Nghĩa sâu hơn về cái từ "Deep" này ,nó có nghĩa chính xác là gì và chắc có ý nghĩ nguy hiểm hơn nhiều nếu chỉ có correction không?
Khoảng trống từ 950 xuống tới 500-550, Khoảng đó trên chart gọi là FREE FALL. Nó là mặt trái của thời gian thị trường tăng mạnh bắt đầu từ cuối năm trước cho đến đầu năm nay. Ở khoảng đó bác sẽ có vài cái stops(bến đỗ) trong vùng Fibonnacci retracements v..v.v. Nhưng nói chung cũng không cơm cháo gì vì trend lúc đó, nếu có, cũng chỉ là down trend nhiều. Đó là giai đoạn chán nản của thị trường. Những gì đang xảy ra trong hiện tại gần đây thật ra không có nghĩa gì cả. Đó chỉ là một RETRACEMENT mà tôi có nói từ lâu lắm. Từ lúc VNI bounce lên từ 905. Nhưng sau đó nó cho một cái fake move mà tôi tưởng là nói đi lên đến 1270-1300 luôn. Tuy nhiên, sau cái fake move đó, nó bắt đầu giai đoạn retesting mà chúng ta đang thấy đây. Cho nên nói chính xác rằng VNI đang trong giai đoạn retest khi nó CÒN Ở TRÊN 905. Ngược lại, khi nó gãy tại 900-905 thì a NEW SELLING LEG sẽ thật sự bắt đầu. Cái formation mà tôi dựa vào đó để made the call on Thursday là một technical formation rất thường xảy ra trong currency và khi nó có thì xác xuất rất cao. Measured move dựa theo formation đó sẽ đem VNI về lại gần điểm reactionary low của lúc trước.
Theo hình vẽ thì 950 điểm là downside target chứ cần gì đến 905 điểm ?
Nhưng ít bao giờ nó dừng lại tại 950 lắm. Tại vì market maker nó biết ai cũng thấy rỏ con số này và ai cũng sẽ đặt order chỗ này cho nên rất ít khi nó dừng lại lắm. Nó sẽ xuống dưới 950 để run tay người ta. Xong rồi nó mới xoay chiều đi lên. Đó là trong trường hợp dể. Trong trường hợp khó. Nó đi luôn dưới 905 làm cho anh tưởng thiệt. Rồi mới tà tà đi lên lại. Thành ra, a real support không phải đơn giản là một con số, nhưng là một vùng đất trên chart.
Các bác còn nghỉ đến cutloss thì TT còn tèo. Điểm thứ nhất khoai ta không mua( Đặt trường hợp các bác có nghĩ nên mua bây giờ không?) nên cut vô ích không có khớp đâu.Khi tâm lý khoai ta vững cho rằng đáy khoai ta mới mua. Không ai bán thì trên TT cổ phiếu bán rất ít, chỉ có khoai tây mua thì TT sẻ up , một vài phiên khoai ta nóng ruột nhào vô và TT sẻ sôi động trở lại.
Bác nói đúng về tâm lý đó. Nhưng bác nói chưa đủ. Chủ nghĩa tư bản được xây dựng trên chủ nghĩa cá nhân. Có nghĩa là cái gì lợi cho tôi thì tôi làm trước. Quốc gia dân tộc gì đó tính sau. Lời nói nghe thật bạc bẽo. Nhưng đó là chân lý của thế giới này. Quốc gia dân tộc thường sống lâu hơn một correction hay một bear market của thị trường cho nên đừng vì tự ái dân tộc mà nghĩ là không nên bán, hay cut loss. TTCK là sản phẩm tối ưu của chủ nghĩa này. Thị trường lên xuống tuy có dựa vào tâm lý, nhưng trước khi nó dựa vào tâm lý nó phải được dựa vào một cái gì chắc chắn hơn. Cái gì cụ thể hơn và có thể sờ được, thấy được, hay nhận thức được. Từ đó tâm lý người ta mới thay đổi được. Chứ không hẳn chỉ một vài lời kêu gào hay một vài lời khích động tự ái dân tộc như "quyết không để thị trường chứng khoán sụp đổ" vớ vẫn của mấy chú newbies. Các bác bước vào thế giới này, xin dẹp tự ái dân tộc qua một bên. Tây Ta gì cũng như nhau. Tất cả chỉ vào đây kiếm tiền.
Có cơ hội kiếm được tiền thì người ta mới đến. Không có, các bác có thấp hương mà lạy, người ta cũng không thèm đến đâu. Đó là sự thật về chủ nghĩa đồng tiền. Tôi dạo qua nhiều web đầu tư của VN, đặc biệt là TTVNOL, thấy mà tội nghiệp cho mấy bác bên đó. Bác nào cũng đòi trade, nhưng chỉ biết trade một chiều. Chỉ biết thị trường lên, chứ không bao giờ biết thị trường xuống. Ai mà nói xuống là không thích. Khả năng phân tích duy nhất là chạy theo "khoai tây." Hôm nào thị trường xuống là có vài bác nhảy ra hô hào là khoai tây đang "múc như điên." Tiền bạc đâu dể kiếm, nhưng khi bỏ vào thị trường và "trade" kiểu đó thì không khác nào đi đánh bài mù. Điển hình là hai hôm trước khi VNI rớt xuống 30 điểm. Thế thì nếu khoai nào đi nữa có "múc" thì tại sao VNI rớt xuống đến 30pt trong một ngày. Chưa hết, hôm sau nó làm thêm một phát 16 pts điểm nữa. Khoai nào "múc" dzị? Có bao giờ các bác đặt những câu hỏi thế không? Data là một vật không thể chối cải được. VNI xuống hơn 46 trong hai ngày. Sự kiện này không ai chối cải được. Còn chuyện khoai nào múc thì chưa hẳn là rỏ ràng. Thế tại sao không ai nhìn vào data để phân tích, mà cứ ngồi đoán mò là khoai tây múc? Các bác cứ đầu tư cái kiểu đó thì may mắn là từ huề cho đến thua. Đầu tư là đi chung với phân tích; phân tích bắt đầu bởi một câu hỏi. Câu hỏi phải dựa vào data. Kết luận của bài phân tích là sự suy đoán của chính mình dựa vào một cái nhìn trung thật. Cho nên mới có câu: Trading is INSIGHT observation. Insight = sáng suốt. Observation = xem xét. Các bác chưa lội ngoài sông ngoài biển nên cứ tưởng VN stocks là an toàn nhất. Nhưng hầu hết cách emerging markets đều risky lắm.
Còn về chuyện STB, PPC bị thao túng thì có thể chứ. Nhưng đó là mặt trái của thị trường. Nếu đặt ngược câu hỏi lại rằng. Có chú nào muốn pump market lên để chạy, bằng cách pump một trong những stocks hàng đầu của VNI lên thì các anh có đánh dấu hỏi như thế không? Vấn đề chính mà các anh đang có là một sự dằn co, phân vân khi cut loss. Các anh một số lớn đang bị kẹt cho nên rất chần chừ khi nghe nói cut loss. Từ cái chần chứ ấy các anh tìm ra nhiều lý do để trì hoãn việc cut loss. Tôi chỉ biết khuyên các anh bao nhiêu đó thôi. Chứ nói nhiều hơn thì tôi sẽ không dám nói. Nay mai này thị trường có rớt xuống dưới 900 thì chắc chắn các anh cũng sẽ quay lại hỏi một vài câu y như thế. Bây giờ cut loss được chưa? Chắc có chú nào đang giật dây thị trường; chánh phủ đang có biện pháp để cứu. Khoai tây đang mua vào như điên....v..v.v.v. Nói chung thì các chú newbies của mấy anh sẽ có vạn cách để bào chửa. Đây không phải là một sự kiện tâm lý lạ và đặc thù của VN.
Nó là tâm lý chung cho tất cả. Đó là tại sao 90% người ta thua trong trading. Thua vì người ta TRÁNH CÁI LOSS NHỎ, CHỌN CÁI LOSS LỚN. Tôi thật sự không biết VNI sẽ đi xuống đến đâu. Nhưng khi tôi thấy market tăng cái risk thì tôi trim position liền, cho dù tôi thua lúc đó. Ở giai đoạn này tôi không sợ nó lên thì tôi sẽ trễ chuyến tàu, bằng nó rớt thêm thì tôi sẽ thua đậm hơn trước nhiều. Nếu tôi còn giữ vốn thì còn cơ hội. Thua rồi thì tôi là a dead man. Dead thì còn nói gì nữa? Các anh newbies thì lo đếm từng ngày. Sợ mình sai thiên hạ cười. Traders thật sự không sợ sai, không sợ thiên hạ cười. Chỉ sợ thua tiền thôi. Muốn biết tôi nói thật hay nói chơi. Các anh cứ theo dõi VNI từ điểm này trở đi nhé. Hôm nay nó lên lại. Bao nhiêu các anh đã LỜI hôm nay? Phần lớn các stocks của mấy anh chỉ bounce lại chút ít. Nhưng các anh cảm thấy "đở lo" nhiều lắm, phải không? Đở lo là vì các anh áp lực tâm lý giảm đi nhiều. Áp lực tâm lý có giảm, nhưng áp lực của thị trường có giảm không? Từ thứ 4 tuần trước cho đến nay, VNI rớt bao nhiêu điểm và lên lại được bao nhiêu? Các anh nên tìm sự so sánh để biết. VNI thật sự ra khỏi cái selling này chỉ khi nào nó lên lại CAO HƠN CÁI CONSOLIDATION PERIOD trên chart (khung hình chữ nhật trên chart). Nếu nó còn dưới đó thì cái risk vẫn còn. Tuy rằng các anh vẫn thua so với tuần trước. Nếu sau cái bounce này nó làm thêm một phát mạnh on the down side thì các anh nghĩ sao? Trading không phải là how much $ I make, mà là how much $ I can lose? Đó là risk control.
Trong khi đó bên TTVNOL có rất ít người hiểu biết thật sự về PTKT cũng như các chỉ số kỹ thuật khác , thế mạnh của họ là trade theo kinh nghiệm đã tích lũy được nhiều năm .
Mỗi khi có thị trường giao động, việc đầu tiên là đi kiếm "khoai tây" trước hết. Nếu anh cho rằng cách trade kiểu đó là một trong những phương thức mà các traders của thị trường VN trade thì tôi không có ý kiến. Những bài viết bên đó chỉ quang quẩn đi kêu gào tự ái dân tộc, hay đã kích ngoại nhân, phân chia sắc tộc. Ít ai đi sâu vào thị trường tìm hiểu tại sao nó rớt. Tôi có cho thí dụ trong cái post phía trên đó. Ngày đó nó rớt 22 điểm, có một cái post đăng tất cả các cuộc mua bán của các stocks trong ngày. Theo một số cái messages phía dưới thì nói là mua nhiều hơn bán. Câu hỏi mà tôi muốn hỏi thế thì tại sao VNI lại rớt 22 điểm? Các anh trade thị trường VN nhiều kinh nghiệm theo khoai tây, có ai trả lời được không? Hôm sau nó làm thêm 16 điểm nữa, cũng đem khoai tây ra mà làm lý do. Cái đó đâu phải là trade. Đây là những sự kiện có thật, chứ không phải là tôi nói thêm.
Dân nhà nghề như HSBC, Morgan Stanley, Goldman Sachs, và các cây cổ thụ khác đang vào VN làm ăn. Họ không kỳ thị, hay muốn dìm VN xuống làm gì đâu. Họ vào đó kiếm tiền như các anh thôi. Đừng cảm thấy tự ái dân tộc khi thấy người ta "chê" mình. Các anh có phản ứng mạnh khi thấy một công ty ngoại quốc "chê" VNI. Nhưng nếu người viết bài đó là một người Việt, làm cho một công ty Việt thì phản ứng của các anh có mạnh như vậy không? TTCKVN là một thị trường rất mắc cho dù anh đo nó dưới bất cứ một hình thức nào. Dân Việt cũng giống dân Tàu, lấy nhà, lấy tiền tử ra chơi cổ phiếu. Đó là tại sao VNI vẫn còn lên ở đây. Số người này không hy vọng sống lâu với market đâu. Tại vì họ sẽ không chịu nổi đường dài vì phân lời phải trả cho tiền vay mượn. Ngược lại, họ cũng sẽ không chịu đựng nổi mức độ lên xuống của thị trường. Lý do mà họ sống không thọ là họ luôn tấp hết vào. Cho nên khi market giao động là họ run tay. Thêm vài đợt selling nữa thì họ sẽ ra thôi. Đó là cái hiểm nguy trong VN market hiện tại. Và đó cũng là lý do chính mà VN investors rất ghét ai tiên đoán market xuống. Người đầu tư như thế tự dồn mình vào góc tường. Thị trường chỉ có một nước đi. Đó là đi lên. Nhưng market nào mà đi lên hoài được chứ? Thị trường Hoa Kỳ của năm 2000 cũng thế thôi. Kết cuộc thì các anh cũng thấy rồi đó. VN market hy vọng sẽ không có như thế. Nhưng một deep correction thì làm gì không có được?
