao giờ đi ra ngoài lảnh vực của mình để kiếm ăn. Lý do là nó là vua của kỷ nghệ nó. FPT thì ngược lại. FPT không đủ sức gom thu thị trường VN trong lảnh vực của mình cho nên mới sanh ra một số công ty con. Đó là dấu hiệu diversify cái business. Diversify không phải là xấu, nhưng khi một đại công ty cần phải diversify cái business plan của mình thì đó là dấu hiệu yếu trong lảnh vực của họ. Chứ nếu họ kiếm cơm được trong nghề của họ rồi thì cần gì phải sang một nghề khác chứ? Ông bà mình có câu: Nhất nghệ tinh; Nhất thân vinh mà. Đúng không? Các growth tech companies của Mỹ từ Intel cho đến Microsoft rất rất ít khi trả cổ tức. Và khi họ trả cổ tức, họ trả bằng TIỀN (cold cash), chứ không ai trả bằng cổ phiếu kiểu VN đâu bác. Mãi cho đến gần đây (cách đây khoảng 2, 3 năm), MSFT có khoảng 50 tỷ (yes...50 billions in cold cash) và họ không biết làm gì với số tiền kết xù này nên Bill Gate mới trả dividend CHỈ MỘT LẦN THÔI. Họ bỏ ra 10 tỷ để trả one-time dividend. Phần tiền còn lại họ tuyên bố sẽ mua cổ phần (share buy back) của công ty về lại từ. Hiện tượng này rất thường ở các công ty Mỹ. Họ mua shares lại để tăng Earnings, làm cho chỉ số PE thấp xuống, và làm tăng giá shares. Đó là cách làm ăn thật sự của một công ty có tài, có vốn. Chứ không ai flood the market w/ shares để gây vốn như các công ty VN. 

 

Và cũng sẵn đây nói luôn. Cái kiểu in shares để "gây vốn" của các công ty VN hiện giờ sẽ là một nhược điểm rất lớn khi họ từ từ đi vào thị trường thế giới. Một trong những lý do mà ML tuyên bố giảm số tiền bỏ vào VN là họ chê cái kiểu in shares này của các công ty VN. Không có gì khó chịu bằng sau khi mua shares của công ty xong thì được tin công ty sẽ in thêm shares nữa. Giá của shares ngoài thị trường là một phản ảnh của lực cung cầu. Nếu ai làm lệch lực này thì giá phải điều chỉnh lại. Giá mà cứ bị điều chỉnh hoài thì sao là lên nổi?  Nếu một công ty hàng đầu trong ngành tin học của VN mà phải mở rộng thị trường bằng cách đi lung tung vào cách lảnh vực khác để "phát triển" thì không đúng sở trường của mình. Nếu nói VN hết đất để phát triển thì còn thị trường thế giới mà. FPT đòi so sánh với MSFT thì nên bước ra thế giới để tìm thị trường mới đúng với sở trường của mình chứ ai lại đi lung tung vào nhà đất, đào tạo nhân viên chứng khoán? Nếu tôi là FPT thì tôi sẽ cố tìm chỗ đứng cho mình trong lãnh vực IT bằng cách kiếm một niche riêng cho mình qua phương cách cắt giá để cạnh tranh. Nhân công VN rẻ, nhưng có nhiều sáng tạo với nhiệt tâm. Với nguồn nhân lực như thế tôi có thể phá giá thị trường thế giới để giành market share. Tôi làm như người Nhật cách đây 25 năm khi họ phá giá thị trường xe hơi Hoa Kỳ. Đồ của MSFT hiện giờ quá mắc. Phần lớn vì họ phải bù trừ việc bị ăn cắp cho nên giá thành quá cao. 

 

Nếu tôi chỉ cần ăn cắp phương cách của họ và bán một giá rẻ hơn nhiều thì ít gì cũng có chỗ đứng trong ngành tin học thế giới. Nếu MS Office suite hiện giờ bán tại Mỹ là gần 700 dollars tùy theo bác xài version nào. Ở Mỹ, không ai dám xài đồ chôm, nhất là các công ty. Người thường xài đồ chôm, MSFT có thể bỏ qua. Bỏ qua vì lý do kinh tế chứ chả phải chú Bill tốt gì. Tiền mướn luật sư thưa kiện, chứng minh này nọ cao hơn số tiền được bù trừ (nếu khổ chủ có tiền, chưa nói đến việc không có). Khoảng chừng 5 năm trở lại đây trên thế giới có phong trào tẩy chay MSFT. Rất nhiều chuyên gia sẵn sàng bỏ công ra để làm những món hàng để phá Bill Gate. Phần lớn những người này có tài, có tâm, nhưng lại không có tiền. Cho nên sản phẩm của họ vẫn còn núp trong bóng tôi của chú Bill. MySQL là điển hình. Linux là thí dụ thứ hai. Nếu FPT chịu bắt tay với đám người này để phát triển một trong những dịch vụ đó. Ai biết được 5, 10 năm sau FPT dành được chừng 10% market share của thế giới thì có phải là hay hơn không? Đó là cung cách của một công ty có tài, biết thời, biết làm ăn. Chứ còn nó là market VN hết rồi, nên mình chạy lung tung vào thị trường khác là không đúng. Kinh tế thế giới ngày nay là một kinh tế hòa đồng. Đừng đứng tại VN rồi vội nghĩ là đủ. Sinh viên VN đâu có thua ai. Nhất là về tin học. Cho họ một cơ hội bắt tay với các "kẻ thù" của Bill thì biết đâu sau này mình có cơ hội thay Bill. Đó mới thật sự là đối thủ của MSFT, chứ còn đi lung tung như thế này rồi ảo tưởng sẽ hạ Bill thì còn chỉ là ảo tưởng thôi.