Còn lại em muốn hỏi anh VC : Hôm nay TT quay đầu rất mạnh tăng 36 điểm , mức tăng mạnh nhất từ tháng 4 đến nay , và vượt qua mốc 1000 . Giá trị giao dịch đạt 500 tỉ , so với những ngày đầu tháng 5 ( khoảng 800 tỉ - 1000 tỉ ) là thấp hơn .
Con số hôm nay khoan hãy tin vội. Cái mốc 1000 là support, chứ không phải là 970, nhưng vì nó overshoot on the downside khi nó rớt. Tôi có nói trong bài viết trên kia. VNI thật sự ra khỏi cái selling pressure khi nào nó lên cao hơn vùng hình chữ nhật mà tôi vẽ trên chart. Đó là vùng consolidation khi trước. Cần qua khỏi đó thì selling pressure mới hết. Dưới đó các anh còn nhiều cơ hội để rớt. 905 vẫn là down side target, mặc dầu hôm nay nó co rebound. Con số volume chỉ có 500 tỷ, khá thấp so với số volume rớt mấy ngày qua. Đó là một điểm nên chú ý. Vùng đất hình chữ nhật phía trên có cái resistance ở 1070. VNI cần phải clear cái đó và cái lằn down trend line từ 1170 thì mới gọi là một uptrend thành hình. Nếu là một technical trader thì các anh chỉ nên MUA khi nó clear hết các lằn đó. Dưới nữa thì down side vẫn còn. Nhìn chung nguyên cái chart đó, anh nào nghĩ đây là một bullish market? 4/7 VNI rớt mạnh gần tuần nay thì phải có pop lên lại chứ. Không pop mới là chuyện lạ.
Blackstone mà mua thì không cần muợn nhà bank đâu bác . Đây là một hegde fund/private equity LLC hung hăn nhất của thị truờng chứng khoán Hoa Kỳ . Blackstone mà trade bonds thì phải là hàng tỷ US$/trade mới trade . Ít hơn nữa thì đừng gọi nó làm chi cho mệt . Nói chung thì các đại bàng nào đã và đang run a trading desk on the Street đều biết đến chú này, mặc dầu nguời thuờng bên ngoài chả ai biết về nó cả . John Swarthmore (CEO) là một nguời đuợc coi là thần tuợng của Private Equity (Pre-IPO companies) . Blackstone hình như đang file cho IPO, hay là đã ra IPO rồi đó . Với số tiền IPO này thì Hilton đâu có là bao nhiêu .
Daragon Capital, VinaCapital và Indochina Capital đang nắm giữ gần 4 tỷ USD .
Vậy thì trên danh nghĩa, TTCKVN chỉ có 3 big boys thôi? Nếu chỉ có 3 chú này thì việc kiểm soát đâu có khó. Ủy ban chứng khoán chỉ cần khám xét cái book của họ là xong chứ gì? Tôi biết VN market hay bất cứ một emerging market nào khác thường là a "wild wild west" nhưng nếu nói như anh hay một số người trên Net thì có vẻ như các chú institutions đó muốn làm gì thì làm. Lúc tung lúc hứng hay sao? Như thế thì cũng giống như là a licence to steal. Chả lẻ chinh phủ VN để cho người ta khơi khơi vào đất mình tự do quậy thị trường của mình à? Tôi nghĩ thì họ có luồn lách để mánh khóe, nhưng nếu nói họ muốn bẻ chiều nào thì bẻ, theo tôi, thì không chính xác. Dù gì đi nữa đây cũng là một thị trường chứng khoán, tuy có non trẻ, nhưng đâu phải là một sòng bài với một nhà cái nhiều thủ thuật lường gạt. Trên thị truờng tài chánh nói chung, khi vật gì đến mức qúa suy đồi thì đó là lúc mình nên lưu ý nhiều và đi nguợc lại . USD/CAD là một thí dụ đó . Bỏ đi những sự kiện bearish về đồng US mà chúng ta ai cũng biết, câu hỏi nguợc lại là nếu có một cái gì đó tốt xãy ra thì sao? Hôm thứ 6, NFP ra tốt hơn dự tính, nhưng chỉ số hourly earnings lại thấp cho nên traders nghĩ là the Fed sẽ không tăng phân lời . Các anh nên lưu ý dòng suy nghĩ của thị truờng về the US FED. Truớc hết, nếu nhìn lại khoảng thời gian mà USD bắt đầu rớt cho đến nay, lối suy nghĩ của họ về the US FED là gì ?
Có phải là US FED sẽ cắt phân lời trong tuơng lai không? Và tuơng lai là khi nào ? 2nd half of the year, đúng không ? Nếu US FED sẽ cắt phân lời như dự đoán thì tại sao US bond yield lại tăng ? Các anh nhìn 10-yr bond yield thử xem . Hai tuần về truớc nó shoot lên như điên . Mấy hôm nay nó pullback về một chút và có thể sẽ tiếp tục lên nữa . Bond yield lên vì hai lý do trong truờng hợp này: Kinh tế mạnh và lực cầu cho đồng tiền tăng nên yield lên, và 2) the FED sắp tăng phân lời . Hiện tại bây giờ thì không rỏ lý do nào . Nhưng nếu anh coi chỉ số ISM ra tuần truớc thì kinh tế tăng khá mạnh, nhất là các loại hàng mắc tiền . Ngoài ra, talks on the Street hiện tại không còn là cắt phân lời nữa, mà là khi nào sẽ tăng? Chỉ số NFP ra hôm thứ 6 đã cao . Mà cái revision của tháng 5 còn cao hơn nữa . Hai con số này gom lại là cho con số NFP trung bình của 2007 là 138K jobs mổi tháng . Bây giờ nguời ta chỉ còn chờ con số hourly earnings lên là phát súng lệnh của the FED tăng liền . Lúc đó traders mặc sức mà bỏ chạy, và sẽ chạy không kịp . Someone will get squeezed. Mấy hôm nay tuy rằng con số USD không có gì bearish cho lắm và đồng USD chỉ retest lại điểm low của nó cách đây vài ngày . Đó là một buying signal . Ngoài ra từ đây cho đến 2 tuần nữa khi the FED họp vào đầu tháng 8 thì tôi nghĩ traders sẽ unwinding long position sẽ trim off the risk trong truờng hợp the FED có nói gì về tăng phân lời . Trading nhiều khi anh không cần phải đợi nguời ta nói rỏ trắng đen, chỉ cần một vài sự kiện tác động vào lối suy nghĩ của họ là anh thấy smart $ từ từ unwinding positions của họ rồi .
Hôm nay VNI vẫn chưa make a CLEAN break out như Anh VC nói. VNI có dấu hiệu chững lại ở ngưỡng ~1033, ngưỡng mà những người bị Bull Trap đợt trước.
Điều mà các bác muốn thấy trong vài ngày sắp tới là một CLEAR BREAK OUT, gãy luôn cái lằn down trend line w/ HUGE VOLUME on the upside. Đó mới là một buying signal theo đúng nghĩa danh từ. Chứ còn lình bình, xìu xìu như thế này là không nên. Break out thường rất lẹ và mạnh. Bằng không thì coi chừng. Những gì đã xảy ra trong vòng vài ngày qua chỉ là một RETRACEMENT của số điểm đã rớt (thêm bớt vài điểm). Trong khoảng thời gian này có bao nhiêu stocks break for new high? Bao nhiêu stocks gở lại số điểm ĐÃ rớt. Bao nhiêu tăng cao hơn lúc trước? Khí thế của investors trong hiện tại là một niềm tin với rất nhiều hy vọng. Hy vọng được thắp sáng sau cái rebound 30 pts. Trên phương diện trading thuần túy thì đây là lúc mà tâm lý tốt nhất để một trader cash out. Vì bán bây giờ rất ít ai ngờ. Technically, thị trường cũng chưa có mạnh lắm. Những gì xảy ra chỉ là một retracement thôi.
Nếu người trader đó vẫn còn mang tâm trạng cutting loss trong thời gian qua thì đây là lúc nó đẩy stocks đi (unloading). Unloading bây giờ có lắm kẻ mua. Họ mua vì một niềm tin. Không gì dể bán bằng khi investors get excited. Nếu tôi là một người investor trong thị trường VN thì tôi nghiêng về sự kiện cashing out. Yes...cash out để ngồi ngoài chờ. Lúc market rớt xuống mấy hôm trước, khối người muốn cash out, chả ai muốn nhảy vào. Lúc đó có ra được cũng phải để lại một phần "thân thể" cho thị trường. Bây giờ bán thì có lắm kẻ mua. Người ta mua vì họ anticipate a break out. Anticipation (tạm dịch là hy vọng) trong market thường rất ít xảy ra. Những gì mình thấy thì người khác cũng thấy thôi. Hơn nữa, họ không những thấy trên chart mà họ còn thấy rỏ tâm tư của mình. Cho nên các bác đừng ngạc nhiên nếu từ đây đến cuối tuần có chú nào unloading cả đống shares vào market, cashing out. Nếu hiện tượng này xảy ra, các bác đừng gãi đầu ngạc nhiên nhé. Trading là thế đấy. Là luôn làm người với những gì người bình thường hy vọng. Bác nào khen cái chart đẹp. Tôi đồng ý là cái chart rất đẹp. Nhưng nó đẹp hơn khi nó break out. Hiện giờ thì chỉ đẹp thôi, nhưng chưa có ham. Nếu tôi run một trong những big funds của VN thì đây là thời điểm đẹp nhất để tôi unload shares cho mấy chú newbies. Unload rồi mà nếu tôi sai thì sao? Nếu market break out mà lên lại thì sao, chả hóa ra là ngu lắm? Cái đó có thể xảy ra và tôi chấp nhận mua lại ở một giá cao hơn hiện tại. Trong giai đoạn đầu của break out, giá chưa đi xa. Tôi nhảy vào lúc đó có một safety net dưới chân rồi. Safety net là cái lưới support của VNI. Còn bi giờ thì chưa. Bây giờ chỉ là retracement thôi. Các bác nên coi chừng cho kỷ.
Bond market lớn lắm. Đơn vị trade tối thiểu là hàng triệu cho nên dân institutions khoái chơi hơn. Huge Liquidity. Trade bonds là trade theo Toán. Mọi phân tích thường được tính bằng máy và sự tiên đoán về kinh tế v..v. Currency và bond market liên quan rất mật thiết. Hai thị trường cái nào cũng là heavy weight cả. Fed chief Bernanke không đá động gì đến viễn ảnh thay đổi chính sách hiện tại của the FED trong buổi nói chuyện về Monetary policy cho nên traders thất vọng, sell off USD/CAD. Ngoài ra, công ty S&P tuyên bố là họ có thể phải hạ mức credit rating (*) của số luợng 12 tỷ tiền sub-prime mortgage (**) xuống . Sự kiện này có thể gây nhiều ảnh huởng mạnh trong kinh tế Hoa Kỳ vì nó sẽ nâng chí phí vay muợn cho các công ty. Chưa hết, sáng nay chỉ số trading deficit cho tháng 6 tăng lên đến 60 tỷ US$ so với con số dự đoán là 58 tỷ . USD vì thế mà rớt khá mạnh . Như có nói trong hai cái post truớc . Giá tiền USD có thể sẽ rớt thêm tí . Nhưng điều chính yếu hiện tại là coi chỉ số MACD. Nếu nó và giá có một POSITIVE divergence sau này thì đó là một điều rất tốt trong đồng US$. Bây giờ nhảy vào thì có thể bị rớt thêm tí . Theo thiển ý của tôi thì hãy ngồi bên ngoài chờ xem MACD xoay chiều một chút truớc khi nhảy vào go long . US Dollar Index hiện giờ khoảng 81. Nếu nó xuống đến 80 or below thì có thể nghĩ đến chuyện "catching a falling knife" trong cặp tiền này
(*) Ở Mỹ, nguời mua nhà thuờng phải vay tiền nhà bank. Truớc khi nhà bank cho muợn, họ nhìn vào cái gọi là "uy tín" của nguời đi muợn . Uy tín ở đây có nghĩa là khả năng trả tiền lãi + vốn như đã hứa hay không. Uy tín đuợc đánh giá qua một con số gọi là FICO score. Fico score mà thấp có nghĩa là uy tín thấp . Uy tín thấp mà đi vay tiền để mua nhà thì phải trả giá phân lời cao so với nguời có nhiều uy tín . (**) Mortgage có nghĩa là tiền vay muợn để mua nhà . Sub = duới hay là kém . Prime = tốt, chính thức hay tạm dịch là đàng hoàng . Sub-prime mortgage là những loại nợ vay mua nhà của những nguời có uy tín thấp, có nhiều nguy cơ trả không nổi . Số tiền vay muợn của những nguời này thuờng có một phân lời rất cao . Wall street đem số nợ này về xào nấu, bỏ thêm hành muối vô để biến nó thành cái gọi là mortgage-backed securities, hay thuờng đuợc gọi chung là credit derivatives, và bán nó cho các investment institutions .
Số nợ này lúc đầu thì ăn rất ngọt, nhưng sau một thời gian--đặc biệt là khi phần lời lên thì nguời vay trả không nổi--nó trở nên chua lè . Bây giờ chú nào cũng ngán đến tận cổ mà không biết đem đổ đâu . Một số chuyên gia tiên đoán rằng trong truờng hợp thật xui xẻo thì đống nợ này có thể làm cho Hoa Kỳ lọt vào truờng hợp của Nhật cách đây gần 20 năm khi họ đi vay ngân hàng để mua đất tại Hoa Kỳ . Cái neo đang trì kéo kinh tế Hoa Kỳ hiện tại và là mối đe dọa cho một financial blow up là đống nợ này . Mọi sự đáng giá và bình luận về nó từ các nhân vật quyền thế trong nghành tài chánh đều có khả năng làm thị truờng giao động mạnh.
Giả sử các tôi nắm một cái quĩ đầu tư nào đó với khoảng 1 tỷ USD ( đây là đi làm thuê đấy nhé). Với sức ép của các cổ đông, sức ép của cấp trên thì tôi phải làm gì nhỉ ? ngồi đợi VNI xuống 900 để giải ngân ? khi nào ? . Làm thế nào thể tranh mua với các quĩ khác, không khéo chúng nó lại ma lanh hơn mình, mình kéo được giá xuống thì chúng nó lại xơi luôn của mình thì sao ? mình cứ động tác giả mãi, quên động tác thật thì bỏ xừ, mình chưa làm được gì để report cho xếp cả gay quá, không khéo lại mất việc, bức xúc quá, thà làm nhà đầu tư nhỏ còn thoải mái hơn nhiều.
Đạo diển thị truờng & Cái khổ của một big fish: Phần thứ nhất là đạo diển thị truờng . Tôi thì không nghĩ rằng họ có ý đạo diển thị truờng như các anh thuờng nhận xét. Một đại công ty như Merrill hay HSBC thuờng có rất nhiều bộ phận khác biệt với nhau (different department). Khi một department nào đưa ra một nhận định thì cái đó chỉ thuần túy là của department đó thôi, chứ không phải chỉ toàn công ty. Một equity analyst khi viết về một research nào đó, họ thuờng có toàn quyền nghiên cứu và đưa ra kết luận .
Thị truờng có tin vào đó hay không là một việc khác . Ảnh huởng của bài research tùy theo uy tín của công ty. Nếu nó đúng thì nguời ta sẽ nghe theo . Nguợc lại, nếu nó sai hoài thì dần dần nó không còn giá trị . Chú analyst đó sống cũng không thọ nếu nó viết sai chừng vài lần thôi . Analyst job, tuy không có put $ on the line như traders, nhưng họ muốn sống trong nghề cho thọ thuờng phải có uy tín . Và uy tín tạo đuợc khi anh có một nhận xét chính xác, chứ analysts của các công ty trên Wall Street không phải là một hàng VĂN NÔ đuợc chỉ thị của ai đó để ra vun vít lộn xộn . Các anh nghĩ thế nào về các công ty có tầm quốc tế như Merill Lynch, HSBC, Citibank, Bank of America với hàng trăm năm lịch sử . Chả lẽ vì một thị truờng nhỏ bé với vỏn vẻn có 200 stocks mà họ dám bỏ uy tín tạo dựng cả trăm năm để thò tay vào đó quậy kiếm chút bạc lẽ? VN stock market là 20 tỷ USD market cap. Mổi giao động lên xuống là bao nhiêu? Nếu có tạo ra thì ăn đuợc bao nhiêu trong một market HIGHLY ILLIQUID như TTCKVN? Đó là nói nếu họ có thể làm . Song song với việc đó, khi một công ty Mỹ đi ra ngoại quốc để làm ăn, họ vẫn ở duới luật pháp Mỹ . Có nghĩa là nếu họ quậy thị truờng VN, chính phủ VN không truy cứu thì nguời ta vẫn có thể kiện nó tại tòa án Hoa Kỳ . Có thể chúng ta sống và lớn lên trong hai xã hội rất nhiều khác biệt . Làm việc trong môi truờng cũng khá nhiều dị biệt cho nên cái nhìn của tôi về những bài nghiên cứu TTCKVN từ các công ty ngoại quốc, đặc biệt là HSBC và Merrill, hơi khác các anh . Rất có thể tôi còn khá ngây thơ trong lối nhìn của nguời Việt sinh sống tại VN. Hay là có thể các anh chưa quen nhiều với lối làm ăn quốc tế mà các công ty này thuờng làm . Phần lớn các dân tộc trong những đệ tam quốc gia (third world country) thuờng quen với những cái bất công căn bản của xã hội nên họ có nhiều đa nghi . VN là một trong những quốc gia đó . Ngay cả một số nguời Việt tại Mỹ cũng không thoát khỏi cái lối suy nghĩ này . Truớc năm 2000 khi US market stocks còn lên vù vù thì chả chú nào dựng nên cái giả thuyết stock market là một sòng bài, brokerage houses là những chủ sòng . Mãi cho đến khi thua tan tác vào năm 2000 thì có cả chục chú Việt trên Internet hô hào cái giả thuyết US stock market là một Las Vegas trá hình . Brokerage houses là chủ sòng . Lý luận của họ nghe rất dốt và buồn cuời: Nào là "tụi nó dụ mình vào, xong rồi bơm giá lên chút xíu, cho ăn lúc đầu . Xong rồi, sập bẩy .v...v.vv"
Giải thích theo kiểu dân đánh bài, các nguời đó hô hào bỏ tiền vào thị truờng nhà vì AGAIN "nhà không bao giờ rớt ...nhà có thể thấy truớc mắt ...nhà là đầu tư đính đáng ...stocks là một sòng bài v.v..vv" Loại nguời đó bây giờ chắc đã sáng mắt ra khi thấy ra thị truờng nhà cũng thê thảm không thua stocks bao nhiêu . Điều tôi muốn nói ở đây là thị truờng chứng khoán không phải là một việc dể đạo diển cho dù anh là một đại bàng trên Wall Street. Nhất là các bản tuờng trình đánh giá về công ty hay thị truờng . Tôi có đọc qua cái tuờng trình của Merrill Lynch và HSBC. Hôm nay ML tuyên bố giảm đầu tư vào VN xuống hàng zero % thì các anh lên tiếng phê bình lung tung . Vậy chứ các anh nghĩ thế nào khi năm ngoái Merill khuyên nguời ta bỏ tiền vào VN? Đọc đến giai đoạn đó có anh nào phản đối không? Từ lúc Merrill khuyên bỏ tiền vào cho đến nay là bao lâu? 1 năm chứ gì . Trong khoảng 1 năm đó, chỉ số VNI đã lên bao nhiêu ? Nếu anh nghe theo Merrill mà nhảy vào VN khi đó và nằm cho đến hôm nay khi Merrill kêu anh nhảy ra thì anh ĐÃ LỜI BAO NHIÊU RỒI ? Có anh nào tính ra dùm con số đó không? VNI lên ít gì cũng gần 100% kể từ năm ngoái vào giờ này . Đó là một index thôi . Còn stocks thì sao? Bao nhiêu chú mà năm ngoái tới năm nay lên hơn 100%? Các anh đầu tư ở một thị truờng nào, hay một cái gì mà có thể đem về với số phần trăm đó . Và khi đã có lời nhanh và nhiều như thế cộng thêm viễn ảnh rằng thị truờng đó đã chính mùi, đi quá đà thì các anh làm sao? Chả lẽ các anh ngồi đó cho nó rớt trở lại ? Dĩ nhiên là phải chạy rồi . Đấy ...những gì tôi vừa nói đều dự trên các sự kiện mà tất cả các anh ở đây đều biết, và dựa trên lý lẻ mà các anh khó chối cải . Các anh nghĩ sao khi anh theo Merrill từ năm ngoái cho đến năm nay .
Lời như thế có nên chạy để giữ vốn không ? Và nếu câu trả lời là nên chạy thì các anh nghĩ Merrill có đang đạo diễn thị truờng không? HSBC cũng thế . Thằng analyst nào đưa ra những con số lộn xộn về stocks VN thì tội nó đáng đánh đòn vì bất cẩn . Dân profeesionals không bao giờ làm một lổi to tát như thế . Nhưng đó là cá nhân của một nguời, chứ không phải là chính sách của một công ty . Khi họ có một bài nghiên cứu nhận định về giá trị TTCKVN, hay các stocks của VN thì phần lớn bài nhận định đó đuợc dựa vào một mô hình (model) với nhiều chỉ số kinh tế khác nhau . Họ không phải đoán đâu . Tại vì họ không phải viết bài cho chúng ta, những nguời chả biết gì về financial modeling. Họ viết cho một loại khán giả sophisticated hơn nhiều . Với loại nguời này, sự lên xuống của thị truờng trong vòng 1 ngày, hay 1 tháng không quan trọng . Họ chú ý vào hàng năm . Câu hỏi của họ là mức độ tăng truởng của kinh tế, chính sách đối ngoại, luợng tiền trong kinh tế v.v..v. là bao nhiêu . Để từ đó họ tính ra số phần trăm lời lổ . Nói cách khác là họ tính đuờng dài . Thành ra, có thể trong một lúc nhất thời nào đó bài research không đúng, nhưng cái đúng là vào thời gian 1 năm trở lại . Đó là cung cách của một professional investors. Khi các anh đọc những bài research đừng vội chú ý vào lời khuyên, mà nên chú ý vào LẬP LUẬN CỦA HỌ .
Dựa vào lập luận gì mà nguời viết đưa ra kết quả như thế? Đầu tư là một hành động không tình cảm, chỉ theo lý trí và sự phân tích mà thôi . Bỏ đi những tự ái cá nhân về quốc gia dân tộc không cần thiết đó . Không ai đem quân trở lại VN để gây chiến nữa đâu . Tất cả chỉ vì đồng tiền mà thôi . Và vì đồng tiền nên những lời phân tích thuờng cắt xuyên qua nhiều cảm tình của nguời trong cuộc . Lời nói thật thuờng dể mất lòng nhau . Cho nên khi một bài phân tích khuyên nguời ta giảm bớt đầu tư hay tăng thêm tiền đầu tư vào VN, việc đầu tiên mà các anh nên hiểu là mục đích của đồng tiền và ráng theo nó để làm lợi cho bản thân và gia đình, thay vì đa nghi và nghĩ rằng họ muốn dìm giá để mua rẻ. Các đại công ty on Wall Street với khả năng đầu tư hơn 150 quốc gia trên thế giới như Merrill và HSBC không có ai rảnh để làm như thế đâu . Điều mà tôi muốn nói với các bác tại đây là chúng ta là những người đầu tư. Trong đầu tư nó có lên có xuống, có những nhận định đúng và sai, và những nhận định HỢP VỚI Ý cùng với những nhận định KHÔNG HỢP VỚI Ý. Và tôi cũng xin nhấn mạnh một điều. Khi một nhận định hợp với ý của chúng ta, nhận định đó cũng chưa hẳn là ĐÚNG. Ngược lại, một nhận định KHÔNG hợp ý với chúng ta cũng chưa hẳn là SAI. Mỗi khi chúng ta thấy một bài research nào không đúng ý, việc đầu tiên là ngồi xuống xem xét lại LẬP LUẬN của nó ra sao, chứ đừng vội nghĩ là người ta có ý xấu. Các bác muốn tấn công bài viết đó thì việc đầu tiên là xé lẽ nó ra, cắt từ phần, và phân tích từ đoạn. Rồi đút kết thành một lời kết luận về nó. Như thế mới gọi là đầu tư.
Chứ không phải thấy người ta chê mình, rồi việc đầu tiên là gắn cho người ta cái mũ đạo diễn thị trường hay là có ý đồ dìm giá để gian lận. Nếu các bác chỉ biết làm bao nhiêu đó khi đọc một bài research trái tai thì suốt cuộc đời đầu tư của các bác chỉ quanh quẩn trong cái vòng tình cảm ghét thương. Ai khen thị trường VN thì mình thích. Ai chê thì mình cho nó là có ý đồ không tốt. Không một thị trường nào mà lên hoài không xuống. Thị trường luôn sống trong chu kỳ: Bull & Bear. Bây giờ thì nó Bull; sau này sẽ thành Bear, và ngược lại. Muốn có sáng suốt trong suy nghĩ thì phải bỏ tình cảm sang bên. Đừng nổi nóng khi người ta chê mình CÓ LÝ DO. Trước hết, nên xem lý do đó đúng hay sai. Và nếu mình không đồng ý thì mình chỉ nên chống cái lập luận đó thôi, đừng đi xa đến mức gắn nhiều danh từ khác. HSBC tiên đoán là VNI sẽ về lại 900, và con số PE sẽ cần phải thu lại vì lý do...v....v gì đó. Nếu bác nào không đồng ý thì viết lên sự suy luận của mình, và vạch những sơ sót, cùng kẻ hở của HSBC ra cho mọi người xem. Đó gọi là phân tích, và phản pháo đúng theo một người đầu tư chuyên nghiệp. HSBC tuy có danh, nhưng HSBC không hẳn là đúng. Actually, 70% của các bài bình luận do mấy chú "bean counter" đó thường là sai bét. Ngay cả thị trường Mỹ. Nhưng 30% còn lại thì đúng. Nếu các bác chịu ngồi xuống xem xét lý luận của HSBC và Merrill lại một cách bình tỉnh như một ngoại nhân không có tiền trong market, rất có thể các bác học được một hai điều đúng trong bài research đó. Dầu gì bài đó cũng được viết bởi các tay đáng bậc thầy mình trong thương trường. Ở đây chúng ta bàn thảo về một câu hỏi là các ngoại nhân có đạo diển thị truờng chứng khoán VN với ý đồ GẠT GẨM hay không.
Bốn chử: Ý Đồ Gạt Gẩm là một tội hình . Anh phải phân biệt đuợc một BAD SERVICE DUE TO A LOW STANDARD OF BUSINESS PRACTICE và một cái tạm gọi là INTENTION TO FRAUD. Nếu ML và HSBC viết report với ý đồ dìm giá để mua hàng, hay để khuynh đảo thị truờng để trục lợi như một số các anh trong đây suy đoán thì đó là một tội hình, chứ không phải là một bad service. Nên coi chừng khi nhìn số lượng cổ phiếu mua bán và số tiền nước ngoài đang nằm chờ giải ngân vào thị trường để xài nó như một tiên đoán cho hướng đi sắp tới của thị trường. Đừng vội tin số tiền đó. What you see is not NECESSARILY what you'll get. Có nghĩa là thấy vậy, chứ không phải vậy. Tiền của dân Wall Street thứ thiệt không dể lấy như tiền của mấy anh đâu. Nhiều khi con số đó được thổi phồng lên dưới nhiều dạng khác nhau. Thí dụ, như người ta nói là 1 tỷ US$. Nhưng trong đó bao nhiêu là tiền thiệt (cold cash), và bao nhiêu là derivatives products. Derivative products là những xảo thuật của high-end finance. Đó có thể là tiền vay mượn, tiền chấp thế lung tung và được thổi phồng lên qua leverage.
Cho nên khi người ta nói mấy chú khoai tây đang hăm he nhẩy vào giải ngân với số tiền cực lớn, nhưng các anh đợi dài cổ ra mà chả thấy thằng khoai nào nhẩy vào thì nên suy nghĩ lại. Nhìn market action để hiểu rỏ. Afterall, the tape don't lie (tape đây không phải là băng keo, hay băng nhạc, mà là tiếng lóng của market, của thị trường). Kể từ khi cái deep correction của tháng 3 đến giờ là hơn 4 tháng. Trong khoảng thời gian ấy không biết bao nhiêu tin tức "hồ hởi" về số lượng tiền khá lớn đang chờ để nhẩy vào VN. Không biết chừng nào họ thật sự nhẩy vào, và cũng không rỏ là bao nhiêu. Chỉ thấy tin tức và các tin đồn trên các diễn đàn về một tương lai sáng lạng của số tiền này. Nếu nhìn theo the tape trong 4 tháng qua thì có lẻ chưa có củ khoai nào dám thò tay vào giải ngân. Còn cái chuyện FPT gì đó có một số lượng sale thật lớn. Tôi không biết tại TTCKVN có một loại brokers chuyên về institutional trades mà người ta gọi là BLOCK TRADES hay chưa. Nếu có, thì cái transaction của FPT hôm qua chưa hẳn là một cái SALE như đã in trên giá. Ở thị trường Hoa Kỳ, các loại orders đó thường KHÔNG CÓ TRADE QUA EXCHANGE, tuy rằng nó có ghi rằng orders đó được executed. Vì đó là một SWAP ORDER.
Có nghĩa là có một thằng big boy nào đó cần đẩy hàng ra, nhưng nếu đẩy hết đống hàng đó đi ra ngoài market kiểu bình thường thì impact của giá sẽ rất lớn. Cho nên nó liên lạc với một institutional broker, kêu chú này đi kiếm BUYERS CHO NÓ. Chú này sẽ "call the Street" (có nghĩa là sẽ gọi vòng vòng để coi có ai thích không). Khi kiếm được buyers rồi thì nó sẽ quote giá. Nó sẽ không bao giờ nói AI LÀ NGƯỜI BÁN; HAY AI LÀ NGƯỜI MUA. Và cũng sẽ không nói rỏ số lượng đâu (*). Khi người mua chịu mua với giá và số lượng thì nó sẽ nói lại với người bán. Cứ thế mà người bán từ từ đẩy số hàng đó đi. Danh từ nhà nghề gọi cái này là BLOCK TRADES. (*) Đây là trò chơi đánh phé của các big boys với nhau. Người mua không bao giờ nói giá và số lượng. Khi đại bàng ra lệnh lui quân (sell) thì đàn em bốc phone gọi cho broker. Đây là một loại broker đặc biệt on the Street và họ chỉ take order thuộc hàng block trade thôi. Brokers loại này rất hiếm và chỉ có chừng 10 công ty tại thị trường Hoa Kỳ. Cá nhỏ (retail investors) thì làm ơn đi chỗ khác chơi. Chú trader gọi cho brokers tỏ vẻ như không quan trọng lắm, vì nếu có cái gì bất thường là thằng broker dò ra được liền.
Mà nếu nó dò ra được thì mình rất khó làm giá. Cho nên, câu nói rất thường là: Mày nghĩ thế nào về XYZ? Có ai bán không, và nếu có thì bao nhiêu? Sống trong nghề lâu năm, chú broker này biết là có người 1) đang kiếm để gom hàng hay là 2) để bán. Điều mà trader không muốn cho biết là mình thuộc dạng gì, 1 or 2? Xong rồi kêu broker đi shop đi. Nó chỉ cần 5 phút là trở về tường trình đầy đủ. Ai muốn mua bao nhiêu và ở giá nào. Cái luật bất thành văn của nghề là không bao giờ nói cho phía bên kia biết ai là người mua và bán. Đấy là luật tối kỵ của giang hồ. Broker nào lắm miệng khai tùm lum thì coi như đó là lần chót trong đời nó sẽ nhận order loại đó nữa. Riêng về người trader thì nói càng ít càng tốt. Dĩ nhiên thằng broker nó cũng muốn biết số lượng và giá cả để nó kiếm thêm tí tiền đường bằng cách mark up (tăng giá) tí xíu. Nếu chú trader là một rookie trong nghề thì thằng broker sẽ giả bộ hỏi này nọ lung tung. Chủ ý của nó là muốn biết số lượng và giá. Cái này dân nhà nghề gọi là SIZING THE TRADE. Đó là con bài tẩy của trò chơi này. Khi người ta biết số lượng và giá hàng thì coi như mình từ chết đến bị thương. Tin đó mà lọt ra ngoài thì coi như giá bán hay mua sẽ không bao giờ được như ý muốn. Mấy anh hiểu cái này chứ? Khi nó tường trình về người mua và số lượng hàng thì đó là một ORDER thật sự. Người bán chỉ cần OK là coi như đã đẩy hàng ra. Ngoài ra, có một số người cũng mua XYZ, nhưng họ cũng muốn bán stock ABC của họ. Nếu bên này chịu thì broker sẽ swap hai cái stocks với nhau. Order loại này gọi là SWAP ORDER. Order kiểu block trade này rất lớn và thường trade OFF THE EXCHANGE. Có nghĩa là cái transaction này chỉ giữa hai hoặc 3, 4 công ty gì đó với nhau, chứ không phải là phải đi qua cái exchange. Nhưng vì stock được listed trên cái exchange cho nên exchange phải ghi rỏ số lượng share được trao đổi. Vì thế nhiều khi bạn thấy số share traded tăng khủng khiếp, nhưng giá thì không có giao động nhiều như số lượng. Đó là vì transaction này thuộc loại BLOCK TRADES.
Bác VC ơi, thị trường bank Việt nam chưa đủ sotisphicated để leverage offshore qua tài sản onshore trong nước nên tiền thổi phồng chắc là qua các derivative nhiều. Cái này ở Việt nam còn đang được định giá lung tung vì chưa có option.
Nếu các bác đã có Block Trade service thì chắc chắn là có mặt đại bàng tại thị trường VN rồi. Thị trường VN coi vậy mà phát triển nhanh quá chứ huh? Một số emerging markets còn chưa có cái này đó. Một chú hegde fund trader đã có lần nói với tôi, các thị trường emerging markets tại Nam Mỹ (South America) tới giờ này vẫn chưa có loại service cho nên ra vô market đó với big size thì rất khó. Hy vọng VN tăng số lượng public company lên tới chừng 1000 đi. Có liquidity thì nhảy vào không sợ. Bây giờ chỉ mới có 200 thôi. Nhảy vào lạng quạng bị chết vì liquidity thì buồn lắm. Trong mấy cái market này, volatility thì khỏi nói. Nhưng còn liquidity thôi. Traders cần hai thứ để maket $: Volatilty & Liquidity. VN chỉ có một. Thật ra ML không có dính dáng và ảnh hưởng nhiều đến các vụ sell off của FPT đâu. Họ chỉ make a comment về thị trường VN nói chung. Có nghĩa là họ SẼ KHÔNG BỎ THÊM tiền vào thị trường, chứ không có nói là họ sẽ rút ra. Nghĩa là có bao nhiêu thì xài bấy nhiêu. HSBC cũng thế. Họ không make day-to-day comment. Họ chỉ đưa ra một nhận định chung. Tuy nhiên, điều mà các anh nên để ý là các big firms bắt đầu e ngại về thị trường VN. Sự kiện FPT được tung bán kiểu đó thường là một nguyên do xuất phát từ FPT ra. Rất có thể công ty đang có trở ngại về cái gì. Hay có thể công ty sẽ phải làm một chuyện gì đó mà các institutional investors không chấp nhận. Nhưng nếu FPT mà bị vì người ta nghĩ rằng TTCKVN giá khá cao thì sẽ không chỉ một mình FPT đâu. Rất có thể sau nó thì sẽ thêm vài chú big names nữa. Nói chung thì bây giờ các bác thấy rỏ sự kiện cut loss lúc đầu là một hành động nên làm.
Tại sao nên làm? Tại vì chúng ta không đoán được tương lai. Khi market broke down 2 tuần về trước. VC có lẽ là website đầu tiên lên tiếng về cutting loss. Sau đó, có rất nhiều phản ứng của mọi người trên Internet nói chung. Người đồng ý; kẻ không. Sau đó marekt chơi cái tình FAKE OUT bằng cái deadcat bounce làm cho nhiều người cứ tưởng là mọi việc xong xuôi rồi. Chưa xong đâu. Cho đến khi nào nó break out khỏi cái down trend line w/ a huge volume. Điều làm cho investors bị kẹt nhiều là nó có cái rebounce này. Nếu các bác coi cho kỷ thì con số điểm rebound cũng vừa với số điểm rớt, thêm bớt một vài điểm. Nhưng số điểm rớt của các stocks mà mấy bác có lại KHÔNG LÊN NHIÊU để nhưng đã rớt. Nói chung là cái lên vừa qua là một vấn đề tâm lý thôi. Nó làm cho một số người cảm thấy "nhẹ lo." Và cuối cùng thì big boys coming down with an ax. Và nó whack the biggest stock với số lượng bất bình thường. Câu hỏi mà các bác sẽ hỏi bây giờ là: Tôi nên làm gì? Câu trả lời cũng vần như trước thôi: Cutloss là một bài học khó và lâu nhất trong hóa trình từ một newbie đến một người biết trade. Khi nào có chuyện lớn thì mới vác lưới và cần câu (sector rotation). Market này chưa câu được gì đâu. Đợi "blood runs on the Street (HoSTC; HaSTC)" chút nữa đi. We need some more...well alot more...body bags before things can turn around
Stock là MICRO-ECONOMICS; Forex là MACRO-ECONOMICS. Hai cái này khác nhau khá xa. Stock có sector rotation; forex có asset selection (danh xưng khác của sector rotation). Asset selection là do xem luồng tiền chạy vào đâu? Bonds, commoditites, stocks, hay currency. Currency nghiêng nhiều về hai thứ: Rate và DEBT. Debt có nghĩa là nợ. Đồng tiền của một quốc gia bị ảnh hưởng nhiều ít và mức giao động trong đồng tiền của một quốc gia dựa vào sự kiện số nợ của nó cao hay thấp.
Fibonnacci là trend. Currency trading 90% là trend trading. Anh nhìn hai chú Yen và US $ để thấy sức mạnh của trend trong currency ra sao rồi. Với một trending characteristic như thế, currency market thường xài các chỉ số indicators nào chuyên về trend so với stocks. Lời khuyên thì nhiều lắm. Nhưng làm sao mà nhớ nổi để viết ra bây giờ. Các anh cứ hỏi đi. Hỏi đến đâu thì tôi trả lời đến đó, nếu biết. Tại vì price-based indicators là lagging indicators. Chị không thể xài nó để đo từng ngày một với một độ chính xác cao được đâu. Trong lúc này nên lấy support và resistance làm chuẩn và xài candlestick formations khi phân tích từng ngày một để kiếm ra signal. Nhưng quan trọng hết là các major support. Trong VNI hiện tại thì điểm rebound lúc trước (hình như là 970) là một MINOR SUPPORT (support nhỏ). Và điểm 905 là MAJOR SUPPORT. Gãy cái này là nguy hiểm đó. 19/7
Bình thường mà bác? 905 dừng lại được là may. Qua đó thì ngủ đông dài ngày luôn.
Mấy bác nên coi chừng con số 900-905 vì đó là cái mốc sinh tử từ đây cho đến cuối năm. Thị trường chứng khoán nào cũng thế. Tất cả đều có giai đoạn easy money. Sau đó thì mới đến giai đoạn thực sự mua bán và trade. Ở giai đoạn đầu thì ai cũng make $. Tiếng lành đồn xa. Thiên hạ đổ xô vào kiếm ăn. Và ai cũng kiếm được cả. Người biết kiếm nhiều; người không biết kiếm ít. "Lướt sóng" là một phong trào rất thịnh hành. Và ai cũng trở nên một stock trading "expert." Theo tôi thì giai đoạn đã qua rồi. Từ đây cho đến cuối năm rất có thể thị trường VN sẽ trade sideway or down. Nếu lằn 905 không hold thì nó sẽ là một big correction vì vùng đất dưới 905 là một free falling zone. Tuy nhiên, hiện tại thì còn quá sớm để nói. Thành ra, tôi chỉ khuyên các bác một câu trong currency trading thường xài. Đó là KEEP YOUR STOP TIGHT. Có nghĩa là đặt stop loss cho gần gần. Nếu nó hit là đi ra. Hồi lần nó rớt đầu tiên tôi đã nói về CUT LOSS. Danh từ đó được truyền đi các website khác với nhiều chia sẻ khác nhau. Người thì đồng ý; kẻ thì không. Tuy nhiên, nếu ai có gan bỏ chạy lúc đó thì bây giờ chắc chắn sẽ "feel good" lắm. Feeling good không phải vì họ tránh được thua. Tại vì giá lúc đó và giá hiện tại không khác nhau cho lắm. Nhưng điều mà tâm tư họ bớt lo là cái RISK trong thị trường hiện tại. Mấy bác hẳn hiểu tôi đang nói cái gì chứ?
Tại vì bây giờ bác nào còn nằm trong market thì bác đó chắc hẳn là lo nhiều hơn vui. Cái lo đó đè nặng trong tâm tư. Thêm vào đó tiền bị cột vào stocks rồi. Nhiều khi gặp cái mình thích lại không đủ tiền mua. Đây chỉ là hiện tại, chưa nói đến chuyện nó rớt từ đây về sau. Nếu nó rớt từ đây về sau thì còn buồn nữa. Đấy là điểm chính và cái lợi trong CUTTING LOSS EARLY. Riêng vê market thì các bác nhớ lại giai đoạn sau đây vì từ đó cho đến hôm nay đều vẫn là một. Trước hết nó rớt 22 điểm và dừng lại ở lằn support. Sau đó nó rớt thêm 9 điểm nữa. Đó là gãy support. Hình như là nó dừng lại một ngày. Sang tuần sau nó hit 30 điểm. Tổng cộng hết các con số rớt trong những ngày đó lại, cái đó gọi là selling leg đầu tiên. Và cái selling leg đầu tiên thường là cái NHẸ nhất. Mấy bác nào là đệ tử của Elliot wave thì hẳn biết rồi. Cái thứ 3 mới là cái mạnh. Theo tôi thì cái thứ 3 chưa có. Và rất có thể xảy ra vào tuần sau. Market lình xình hai ba bữa nay. Đại bàng đang binh đường tiến quân trong weekend này. Nếu có gì mới lạ thì sáng thứ Hai họ sẽ xuống tay. Nếu ACE nhìn qua các đợt sell trước cũng thế. Market lình bình một vài ngày rồi drop thật mạnh, hay lên thật mạnh. Đó là dấu hiệu CONTINUATION của current trend. Chung qui lại thì nếu ai chưa có can đảm để cut loss trong hiện tại thì nên keep stop thật tight.
Ngày xưa tôi tự học một mình, học lén người ta thôi. Vào thời ấy, TA chưa có lan rộng như bây giờ vì không có Internet (90-91). Học từ sách, chủ yếu là hai cuốn Edward & MacGee và Murphy. Chỗ tôi làm toàn là dân cao thủ của TA trên thế giới, chẳng hạn như Ralph Acamphora (spelling) người nắm chức head của TA cho Prudential, và bây giờ là president của MTA (Market Technician Assocation) của thế giới. Bây giờ rất có thể Acampora có mặt tại VN. Vì Pru hiện giờ là một trong những big boys của thị trường VN. Sau này khi thị trường VN được trade continuously giống thị trường Mỹ thì các anh đừng ngạc nhiên khi thấy đệ tử của Acampora vẽ chart VNI nhé. Dưới sư phụ này có thêm nhiều người khác nữa. Nói chung thì họ rất rành trong lãnh vực này. Nhờ họ mà tôi mới biết hai cuốn "kinh" của TA và đem về tụng.
TA là một nghệ thuật sau khi anh đạt đến một trình độ nào của nó. Giai đoạn đầu của người mới học thì họ đi sát với định nghĩa của indicator lắm. Họ xài TA một cách rất máy móc. Chưa biết xào nấu các chỉ số lại để diễn tả một bức tranh cho sống động. Vì chưa làm được như thế cho nên một số người rất dể chán với nó sao vài lần đoán thử và sai. Có thể nói với các anh rằng nếu chỉ THUẦN TÚY đem indicators ra để bỏ vào chart dựa theo sát định nghĩa của nó thì xác xuất thắng thua chỉ là 55/45 thôi. Phần còn lại là sự uyển chuyển của cách đi tiền khi anh trade. Nghệ thuật đi tiền trong trading cũng giống như nghệ thuật đánh tăng trong chiến tranh. Đó là chưa trúng thì chưa bắn.Bắn trúng thì bắn bồi.
Anh VC nói như vậy thì em hiểu thế này có đúng không nhé : Nghĩa là bên đó việc dạy TA cũng không phải là phổ biến . Đa phần các trader cũng đều phải tự tìm sách rồi tự nghiên cứu , vừa nghiên cứu vừa thực hành và thử nghiệm giống như bọn em bây giờ phải không anh ?
Tôi chỉ có thể trả lời dựa theo thời gian và kinh nghiệm của tôi nhé. Yeah..TA lúc tôi học thì là tự học, tự mò, và tự trade từ sách. Vì hồi đó financial market nói chung còn rất kín cửa đối với retail investors. Sau cái bull market của năm 2000 thì người ta mới nhảy vào nhiều. Rồi đến thời kỳ của Internet càng làm cho việc rao giảng TA trở nên dể dàng hơn. Bây giờ thì có thể nói có những khóa học về TA trên Internet anh có thể theo học giống như ở trường.
Nếu tôi có đầu tư vào VN stocks thì tôi cũng theo nguyên lý của người Nhật. Đó là ôm đến chết mới thui. Ở các emerging markets chuyện stock lên xuống giao động là rất thường. Nếu muốn thật sự make $ thì chỉ có nước ôm nó dài hạn để ride out cái volatility của nó thôi. Chứ còn trade cái kiểu như mấy anh em trong đây thì không ăn nhiều được đâu vì nhiều lý do. Lý do chính là mức độ 5% và số thời gian dành cho trading của một ngày quá ít. Tôi rất bullish với thị trường real estate của VN. Market này trong tương lai 5, 10 năm nũa chỉ có lên chứ không có xuống. Đó chỉ là khái niệm của tôi. Và sau khi đọc bản research của JP Morgan về VN thì tôi càng thấy lý do mà mình bullish trong thị trường VN lại càng đúng hơn nữa. Anh nghĩ thử đi. Kinh tế VN chỉ có phát triển từ đây về sau thôi, chứ không có tụt lùi được rồi. Vấn đề là phát triển bao nhiêu thôi. Rất có thể là nó sẽ không đến mức như hiện tại (7.1%).
Nhưng nếu nó chỉ có 5% thôi thì cũng được. 70% dân số VN là dưới 35 tuổi. Đây là số tuổi xây dựng gia đình riêng cho chính mình. Một phần lớn những người này phải đi sống riêng. Chả lẻ sống chung với bố mẹ hoài sao? Các vùng đất hiện giờ là hoang vu sẽ từ từ được đô thị hóa. VN ngày nay rất có thể là Nhật Bản sau thế chiến thứ hai. Nhu cầu về nhà cửa của VN trong vòng 20 năm nữa sẽ trở nên khan hiếm. Chính phủ VN quá dở trong việc đô thị hóa và cung cấp các phương tiện giao thông tối thiểu đến các vùng hẻo lánh đó. Người ta ai cũng qui tụ về các thành phố lớn vì tiện nghi. Nhưng dần dần các thành phố này cũng không đủ để chứa hết. Vấn đề đô thị hóa là việc tất nhiên. Mảnh đất hoang vu nào đó sẽ trở nên mãnh đất vàng khi điện nước, điện thoại, ống cống v.vv..được đặt vào. Thành ra, với cái nhìn thật đơn sơ như thế, tôi nghĩ thị trường nhà đất của VN sẽ rất hot vào những thập niên sắp tới đây.
Cái tên Hedge fund mang tiếng xấu, nên bác yên tâm là sẽ được regulate đến nơi đến chốn.
Tôi không có nói thị truờng VN đâu bác. Tôi nói thị truờng Mỹ kìa. Ở thị truờng Mỹ và thế giới nói chung không ai regulate hedge funds cả. Tại vì các cơ quan chánh phủ có quan niệm rằng nếu bác, một nguời investor, mà muốn chơi với the big boys thì bác dư sức hiểu rỏ phuơng cách đầu tư của họ. Và nếu có thắng thua gì thì bác tự chịu không có kiện thưa gì hết. Chính vì thế chánh phủ mới không đụng đến thế giới này. Trong các thị truờng thế giới không chính phủ nào kiểm soát gắt gao bằng chánh phủ Mỹ và Anh, thế mà họ còn không đụng đến tại vì lý do nêu trên. VN thì còn quá mới trong việc đầu tư nên tôi nghĩ chưa có loại đầu tư này. VN hình như có khoảng 4 mutual funds thì phải? Ngoài ra, liquidity chưa có nhiều thành ra nếu có set up xong cũng khó mà cựa quậy. Hồi còn đi làm tôi rất thường đọc các bài nghiên cứu về China tại vì lúc đó China là một quốc gia đang chập chững bước vào thị trường thế giới giống như VN bây giờ. Hồi đó ai cũng coi thường China.
Thứ nhất vì đó là một quốc gia CS. Và người ta vừa mới thoát khỏi chiến tranh lạnh chừng 10 năm nên dư âm của chủ nghĩa CS và tư bản vẫn còn vang dội, khác xa với bây giờ. Anyway, các quốc gia Á Châu thường có một sự phát triển rất giống nhau. Đó là từ một nền kinh tế Agrarian society (tạm dịch là nông nghiệp) sang một manufacturing society (sản xuất) thời gian cho một xã hội chuyển mình như thế là khoảng 10 năm. Thập niên 60's là của Nhật; 80's là của Nam Hàn và Đài Loan. 90's là của Trung Quốc. Hy vọng 2000 sẽ là của VN. Ở các quốc gia đó giá đất thường đi cao và nhanh hơn giá lạm phát hay các loại đầu tư thông thường khác như stocks và bonds. Lý do rất đơn giản là khi xã hội trở nên phồn thịnh hơn thì nhu cầu nhà cửa cũng vì thế mà tăng theo. Ngoài ra, diện tích đất của các quốc gia đó thường rất ít so với số dân vì các dân tộc Á Châu thường là một giống dân hemogenous (Cùng giống...không có tạp chủng như Mỹ hay các quốc gia Âu Châu khác). Họ thường cư ngụ trên mảnh đất đó cả mấy ngàn năm qua. Số lượng người đem chia ra cho một cây số vuông thường là rất cao. Đó là chưa nói đến các thành phố nổi tiếng của quốc gia, chẳng hạn như Tokyo của Nhật, Seoul của Nam Hàn, và Saigon & HN của VN..
Tâm lý thông thường là khi người ta giàu thì người ta có nhiều nhu cầu hơn. Nhà là một trong những nhu cầu chính yếu đó. Chính phủ VN bây giờ mà chịu chi tiền để mở rộng các vùng đất ít người ở hiện tại để sau này đô thị hóa nó là một điều nên làm, thay vì để người dân phải chen chúc sống trong một thành phố mà diện tích vốn chỉ đủ cho 1/5 của tổng số dân. Theo tôi đó là một demand rất lớn cho thị trường đất đai tại VN sau này. Còn về vấn đề kinh tế, và các sector thì tôi chưa thấy VN trội về mặt nào hết. Nền kinh tế Á Châu hiện thời được dẫn đầu qua hai quốc gia lớn nhất của châu Á. Đó là China và Ấn Độ. China nổi tiếng là quốc gia sản xuất đồ rẻ tiền. Xin lưu ý: hai chữ rẻ tiền ở đây không có ý miệt thị mà chỉ là một concept mà thôi. Đồ dùng được sản xuất từ China hiện giờ đi khắp thế giới. 20 năm về trước thì đó là Đài Loan và Nam Hàn. Tôi nhớ rỏ ngày còn đi học high school thì Nam Hàn đem xe Hyundai qua bán tại Mỹ với giá 5000 chiếc. Ai cũng cười. Họ chế diễu nhau bằng cách chê người chạy xe Hyundai. Ngày nay China thay thế Đài Loan và South Korea. Đó là câu chuyện của China.
Còn Ấn Độ thì là nơi sản xuất softwares cho thế giới. Năm 98, khi HP (Hewlett Packard) mở một trung tâm nghiên cứu về programming tại Ấn Độ, một người analyst của Credit Suisse đã nói cho tôi biết về khả năng đặc biệt của người Ấn Độ về programming. Ở một vùng phía bắc New Dehli có một thành phố rất nổi tiếng về programming và đó cũng là nơi mà HP đặt headquarter để nghiên cứu. Intel cũng đã có mặt ở đó. Người chế ra Pentium-class processor cho Intel là một người Ấn. Điều mà tôi muốn nói ở đây là thế này. Hai quốc gia này đã thành danh trên thương trường thế giới qua những specialty của riêng mình. Chính vì thế kinh tế của họ mới như hôm nay. Song song với sự phát triển kinh tế này thị trường nhà đất của họ cũng tăng không kém. Nếu VN đi theo bước chân của China thì rất có thể sau này hàng hóa VN sẽ dành được một phần market share của China hôm nay. Và nếu hiện tượng đó xảy ra, cộng thêm số tiền mà VK ở khắp nơi muốn về VN mua miếng đất để 1) đi du lịch (trong đó có tôi) hoặc là 2) để dưỡng già thì giá trị đất cát của VN chỉ có lên chứ không có xuống. Thêm vào đó các công ty chuyên về phát triển dịch vụ đất cát của VN không có mấy chú. REE hình như là công ty duy nhất và lớn nhất làm việc này. Cho nên nếu ôm REE chừng 5 đến 10 năm nữa thì tôi nghĩ cũng không có tệ. Bỏ đi sự kiện giá của lên xuống trong thời gian sắp tới, nếu chỉ nhìn vào tương lai dựa trên những so sánh của các quốc gia cùng một phát triển tương tự thì tôi nghĩ cái investment này chắc không đến nổi tệ. Ở những thị trường còn non như VN. Anh không đầu tư vào cái growth của nó nhiều bằng cái LIQUIDITY của nó. 4 chú này theo tôi biết thì có liquidity khá cao. Tôi chỉ chạy theo liquidity trước, rồi mới nói đến growth. Dĩ nhiên, còn nhiều chú khác nữa. Nhưng nếu phải chọn 4 chú trong giai đoạn đầu thì tôi ôm 4 thằng em này. Tôi biết 4 chú này vì đi đâu cũng nghe nói đến nói. Nhẩy vô rồi có gì còn đường chạy.
Anh là một người có tiền. Thằng bạn anh kiếm anh mượn tiền. Việc đầu tiên trước khi cho nó mượn là câu hỏi ngầm trong đầu anh: Không biết nó trả nổi hay không đây? Đầu tư củng thế. Chúng ta tuy mang tiếng phân tích stocks, trading này nó. Nhưng trong chúng ta thật sự mấy ai hiểu công ty mình mua nó làm cái gì? Hay nó SẼ LÀM ĂN RA SAO? Điều mà chúng ta mong mỏi khi bước vào các công ty đó là nếu tôi không thích thì có chú nào sẵn sàng nhảy vào thay thế không? Nếu không có, hay ít người thì đừng vào. Vào rồi chạy không được thì buồn lắm. Anh hỏi thử mấy người đang ôm OTC stocks của VN mấy tuần nay, xem họ ra sao? Nghệ thuật chạy trong trading là một điều rất cần thiết để bảo vệ vốn. Nghe thoáng qua thì nó có vẻ mâu thuẫn tại vì đầu tư ở các quốc gia mới mở mang phần lớn đều là Growth. Đó là ý chánh trong việc đầu tư. Nhưng trên thực tế khi bỏ tiền vào thì việc đầu tiên là tự hỏi mình rằng: Nếu có chuyện gì thì mình làm sao? Khi anh run một investment fund, anh phải trả lời cho nhiều người. Anh không phải chỉ lo make $, mà anh còn phải là bảo vệ vốn nữa. Bảo vệ vốn từ nhiều phía, chứ không hẳn từ sự lên xuống của stocks không thôi đâu. Investors trong fund của anh sẽ không chấp nhận cau trả lời là stocks bán không ai mua hay là cái giá phải trả khi bỏ chạy quá cao. Đầu tư cho một cá nhân thì rất dể, và thường không mấy lo ngại về những vấn đề quan trọng khác. Đầu tư cho người khác có rất nhiều chuyện để lo. Một trong những vấn đề quan trọng hành đầu là bảo vệ số tiền bỏ ra. Growth là tốt. Nhưng cái tốt của nó vẫn chưa đủ bảo đảm số tiền của anh trong market sẽ còn nguyên vẹn ra có thể rút ra bất cứ lúc nào. Cái risk trong emerging market là chỗ này đó. Mà nếu nói thị trường đi nữa thì VN vẫn là một emerging market theo đúng nghĩa danh từ. Nói chung thì danh từ emerging market rất rộng.
VN, Malaysa, Thái, ngay cả TQ, Đài Loan, Nam Hàn, Russia và hầu hết các nước Nam Mỹ đều thuộc diện emerging markets. Hình như 1$ = 15000 VN thì phải. Vậy thì 1 tỷ VN bằng khoảng 66,000 US$. Một cái VN fund có 1 ngàn tỷ như MV nói thì có nghĩa cái fund đó có chừng 65 triệu US dollar. Vài ngàn tỷ thì nó vào khoảng vài trăm triệu US dollars. Với một tổng giá trị thị trường (total VN Stock Market cap) là 20 tỷ US dollar. Cái fund vài trăm triệu thì nắm khoảng 10% tổng số giá trị thị trường. Dragon Fund gì đó có khoảng 300 triệu US dollar. Vậy chú này là the biggest fish in the pond rồi. Hm...như vậy có thể nói rằng hơn 50% của tổng số thị trường chứng khoán VN là do institutions. Với số lượng liquidity khá thấp như hiện tại thì làm sao mà họ có thể ra vô nhiều như ý muốn trong thời gian ngắn được. Ngoài ra với con số 200 công ty thì có thể nói chỉ có 30 công ty là at the top với số lượng liquidity khả dĩ để có thể ra vô một lần là 100 ngàn share/clip Mỗi một quốc gia có cách đo giá trị đất cát riêng, tùy thuộc vào hoàn cảnh kinh tế và văn hóa của họ. Giá trị của đất còn tùy thuộc vào sự phát triển của vùng phụ cận. Đất chỉ có giá trị khi chính quyền đặt ống cống, điện nước, điện thoại (nói chung là utilities vào) thì mới là đất xài được. Tại vì giá cả của chuyện đặt utilities vào rất là mắc. Ở các quốc gia như VN thì chỉ có chính phủ mới đủ sức làm việc đó. Ở đây thì anh có thể mướn người và tự làm. Nhưng giá mắc khủng khiếp. Chỉ có các nhà thầu lớn mới đủ sức làm.
Hiện nay các quỹ đầu tư lớn, các chuyên gia phố Uôn đang đánh giá sao về triển vọng thị trường chứng khoán toàn cầu ?
Trong giai đoạn hiện tại luật sống còn là châm ngôn, chứ không có đánh giá gì hết . Nếu có, cũng đừng có tin. Bây giờ điều mà anh muốn thấy gọi là CAPITULATION. Có nghĩa là lúc người ta chịu hết nổi. Cơn đau đã lên đến tột cùng. Họ bỏ hết để chạy thì lúc đó là lúc bottom. Trên NYSE hiện tượng này xảy ra khi 90% của daily volume là DOWN. Đó là dấu hiệu traders gọi là BLOOD IS RUNNING ON STREET. Street đây có nghĩa là Wall Street. Tôi có nói về cái này trong bài viết hôm qua rồi. Hiện thời thì chưa vì người ta vẫn còn đang time a bottom. Máu chưa chảy nhiều. Thêm vài tuần nữa thì có thể. Hai tháng 9 & 10 của năm là hai tháng xấu nhất trong TTCKHK.
Người ta (trong đó có tôi) sẽ hy vọng bottom vào thời gian này. Lúc đó thì tà tà vào lượm xác. Bây giờ thì còn hơi sớm. Hiện tại chỉ số Nikkei của Nhật đang rớt khoảng 422 pts. HangSeng Index rớt 642.83; hôm qua nó rớt 700 pts. Và cuối cùng là China rớt khoảng 35 pts. 2 tiếng nữa thì London sẽ mở. Selling kiểu này thì chắc London không khá lắm. VNI của VN rớt khoảng 12 pts. Vậy là khá rồi. Chỉ sợ nó rớt khoảng 30 trở lên. US market hồi sáng này reversed trend từ - 340 lên lại đến -15. Nhưng traders dường như không tin lắm. Down volume so với up volume còn nhiều. Nếu các bác coi chart của chỉ số Dow Jones thì sẽ thấy cái tail khá dài. Chiều dài của cái tail đó (chỗ -340) sẽ được retest trong vòng từ 7 ngày cho đến 21 ngày sắp tới. Khác với ngày market đi lên. Nghiệp trade là vui buồn như thế đấy. Điểm đặc thù của nghề này là chỉ có mình tự an ủi mình thôi. Các bác phần lớn có nghề khác sinh nhai. Không có cái này vẫn có thể sống được. Một trader thật vào những ngày này vẫn phải thức dậy đi làm. Nói thiệt nhé. Nhiều khi nằm mà mong Trời đừng sáng. Nhìn ánh sáng lé loi lên là rầu lắm. Không gì hạnh phúc bằng chiều thứ 6 khi tiếng kẻng của NYSE vang lên chấm dứt một tuần đầy giao động. Hạnh phúc là thế đấy. Người thấy nhẹ nhỏm. Bước ra thang máy để đi xuống lòng tự nhủ. Còn hai ngày bình yên cuối tuần. Mừng quá.
Nhưng bắt đầu chiều chú nhật là thấy buồn. Ngồi ăn cơm bên gia đình mà mặt cứ lầm lì lo lắng cho ngày mai. 5 chiều giờ Cali là Tokyo mở cửa. Lúc ấy chưa có Internet như bây giờ, phải chạy lên hảng để coi Bloomberg....Phu nhân tưởng mình là điên nặng độ.....Hm...nổi buồn của một trader còn nhiều lắm. Who still wants to be a trader? Không bao giờ đưa ra con số tiên đoán. Tại vì đó là một chuyện hoàn toàn không thể đoán được. Mà có đoán được thì cũng là HÊN mà thôi. Và chúng ta vào đây không dựa vào cái hên. Bác mà gặp ai được con số chính xác thì người đó là một NEWBIE thôi. Dân nhà nghề mong đoán được hướng đi và PHẢN ỨNG của thị trường về hướng đi đó. Chẳng hạn như thế này. Tôi đoán rằng VNI sẽ break down dưới 900, và phản ứng của nó sau khi break down thì sẽ rất mạnh (violent). Cái đó thì có thể đoán được dựa vào chart. Đó là tại sao tôi nói vùng đất dưới 900 là một khoảng trống. Dưới đó là một free fall area.
Cái rate mà the Fed cut gọi là Discount Rate, không phải cái Fed Fund Rate. Rate này thật ra chỉ symbolic mà thôi. Có nghĩa là nó nói cho bạn biết là the Fed đang theo dõi những biến chuyển hiện tại. Điều mà market đang mong đợi là một FED FUND RATE. Rate đó mới quan trọng. Discount Rate là một rate cho các big banks vay mượn the Fed. Điều mà the Fed đang làm là muốn an tâm thị trường, chứ không phải là cứu MBS. MBS mới là điểm chính yếu. Vì thị trường hai tuần qua quá lộn xộn cho nên the Fed bước vào. Điều mà các bác nên hiểu rằng equity market tuy có giao động nhiều, nhưng đó không phải là lý do chính cho vụ cut rate này.
Cái rate cut này chủ ý là cho Bond markets, đặc biệt cho những high quality corporate Một số công ty rất blue chip của thị trường, vì market lộn xộn, không thể refinance short-term papers của họ cho nên rất có thể họ sẽ gặp khó khăn nhiều trong việc mua bán hằng ngày. Những loại công ty đó nếu có chuyện gì sẽ ảnh hưởng rất mạnh vào kinh tế. Cho nên the Fed nhảy vào cứu. Kết quả là sau khi the Fed nhảy vào thì liquidity trong bond market tăng cao thấy rỏ. Giá thì cũng lên cao, nhưng không quan trọng bằng liquidity. Các công ty loại đó hôm nay có thể refinance short-term papers của họ, và vì thế market cảm thấy đở lo hơn rất nhiều. Điều quan trọng mà các bác nên hiểu rằng là cái problem chưa xong. Sự kiện market lên hôm nay vì hôm nay là thứ 6, và cũng là ngày OPTIONS EXPIRATION day. Hầu hết các traders nhà nghề đều nhảy vào short nó và họ bi the Fed cut rate cho nên phần lớn phải cover their shorts.
Cái đó là phần lớn của sự kiện mà DOW lên. Option index (SP 500) hôm nay cũng như thế Rất nhiều người lộn cái này với cái FED FUND RATE, vì Fed Fund Rate nổi tiếng hơn nhiều. Ngoài ra, Discount Rate trên phương diện thực tế cũng không có nghĩa gì nhiều. Tại vì trừ các nhà bank lớn như Bank of America, Citibank, Wells Fargo, Countrywide Financial thì anh mới có thể mượn ở cái rate này. Bằng không anh phải xài Prime Rate (một rate khác nữa mà cũng ít người biết). Đó là tại sao traders gọi cái cut hồi sáng (giờ Hoa Kỳ) là SYMBOLIC. Symbolic tạm dịch là tượng trưng. Nhưng lý do mà thị trường US lên có 225 pts hôm nay là vì người ta nghĩ là the Fed đã SIGNAL một rate cut cyle trong tương lai. Rất có thể bắt đầu vào 18 tháng 9 tới đây. Tuy nhiên, nếu anh "read the tape = theo dõi thị trường) hồi sáng này thì anh thấy market vẫn còn run tay.
Vào thời Green Span những năm 2000s Fed đã cut fund rate để bình ổn thị trường và mọi người trông đợi Bernake sẽ có biện pháp tương tự.
Ở Mỹ the Fed rất uy quyền. Người ta nghĩ nó nhiều khi còn uy quyền hơn Tổng Thống Mỹ vì khả năng tăng giảm phân lời của nó. Thành ra, mỗi khi market có gì giao động ngoài sự kiểm soát của thị trường thì người ta nhìn vào the US FED. Market mấy hôm nay rớt cái kiểu bất bình thường. Từng công ty một cứ ra tuyên bố họ không thể refinance cái short-term papers (CP) của họ. Nếu để tình trạng này kéo dài thì nó sẽ ảnh hưởng vào kinh tế. Cho nên the Fed mới ra tay. Bernanke là truyền nhân của Greenspan. Sư phụ ra đi để lại cho Bernanke bí kíp ổn định thị trường trong cơn hỏa hoạn.
Thành ra, người ta nhìn vào Bernanke khi market lộn xộn. Riêng về câu hỏi của anh thì the Dow rebound hơn 300 điểm trong vòng ít hơn 1 tiếng đồng hồ vì the Fed tuyên bố 2 công ty (Bear Stearns & CountryWide Financial) có thể mượn tiền thẳng từ the FED, thay vì mượn từ market. Market lúc đó mượn không được. Như đã nói, ai cũng trông vào the Fed. Cho nên khi thấy the Fed ra tay thì short sellers phải cover bằng mọi giá. Người ta không còn bán kiểu điên khùng nữa. Thành ra, market lên. Tuy nhiên, như tôi có nói, market lên thiệt như đó chỉ là cái index thôi. Bên trong market thì không mạnh như cái market index. Nói thêm một tí nữa cho các anh biết. Hồi sáng này là ngày options expiration. Có nghĩa là ngày options hết hạn. Trong options có hai loại options chính: equity và index.
Equity options stop trading vào cuối ngày. Index options stop trading vào CHIỀU HÔM QUA, NHƯNG SETTLED VÀO SÁNG THỨ 6 VÀO LÚC THỊ TRƯỜNG MỞ CỬA. Có nghĩa là vào 6:30 AM PST (giờ Cali) market mở cửa. Giá mở cửa lúc nào sẽ là giá settle lúc đó. Tôi cho anh một thí dụ để làm rỏ vấn đề. Thí dụ, hồi tối thứ 5 chỉ số SP 500 đóng là 1450. Nếu sáng thứ 6, market mở cửa nó mở at 1550 thì đó sẽ là giá settlement của options, và đó cũng là mức ăn thua. Với market rớt mạnh trong thời gian gần hai tuần qua, options traders buy puts như điên. Để finance cho cái put buying này, họ sell call in-the-$ và out-of-the $.
Bernanke tuy không phải là một trader xuất thân như Robert Rubins của thời Clinton, như Bernanke chơi cái mánh của một trader nhà nghề gọi là Short Squeeze. Đó là trước giờ mở cửa Bernanke ra lệnh cut rate. SP FUTURES lên như điên, wiping out hết mấy chú shorts. Chú nào chơi synthetic short (sell calls lấy tiền buy puts) thì chết vì thua hết hai đầu. Nói một cách khác là Bernanke dằn mặt thị trường, dằn mặt mấy chú shorts. Hành động này làm nhiều người bất bình, nhất là mấy chú thua. Fed cut bất thình lình thường xảy ra lúc market đang open. Nó cho người ta cơ hội get out. Bernanke chơi lúc market còn đóng cửa, vào ngày options expiration làm nhiều người thua oan. Đó là một điểm mà market bất bình hôm nay.
Thế giới quả là phẳng. Chỉ tiếc Việt Nam vẫn ở rìa ngoài.
Rồi có ngày VN cũng nhập cuộc chơi thôi. VN đã thoát khỏi cái bóng ma CS thì từ từ cũng sẽ như bao nhiêu người khác thôi. Nói vậy chứ các bác cứ nghĩ kỷ đi. 150 quốc gia trên thế giới hiện thời có bao nhiêu quốc gia với một thị trường chứng khoán phát triển toàn diện được như Mỹ đâu.
Ở Á Châu, Nhật là quốc gia phát triển nhiều nhất. Nhưng ngay cả người Nhật cũng còn rất mới lạ với các loại financial products của Mỹ. Thí dụ như Mortgage-backed securities hay CDO, CMO. Mấy thứ này là sản phẩm đặc thù của Hoa Kỳ. Rất khó chơi, rất khó hiểu, và rất sát phạt. Có một điều rất lạ về sản phẩm tài chánh của Mỹ là thế giới rất thích mua. Bán bao nhiêu nó cũng mua. Tiền lời từ xuất khẩu giao thương với Mỹ, mấy chú Nhật và chú 3 đem đổ hết lại vô thị trường nhà của Mỹ qua các đầu tư này. Nhiều khi mình thấy họ mua mà lo dùm cho họ. Ở Mỹ lâu ai cũng biết giá nhà sao mà lên hoài được vậy mà họ cũng bất chấp. Có bao nhiêu là họ lượm hết. Bởi vậy theo tôi nghĩ thì cơn sóng gió này chưa xong đâu. Ở các quốc gia Tây phương, luật lệ nghiêm khắc về đầu tư. Một fund manager thua là phải trình làng liền. Lộn xộn là mất chức cho nên có khó khăn gì là người ta biết liền. Ở TQ hay Nhật chưa chắc được như thế. Cho nên nhiều khi thua bà con vẫn làm thinh. Mong nó trở lại. Đến một ngày nào đó không chịu nổi thì phá sản thôi. Cái kiểu "thà chết không nói" này nguy hiểm lắm.
Có thể nói rằng 99.9% các bác là short-term trader. Nhảy ra vô thị trường như con cóc. Thế mà lại đi kiếm mấy món đầu tư dài hạn dùng cho SHORT-TERM trading.Trước khi vào cuộc chơi, các bác phải định nghĩa mình là gì? Và phải hiểu cái định nghĩa đó cho thật chính xác. Thấy ai cũng tôn thờ Buffet, nhưng rất ít ai làm được như Buffet cho dù họ biết stocks đó là good. Stock lên thì bà con ok, nằm yên. Đến khi nó rớt thì bỏ chạy. Hoặc ngược lại, có người là short- term traders. Nhảy vào bị kẹt thì thành long-term investor bất đắc dĩ. Các bác không thể đi hai hàng như thế.Chỉ trọn 1 trong 2. Short-term traders mà đi thờ Buffet.
Fed và các ngân hàng trung ương khác bơm tiền (cash injection) vào thị trường bằng cách nào?
The FED có hai cách. Cách thứ nhất là mua bonds từ thị trường. Mua thì phải trả tiền. Đó là số tiền the Fed tung vào thị trường. Cái thứ nhì là the Fed dùng cái discount window. The Fed có 12 chi nhánh khắp nước Mỹ, gọi là Fed Bank. Tại đó có những discount window mà các thành viên (member banks) có thể vay tiền. Riêng về cái mua bonds thì the Fed chỉ có thể mua qua chi nhánh tại New York. Ở đó the Fed có những trader của các big firms như Goldman, Lehman, Bear Stearns, Merrill đứng ra đại diện the Fed để mua ngoài open market.
Market maker (maker = người tạo ra) là người điều động những mua bán trao đổi của thị trường. Họ MAKE market. Và market là gì? Là nơi người ta trao đổi hàng hóa với nhau. Market maker là người tạo ra điều kiện để con buôn có dịp trao đổi hàng hóa. Đó là định nghĩa của market maker. Trên thị trường chứng khoán, MM là người đứng chính giữa hai người MUA và người BÁN. Danh từ tiếng Anh gọi là FACILITATE THE TRANSACTIONS. The Fed hay một cơ quan thẩm quyền nào đó KHÔNG phải là market maker. Họ đứng ngoài cuộc mua bán của thị trường. Họ là người REGULATOR (tạm dịch là kiểm soát). Khi thấy thị trường đi ra ngoài phạm vi và có thể gây thiệt hại cho quốc gia, cho thế giới thì họ dùng quyền để DẪN DẮT, chứ không ÉP BUỘC thị trường đi ngược trở lại.
Lưu ý cai từ mà tôi xài: Dẫn dắt và Ep Buộc. Lý do mà họ chỉ có quyền dẫn dắt là tại vì thị trường có thể không nghe theo họ. Thí dụ như hôm thứ 5, 6. Nếu market không nghĩ là sự kiện cắt phân lời discount rate là đủ thì nó vẫn có thể tiếp tục xuống nữa mà thôi. The Fed không làm gì được, ngoài việc cut thêm rate. Đó là một hành động dẫn dắt market theo chiều hướng the Fed muốn. Ngược lại nếu the Fed không cut rate mà ra lịnh người ta phải bỏ tiền ra mua, hay là cấm người ta bán thì đó là Ép Buộc. Free market theo đúng nghĩa danh từ không thể làm như thế được. Còn vấn đề người đầu tư nhỏ thì thôi thật sự không biết. Tôi được người ta dạy để suy nghĩ theo lối của một big boy, chứ không phải là để hegde và bảo vệ the little guys. Người ta dạy tôi nhìn thị trường tìm dấu vết của kẻ khác, tìm yếu điểm của market qua hai lực FEAR & GREED để làm tiền.
TT chứng khoán New York (từ khi thành lập đến nay) đã có hơn chục lần dừng giao dịch để không cho Down Jone giảm quá mức - như thế là phải xim phép cơ quan nào để dừng à???
Đây là luật của the NYSE, và đó là kết quả của kỳ market crash năm 87. Ở đây thỉnh thoảng các bác có thấy tôi xài danh từ: PROGRAM TRADING (*). Program trading là một cách thức mua bán hoàn toàn bằng máy của các trading desks on the Street. Theo một số người nhà phân tích gia và lịch sử gia về hiện tượng market crash của 87 là vì một số program tradings hit the tape liên tục (sell liên tục) khi chạm điểm trigger point của nó. Giống như là stop loss vậy đó. Cái này kéo cái kia xuống cho nên người ta không kịp trở tay. Từ đó mới sanh ra vụ crash của 1987. Từ đó về sau NYSE mới ra luật rằng mỗi khi chỉ số Dow lên hay xuống đến một số % nào đó thì PROGRAM TRADING không được trade trong vòng 15 hay 20 phút gì đó để người ta bình tỉnh lại. Trong trường hợp chỉ số Dow mà rớt xuống bao nhiêu % trong ngày thì market phải dừng lại 15 phút. Sau đó nếu nó còn rớt thêm nữa thì dừng lại 1/2 tiếng (*)
Đây là một phương pháp trade của các trading desks on the Street. Mỗi một trading desks đều có một target cho chỉ số SP 500 ở một mức nào đó. Khi SP 500 mà hits targe thì tự động giàn máy computer mua bán liên tục. Program trading có hai loại. Loại nhỏ thì chừng vài chục triệu cho mỗi lần mua bán. Loại lớn thì vài trăm triệu/trade. Có nghĩa là khi chỉ số SP mà hits rồi thì program trading mua liên tục cho đến khi đúng giá nó muốn. Selling cũng thế. Đó là tại sao khi trade SP futures vào những lúc market giao động nhiều khi thấy nó rớt quá nhiều hay lên quá nhiều trong một ngày rồi. Tự nhiên, nó shoot lên hay lọt xuống thêm một con số lớn nữa trong khoảng thời gian cực ngắn. Đó là program trading hits the tape. Phương cách này hiện giờ cũng đang được áp dụng tại thị trường Forex vói một tên khác, nhưng technique không khác là bao.
Chết rồi, CK của Mỹ của đồng loạt đỏ rực.
Market xuống chỉ có vài chục điểm thôi. Tuy nhiên cái low của tuần trước sẽ được retest từ 7 cho đến 21 ngày kể từ ngày đó trở đi. Hiện giờ thì chưa đến 7 ngày. Market sau cái initial pop lúc đầu vì the Fed và made a reversal nhìn coi rất bullish, nhưng nếu người trade quen trong volatility thì thấy rằng cái pop 225 điểm của thứ 6 rất artificial. Hôm nay the Fed Chief đang họp với Bộ Trưởng Ngân Khố (Treasury Department) và chủ tịch hội đồng cố vấn tài chánh của Thượng Viện (Chairman of the Financial Committee). Ông chủ tịch thượng viện này ngày hôm qua leo lên TV hứa hẹn lung tung. Đây là mùa chuẩn bị bầu cử cho White House (Presidential Election) vào cuối năm 2008 cho nên lãnh đạo của hai phe Dân Chủ và Cộng Hòa lợi đụng đủ mánh mung để PR cho Đảng của mình tối đa. Nhưng theo nhận xét của các chuyên gia về the FED thì chưa hẳn the Fed sẽ nghe theo lời khuyên của ông Chủ Tịch hội đồng cố vấn tài chánh quốc gia. Có thể vì đó mà market không thấy gì hưng phấn. Thị trường chưa thật sự chấp nhận Bernanke và chính xác hơn là chưa có trọng Bernanke. Dĩ vãng và hào quang của Greenspan vẫn còn vang dội. Các head traders, những người thật sự "move $" trên Wall Street hiện tại đều lớn lên dưới thời Greenspan. Họ quen với lối suy nghĩ và các làm việc của Greenspan. Thị trường nhìn Greenspan như một cột trụ vững chắc so với Bernanke.
Theo tin hàng lang thì Bernanke và thị trường chưa ăn khớp với nhau. Market đang mong một rate cut thật sự, chứ không phải là một Symbolic rate cut. Các chỉ số kinh tế quan trọng đang yếu dần. Nhưng Bernanke thì vẫn còn đợi một confirmation. Trước hôm rate cut một vài ngày, Bernanke còn cứng miệng tuyên bố inflation vẫn còn mạnh. Rồi vài ngày sau lại cut rate. Traders nhìn hành động này như là một thiếu kinh nghiệm của Bernanke trên phương diện lèo lái con thuyền tài chánh quốc gia. Bernanke là một HỌC GIẢ (academic) xuất thân. Người ta nể, và cũng chính vì lý do này mà Bernanke leo lên đến the top job at the FED, chứ không phải Bernanke là một người được trui rèn trong market như Greenspan và Robert Rubins của Clinton (người hùng dẹp loạn thời Asian Crisis). Chính vì thế market vẫn còn lượng lự. 10 Năm Về Trước: Ngày xưa, cặp song kiếm (Greenspan & Rubins) một mình dẹp loạn rất đẹp. Đẹp đến nổi ngày nay TT Bush phải dùng một CEO của Goldman (đương kim Bộ Trưởng Ngân Khố hiện thời là Ex-Goldman CEO), với hy vọng đem chút hào quang của ngày củ trở lại. Ngày xưa, một văn (Greenspan), một vỏ (Rubin là một currency/bond trader xuất thân) chinh phạt khởi đầu từ Thái Lan (97) cho đến Brazil (99) mới xong.
Mỗi lời nói của Greenspan hay Rubins được traders phân tích từ câu từ chữ. Lúc dọa nạt, lúc đồng tình. Đọc vào là biết lời nói đó dành cho ai. Rubins với cái dáng ốm và cao, cộng thêm nụ cười cố hửu của một trade khi biết lá bài tẩy của market. Rubin họp báo hàng tuần. Lời văn nghe như là nói chung chung...trấn an thế giới, nhưng nếu đọc từng câu, tra xét từng chữ thì thấy rỏ Rubin đang cảnh cáo các chú Currency traders, đang lật tẩy các trading plans. Là một trader xuất thân, đi từ chức vụ nhỏ nhất on the trading desk cho đến một CEO của Goldman, nơi mà trading là sự sống còn của công ty và cũng là một trading desk hung hăn nhất nhì Wall Street. Rubins nhìn xuyên qua market, nhìn rỏ những mánh mung và sự suy nghĩ của traders. Trên phương diện trading thôi, Rubins cũng đã là đại bàng rồi. Huống gì ngày ấy Rubins có thêm quyền lực của một Bộ Trưởng Ngân Khố và sự tiếp sức của một Fed Chairman vốn được coi là thần tượng của Wall Street lúc bây giờ và cho đến hôm nay thành ra lời nói Rubin mạnh lắm. Trong currency market người ta sợ nhất là INTERVENTION của một Central Bank. Rubins còn đi xa hơn thế. Ông ta gom 4 central banks lại cùng phá giá đồng US/JPY trong một đêm. Cặp tiền này nhảy 25 cents (2500 pips) trong vòng 1 tiếng.
Yes...this is not a typo. Chiêu này làm gảy lưng không biết bao nhiêu người trong ngày đó. Từ đó trở đi, cái gọi là currency attack hết còn mạnh như trước vì phần lớn mấy chú nào bị caught on the wrong side of the trade đều ra nghĩa địa nằm hết. Phần còn lại hết hung hăn short nữa. Ngày nay, market đang mong Bernanke làm một cái gì đó để cho thị trường biết là Bernanke có khả năng và một cái nhìn thông suốt. Market khi giao động thì người ta nhìn về the FED như một cứu tinh. Hành động của the FED phải vừa đủ để cứu nguy, nhưng không mạnh quá để gây thiệt hại đến các lãnh vực khác. Nó đòi hỏi khả năng đi giây thật uyển chuyển của con chim đầu đàn at the FED. Bernanke chưa có cái đó, hay chính xác hơn là market chưa thấy cái đó của Bernanke.
Comments
Post a Comment